Ngày 13/11, trong khuôn khổ COP30, Brazil chính thức công bố Kế hoạch hành động Belém - sáng kiến thích ứng khí hậu đầu tiên trên thế giới được thiết kế riêng cho lĩnh vực y tế. Kế hoạch nhằm tăng cường năng lực chống chịu của hệ thống chăm sóc sức khỏe trước tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, đặc biệt đối với các cộng đồng dễ bị tổn thương.
Theo Bộ trưởng Y tế Brazil Alexandre Padilha, Kế hoạch hành động Belém thể hiện ý chí của Brazil trong việc xây dựng “kỳ COP của sự thật và hành động thực chất”. Ảnh: COP30 Brazil
Theo Bộ trưởng Y tế Brazil Alexandre Padilha, Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva đặt mục tiêu biến COP30 thành “kỳ COP của sự thật và hành động thực chất”. Do đó, Kế hoạch này thể hiện một phần ý chí quyết tâm của Brazil.
“Đã đến lúc chuyển từ cam kết sang hành động chung. Trước những tác động rõ rệt của khủng hoảng khí hậu, các chính phủ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc thích ứng và ứng phó”, ông Padilha nhấn mạnh.
Kế hoạch hành động Belém được thiết kế theo ba chuỗi hành động liên kết gồm: Giám sát và quản lý rủi ro khí hậu đối với sức khỏe; Củng cố chính sách, chiến lược và năng lực thực thi trong ngành y tế; Thúc đẩy đổi mới, đảm bảo sản xuất và phát triển các giải pháp y tế số.
Kế hoạch sẽ được triển khai với sự phối hợp cùng Liên minh Hành động Chuyển đổi về Khí hậu và Sức khỏe (ATACH) dưới sự giám sát của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Phát biểu tại sự kiện công bố, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus một lần nữa khẳng định: “Khủng hoảng khí hậu là khủng hoảng sức khỏe”. Theo ông, biến đổi khí hậu đang trực tiếp đe dọa khả năng vận hành của các hệ thống y tế và nội dung này đã được đưa vào Thỏa thuận Paris.
“Trong nhiều thập kỷ, WHO đã kêu gọi tăng cường năng lực thích ứng và chống chịu của ngành y tế trước biến đổi khí hậu. Kế hoạch hành động Belém chính là con đường để hiện thực hóa mục tiêu đó”, ông nhận xét.
Ông Jarbas Barbosa, Giám đốc Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO), cũng cảnh báo rằng thế giới đang chứng kiến những tác động ngày một rõ rệt của khí hậu đối với hệ thống y tế, sức khỏe.
“Nhiệt độ toàn cầu đã tăng khoảng 20% so với năm 1990, và hiện có tới 550.000 người tử vong mỗi năm do nắng nóng cực đoan. Những cộng đồng dễ tổn thương nhất sẽ tiếp tục chịu gánh nặng nghiêm trọng nhất”, ông cảnh báo.
Theo đó, Tổng Thư ký Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (UNFCCC) Simon Stiell đánh giá Kế hoạch hành động Belém là “nền tảng để thúc đẩy hành động thực chất”, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về hợp tác, tổ chức và nguồn lực tài chính để “chuyển ý chí chính trị thành hiện thực”.
Để hỗ trợ giai đoạn triển khai ban đầu của kế hoạch, Liên minh Tài trợ cho Khí hậu và Sức khỏe đã công bố khoản đầu tư khởi động trị giá 300 triệu USD. Mạng lưới này quy tụ hơn 35 tổ chức từ thiện quốc tế, với trọng tâm thúc đẩy các giải pháp thích ứng với nắng nóng cực đoan, ô nhiễm không khí, dịch bệnh do khí hậu và tích hợp dữ liệu khí hậu vào hệ thống thông tin y tế.
Nguồn lực từ quỹ được kỳ vọng sẽ giúp các quốc gia củng cố khả năng chống chịu của hệ thống y tế, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và sinh kế trước biến đổi khí hậu.
