Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định thiệt hại thực tế còn có thể cao hơn nhiều, bởi chỉ những tổn thất được chi trả thông qua bảo hiểm mới có thể thống kê chính xác. Trong khi đó, những mất mát về sinh mạng, sinh kế và sự dịch chuyển cư dân gần như không thể đo đếm đầy đủ.
Ước tính, các trận bão và lũ lụt xảy ra tại Đông Nam Á vào mùa thu vừa qua đã khiến hơn 1.750 người thiệt mạng và gây thiệt hại hơn 25 tỷ USD. Tại bang California (Mỹ), các vụ cháy rừng đã cướp đi sinh mạng của hơn 400 người, gây tổn thất kinh tế lên tới 60 tỷ USD. Còn tại Trung Quốc, các đợt lũ lụt nghiêm trọng khiến hàng nghìn người phải sơ tán, thiệt hại ước tính khoảng 12 tỷ USD và ít nhất 30 người thiệt mạng.
Các tác giả báo cáo nhấn mạnh rằng việc xếp những sự kiện này vào nhóm “thiên tai” có thể gây hiểu nhầm, bởi điều đó khiến nhiều người cho rằng đây chỉ là hậu quả tự nhiên của biến động thời tiết theo chu kỳ. Trong khi đó, theo Giáo sư danh dự Joanna Haigh, chuyên gia vật lý khí quyển của Đại học Imperial College London, tần suất và cường độ thảm họa đang gia tăng rõ rệt do biến đổi khí hậu.
“Thế giới đang trả một cái giá ngày càng đắt cho cuộc khủng hoảng mà chúng ta thực ra đã có giải pháp. Những thảm họa này không còn là ‘tự nhiên’ nữa - chúng là hệ quả tất yếu của việc tiếp tục mở rộng nhiên liệu hóa thạch và sự chậm trễ về chính trị”, bà nhấn mạnh.
Ngập lụt sau mưa lớn ở ngoại ô Colombo, Sri Lanka ngày 29/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN.
Trong khi thiệt hại kinh tế thường được phản ánh rõ hơn ở các nước phát triển - nơi người dân và doanh nghiệp có khả năng mua bảo hiểm - thì tổn thất thực sự tại các quốc gia đang phát triển lại nghiêm trọng hơn nhiều. Ông Mohamed Adow, Giám đốc tổ chức Power Shift Africa, nhận định: “Khi các quốc gia phát triển đo đếm thiệt hại về tài chính, thì hàng triệu người ở châu Phi, châu Á và Caribbean đang phải đánh đổi bằng mạng sống, nhà cửa và tương lai. Bước sang năm 2026, các chính phủ không thể tiếp tục phớt lờ thực tế này mà cần hành động với sự hỗ trợ thực chất cho những cộng đồng tuyến đầu”.
Ngoài nhóm 10 thảm họa gây thiệt hại lớn nhất, báo cáo còn ghi nhận thêm 10 sự kiện thời tiết cực đoan khác với mỗi sự kiện gây thiệt hại gần 1 tỷ USD, cùng nhiều thảm họa quy mô nhỏ hơn nhưng vẫn để lại hậu quả nghiêm trọng.
Tại Philippines, chuỗi siêu bão đã khiến hơn 1,4 triệu người phải sơ tán và gây thiệt hại khoảng 5 tỷ USD. Trên phạm vi toàn cầu, các thảm họa tiếp diễn xuyên suốt năm 2025: hạn hán tại Iran đe dọa khả năng phải sơ tán tới 10 triệu dân tại Tehran; lũ lụt tại Cộng hòa Dân chủ Congo vào tháng 4, tiếp đó là Nigeria tháng 5 khiến 700 người thiệt mạng; lũ lụt tại Ấn Độ và Pakistan làm hơn 1.860 người chết, gây thiệt hại khoảng 6 tỷ USD và ảnh hưởng đến hơn 7 triệu người tại Pakistan.
Ở các quốc gia phát triển, cháy rừng dữ dội hoành hành tại bán đảo Iberia, hạn hán nghiêm trọng diễn ra ở Canada và các đợt nắng nóng kỷ lục được ghi nhận tại Scotland.
Tại COP30, các quốc gia giàu có đã đồng ý tăng gấp ba nguồn tài chính hỗ trợ các nước đang phát triển thích ứng với biến đổi khí hậu, dự kiến đạt 120 tỷ USD/năm vào năm 2035. Tuy nhiên, theo Quỹ Christian Aid, con số này vẫn còn cách rất xa nhu cầu thực tế.
Ông Patrick Watt, Giám đốc điều hành Christian Aid, cảnh báo: “Những thảm họa khí hậu này là lời cảnh tỉnh rõ ràng về những gì sẽ tiếp tục xảy ra nếu thế giới không đẩy nhanh việc cắt giảm phát thải khí nhà kính và loại bỏ nhiên liệu hóa thạch. Đồng thời, chúng cũng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải tăng cường năng lực thích ứng, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển - nơi nguồn lực hạn chế nhưng mức độ dễ tổn thương lại rất cao.”
Tại COP30, đề xuất xây dựng lộ trình bắt buộc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch mới chỉ được thông qua ở mức sáng kiến tự nguyện, thay vì nghĩa vụ chung cho tất cả các quốc gia. Tuy nhiên, quá trình xây dựng lộ trình vẫn sẽ được khởi động trong năm nay do Brazil - nước chủ nhà COP30 - dẫn dắt, cùng với hội nghị chuyên đề về nhiên liệu hóa thạch do Colombia tổ chức vào tháng 4, dự kiến có sự tham dự của hơn 80 quốc gia ủng hộ sáng kiến này.
