Công nghệ số đang ngày càng đóng vai trò thiết yếu trong ứng phó biến đổi khí hậu: Từ giám sát phát thải khí nhà kính, nâng cao hiệu quả năng lượng, tối ưu hóa sử dụng khoáng sản hiếm, cho tới hỗ trợ triển khai các giải pháp phát thải thấp trong nhiều lĩnh vực.
Trong khuôn khổ Hội nghị lần chứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (COP30), liên minh các đối tác quốc tế đã chính thức thành lập Trung tâm Hành động Kỹ thuật số Xanh (GDA Hub), nền tảng hợp tác toàn cầu mới nhằm khai thác sức mạnh của công nghệ và đổi mới sáng tạo trong ứng phó biến đổi khí hậu. Trung tâm được đặt tại Brazil, như một di sản bền vững của COP30.
Trong khuôn khổ COP30, liên minh các đối tác quốc tế đã chính thức thành lập Trung tâm Hành động Kỹ thuật số Xanh (GDA Hub), nền tảng hợp tác toàn cầu mới nhằm khai thác sức mạnh của công nghệ và đổi mới sáng tạo trong ứng phó biến đổi khí hậu. Ảnh: State of Green.
Ra đời từ sáng kiến Hành động Kỹ thuật số Xanh (Green Digital Action) do Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) khởi xướng tại COP28 năm 2023, GDA Hub được kỳ vọng sẽ trở thành “bộ não trung tâm” thúc đẩy ứng dụng công nghệ số cho phát triển bền vững.
Mục tiêu của trung tâm là tăng tốc tích hợp công nghệ số vào các chiến lược khí hậu và phát triển, qua đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trong và ngoài lĩnh vực công nghệ, với trọng tâm đặc biệt hướng tới các quốc gia Nam bán cầu.
Theo đó, GDA Hub sẽ cung cấp các công cụ, kiến thức chuyên môn và dữ liệu mở, giúp các quốc gia có khả năng tiếp cận và ứng dụng công nghệ xanh, giảm dấu chân carbon ngành công nghệ, đồng thời đảm bảo khả năng tiếp cận bình đẳng với các giải pháp số bền vững. Sáng kiến này kế thừa Tuyên bố COP29 về Hành động kỹ thuật số Xanh, được 82 quốc gia và gần 1.800 tổ chức, doanh nghiệp phê chuẩn vào năm 2024.
Đồng thời, GDA Hub tập trung xác định và thúc đẩy các giải pháp cụ thể nhằm giải quyết thách thức khí hậu, thông qua hai hướng tiếp cận then chốt: “Xanh hóa công nghệ số” - giảm tác động môi trường từ ngành công nghệ; “Số hóa vì mục tiêu xanh” - tận dụng công nghệ số để thúc đẩy giảm phát thải và phát triển bền vững trong các lĩnh vực khác.
Các trọng tâm hành động của GDA Hub bao gồm: Theo dõi phát thải và rác thải điện tử: Ra mắt cổng thông tin mở toàn cầu cung cấp dữ liệu về phát thải khí nhà kính, tiến độ giảm phát thải và xử lý rác thải điện tử của các quốc gia và doanh nghiệp công nghệ;
Lập bản đồ mục tiêu quốc gia: Xác định mục tiêu, chiến lược và công cụ kỹ thuật số xanh được lồng ghép trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) theo Thỏa thuận Paris;
Nhân rộng giải pháp: Hỗ trợ đổi mới sáng tạo, chia sẻ kiến thức và chuyển giao công nghệ, giúp các quốc gia áp dụng và mở rộng chiến lược số xanh;
Đẩy nhanh lộ trình khử cacbon: Đóng vai trò là trung tâm điều phối thực hiện Kế hoạch số hóa giảm phát thải (PAS) trong Chương trình Hành động COP30.
Bên cạnh việc ra mắt trung tâm, các hoạt động khác trong khuôn khổ COP30 bao gồm: Cập nhật cơ sở dữ liệu toàn cầu về phát thải trong lĩnh vực công nghệ, công bố báo cáo chính sách về tích hợp số hóa trong NDC quốc gia, cùng lễ trao giải cho các sáng kiến trí tuệ nhân tạo (AI) trong thích ứng khí hậu.
