ĐBSCL đang đối mặt thiên tai ngày càng phức tạp, khó lường. Tọa đàm của Báo Nông nghiệp và Môi trường bàn giải pháp công trình, phi công trình nhằm chủ động ứng phó, bảo vệ sản xuất và sinh kế bền vững.
Xin kính chào quý vị và các bạn đang theo dõi chương trình tọa đàm của Báo Nông nghiệp và Môi trường. Thưa quý vị, những năm gần đây, ĐBSCL liên tục đối mặt nhiều loại hình thiên tai với mức độ ngày càng phức tạp, khó dự báo hơn. Hạn hán và xâm nhập mặn xuất hiện sớm, sâu và kéo dài. Mưa bão, giông lốc và lốc xoáy xảy ra với tần suất dày hơn, làm tốc mái và sập hàng nghìn căn nhà. Triều cường kết hợp mưa cực đoan gây ngập lụt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao thông và sinh hoạt của người dân. Tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển có xu hướng gia tăng, đe dọa nhà cửa, đường giao thông và đất sản xuất. Đây là những thách thức lớn đòi hỏi toàn vùng ĐBSCL phải tăng cường chủ động ứng phó, dự báo sớm và quản lý rủi ro thiên tai theo hướng tổng hợp, bền vững. Để cùng trao đổi sâu hơn về những định hướng và giải pháp cụ thể, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu hai vị khách mời: + Ông Lê Tự Do, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi miền Nam. + Ông Nguyễn Huỳnh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh An Giang Xin cảm ơn hai vị khách đã đến với chương trình hôm nay!
Trước khi đi vào nội dung chính, mời quý vị cùng theo dõi phóng sự: “Giải pháp công trình và phi công trình ứng phó vối thiên tai tại ĐBSCL”. ĐBSCL đang đối mặt ngày càng nhiều loại hình thiên tai: hạn hán, xâm nhập mặn, mưa lớn cực đoan, giông lốc, sạt lở bờ sông, bờ biển và triều cường dâng cao. Để bảo vệ sản xuất và đời sống, các tỉnh trong vùng đang triển khai đồng thời nhiều giải pháp công trình và phi công trình mang tính tổng hợp, chủ động và bền vững. Các giải pháp công trình gồm nâng cấp, hoàn thiện hệ thống đê bao, cống, kênh trục nội đồng; vận hành linh hoạt các công trình thủy lợi lớn như Cái Lớn - Cái Bé, Vàm Nao, Tha La - Trà Sư… Xây dựng kè chống sạt lở bờ sông, bờ biển, đầu tư các tuyến đường cứu hộ, cứu nạn và trạm đo mặn, đo mưa tự động phục vụ cảnh báo sớm. Song song đó, giải pháp phi công trình đang phát huy hiệu quả: chuyển đổi cây trồng vật nuôi thích ứng hạn mặn, áp dụng mô hình nông nghiệp thông minh, tưới tiết kiệm, quản lý nước chủ động. Tổ chức tập huấn cộng đồng, xây dựng bản đồ rủi ro thiên tai. Tăng cường cảnh báo sớm qua mạng xã hội, Zalo, loa thông minh và ứng dụng số của địa phương. Sự kết hợp đồng bộ hai nhóm giải pháp này đang giúp ĐBSCL nâng cao khả năng chống chịu, giảm thiểu thiệt hại, hướng đến một vùng đồng bằng an toàn, bền vững trước biến đổi khí hậu.
Thưa ông Lê Tự Do, với vai trò là đơn vị trực tiếp vận hành hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé, ông đánh giá thế nào về mức độ tác động của hạn hán, xâm nhập mặn và triều cường lên sản xuất nông nghiệp vùng ĐBSCL trong những năm qua? Đặc biệt là những năm diễn biến thời tiết cực đoan mang tính chu kỳ?
Ông Lê Tự Do trả lời…
Thưa ông Nguyễn Huỳnh Trung, sau sáp nhập tỉnh, phạm vi quản lý thủy lợi của An Giang mới trải rộng từ Tứ giác Long Xuyên đến ven biển Tây. Ông đánh giá thế nào về các nguy cơ thiên tai nổi bật nhất hiện nay, đặc biệt là hạn hán, xâm nhập mặn và sạt lở tại An Giang?
Ông Nguyễn Huỳnh Trung trả lời…
Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé được xem là “van điều tiết” quan trọng cho vùng hưởng lợi liên tỉnh, có phạm vi tác động rộng và đối tượng sản xuất rất đa dạng. Ông Lê Tự Do có thể chia sẻ những giải pháp vận hành chủ động mà đơn vị đã triển khai để ứng phó sớm, giảm thiểu rủi ro thiên tai đối với vùng hưởng lợi?
