Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tình trạng thiếu hụt nguồn cung tín chỉ carbon hiện nay lại là tín hiệu cần thiết để thu hút thêm dòng vốn - vốn vẫn đang khá hạn chế - vào thị trường còn non trẻ này.
Trong hai năm qua, các tập đoàn công nghệ lớn, bao gồm Google và Microsoft, đã đẩy mạnh việc mua tín chỉ carbon nhằm bù đắp lượng phát thải từ các hoạt động và công nghệ liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI). Xu hướng này khiến giá tín chỉ carbon chất lượng cao tăng gần gấp 4 lần so với tín chỉ từ các dự án bảo tồn rừng trong năm 2024.
Từ năm 2019 đến nay, các tập đoàn công nghệ đã chi hàng trăm triệu USD cho những dự án loại bỏ carbon bền vững - các công nghệ có khả năng thu giữ và lưu trữ CO₂ trong thời gian dài. Ảnh: Cryptopolitan.
Từ năm 2019 đến nay, các tập đoàn công nghệ đã chi hàng trăm triệu USD cho những dự án loại bỏ carbon bền vững - các công nghệ có khả năng thu giữ và lưu trữ CO₂ trong thời gian dài. Tổng cộng khoảng 10 tỷ USD đã được rót vào cả thị trường giao ngay lẫn các thỏa thuận bao tiêu dài hạn, theo dữ liệu từ nền tảng theo dõi thị trường CDR.fyi.
Các chuyên gia nhận định các dự án loại bỏ carbon bền vững đóng vai trò then chốt trong nỗ lực làm chậm tốc độ nóng lên toàn cầu, bằng cách bù trừ lượng phát thải từ những ngành vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch như sản xuất điện.
Trong đó, tín chỉ gắn với các dự án biochar - nơi sinh khối được chuyển hóa thành vật liệu giống than để cố định carbon - hoặc các dự án thu giữ trực tiếp CO₂ từ không khí, được đánh giá là mang lại hiệu quả loại bỏ carbon lâu dài và đáng tin cậy hơn. Tín chỉ từ hoạt động phục hồi đất suy thoái cũng được xếp vào nhóm có giá trị cao.
Khi các công ty công nghệ mở rộng trung tâm dữ liệu phục vụ AI - vốn thường chạy bằng nhiên liệu hóa thạch - lợi nhuận và lượng phát thải của họ đều tăng, kéo theo nhu cầu mua tín chỉ carbon. Nhiều doanh nghiệp khác cũng tận dụng AI để mở rộng kinh doanh và dành một phần lợi nhuận để mua tín chỉ, theo ông Brennan Spellacy, Giám đốc điều hành công ty công nghệ khí hậu Patch.
“Những công ty đang hoạt động tốt đều đầu tư mạnh, và lý do họ hoạt động tốt chính là AI. AI thúc đẩy lợi nhuận, và lợi nhuận thúc đẩy đầu tư”, ông Spellacy chia sẻ bên lề COP30 tại Brazil.
Các tập đoàn công nghệ lớn cam kết hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, việc Mỹ rút khỏi Thỏa thuận Paris 2015 dưới thời Tổng thống Donald Trump đang gửi đi nhiều tín hiệu trái chiều về nỗ lực này.
Một người phát ngôn của Microsoft cho biết: “Chúng tôi đã thể hiện nguyện vọng mạnh mẽ của mình thông qua các thỏa thuận bao tiêu dài hạn, tạo ra vòng tuần hoàn tích cực của đổi mới, tài chính và triển khai. Bằng cách làm ‘neo’ cho các dự án quy mô lớn, chúng tôi vừa thúc đẩy nguồn cung mới, vừa tạo dư địa cho các doanh nghiệp khác tham gia thị trường”.
Dù vậy, nguồn cung tín chỉ carbon vẫn không theo kịp nhu cầu. Theo Patch, một phần ba yêu cầu mua tín chỉ trên nền tảng này là tín chỉ biochar, nhưng lượng bán ra chưa tới 20% do thiếu nguồn cung. Mặt khác, tín chỉ trồng rừng chiếm 25% nhưng nhu cầu nhưng chỉ đạt 12% giao dịch thực tế.
Ông Lukas May, Giám đốc thương mại hệ thống đăng ký carbon Isometric, cho biết: “Nhu cầu về tín chỉ chất lượng cao là rất rõ ràng. Năm 2024 có 8 triệu tấn tín chỉ loại bỏ carbon bền vững được mua, còn năm nay con số đã lên đến 25 triệu”.
Ông khẳng định phần lớn nhu cầu này được thúc đẩy bởi các tập đoàn công nghệ lớn.
Dữ liệu từ CDR.fyi cho thấy đến nay mới chỉ có gần 1 triệu tấn tín chỉ loại bỏ carbon bền vững được phát hành, chủ yếu từ các dự án biochar. Trước tình trạng khan hiếm nguồn cung, ngày càng nhiều doanh nghiệp tìm cách ký các thỏa thuận bao tiêu dài hạn để đảm bảo đầu ra cho nhà phát triển dự án, từ đó mở rộng nguồn cung. Đây sẽ là động lực thúc đẩy nguồn cung tín chỉ carbon bền vững toàn cầu tăng lên và thị trường mở rộng hơn trong thời gian tới, ông May nhận định.