Ông Lê Tự Do trả lời…
Thưa ông, trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang xảy ra nhanh hơn nhiều so với dự báo và thời tiết cực đoan khó lường, việc phối hợp liên tỉnh - liên vùng có vai trò như thế nào trong bảo đảm an toàn nguồn nước và sản xuất? Đâu là những điểm nghẽn, bất cập cần có giải pháp để tháo gỡ?
Ông Lê Tự Do trả lời…
Thưa ông Nguyễn Huỳnh Trung, đối với vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm của tỉnh An Giang, Chi cục đã triển khai những giải pháp nào để chủ động nguồn nước, phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn, bảo đảm lịch thời vụ và ổn định sinh kế cho người dân đối với các cây trồng, vật nuôi chính của tỉnh?
Ông Nguyễn Huỳnh Trung trả lời…
Ông Nguyễn Huỳnh Trung có thể chia sẻ thêm về công tác ứng phó mưa bão, lốc xoáy và triều cường tại các đô thị, khu vực đông dân cư ven sông, tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển tại An Giang thời gian qua. Tình có những mô hình hay, biện pháp kỹ thuật nào đang được áp dụng hiệu quả trong ứng phó với các loại hình thiên tai đang diễn ra phổ biến hiện nay?
Ông Nguyễn Huỳnh Trung trả lời…
Thưa ông Lê Tự Do, hiện nay nhiều địa phương phản ánh tình trạng thiếu nước sản xuất vụ lúa, tôm - lúa hoặc ngập úng cục bộ khi xảy ra triều cường kết hợp với mưa bão/áp thấp nhiệt đới. Với vai trò là đơn vị quản lý, vận hành hệ thống, ông có đề xuất gì để nâng cao khả năng dự báo, cảnh báo sớm và điều tiết nước linh hoạt?
Ông Lê Tự Do trả lời…
Được biết, mới đây UBND tỉnh An Giang đã có văn bản báo cáo và đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường về sự cần thiết đầu tư các cống, kè phòng, chống sạt lở bờ biển, sạt lở bờ sông, rạch các khu vực đang sạt lở nguy hiểm trên địa bàn tỉnh và đề xuất xem xét bố trí vốn thực hiện. Xin ông Trung cho biết, cụ thể những đề xuất này là gì và nhu cầu vốn đầu tư để khắc phục, phòng chống sạt lở xảy ra đối với tỉnh có địa bàn rộng lớn như An Giang?
Ông Nguyễn Huỳnh Trung trả lời…
Trước tác động ngày càng lớn của biến đổi khí hậu, theo ông đâu là hướng ưu tiên của ngành thủy lợi An Giang trong giai đoạn 2025–2030 nhằm bảo vệ sản xuất nông nghiệp, hạ tầng dân sinh và bảo đảm phát triển bền vững vùng hợp nhất?
Ông Nguyền Huỳnh Trung trả lời..
Thưa ông Lê Tự Do, trong chiến lược dài hạn, theo ông hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé cần được đầu tư, nâng cấp theo hướng nào để thích ứng tốt hơn với cực đoan khí hậu và bảo đảm sinh kế bền vững cho người dân vùng hạ lưu?
Ông Lê Tự Do trả lời…
Thưa quý vị, thiên tai ở vùng ĐBSCL đang là thách thức lớn đối với sản xuất và đời sống. Nhưng với quyết tâm và sự đầu tư đồng bộ, kết hợp các giải pháp công trình (kè bờ sông, kênh, đê, hệ thống thủy lợi) và giải pháp phi công trình (cảnh báo sớm, di dời dân, trồng cây bảo vệ bờ), chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro thiên tai. Thông qua tọa đàm hôm nay, các địa phương, người dân và hợp tác xã, nhà quản lý tiếp tục đồng hành, chủ động ứng phó, để ĐBSCL phát triển ổn định, an toàn và bền vững trước mọi thiên tai. Xin trân trọng cảm ơn ông Lê Tự Do và ông Nguyễn Huỳnh Trung đã chia sẻ nhiều thông tin quý báu. Cảm ơn quý vị khán giả đã quan tâm theo dõi. Xin chào và hẹn gặp lại trong các chương trình tọa đàm tiếp theo.
Truyền hình Nông nghiệp và Môi trường
