Đà Nẵng: Kiên định mục tiêu thành phố môi trường: [Bài 3]Nỗ lực giữ thương hiệu

Nhiều thách thức phải đối mặt

Theo Giám đốc Sở NN-MT TP Đà Nẵng Phạm Nam Sơn, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn thành phố còn những hạn chế nhất định. Mặc dù ngân sách chi cho môi trường đã tăng, những nguồn lực tài chính chưa đáp ứng yêu cầu, chưa đủ để giải quyết các vấn đề cấp bách về bảo vệ môi trường.

Trong đó, tại khu vực tỉnh Quảng Nam (cũ), tỷ lệ thu gom, xử lý nước thải tại các khu đô thị còn thấp, chỉ mới đạt khoảng 10,09%; hạ tầng cấp nước sạch cho khu vực nông thôn, làng nghề cũng như hạ tầng thu gom, xử lý nước thải tại các cụm công nghiệp còn hạn chế, dẫn đến giới hạn về ngành nghề để thu hút các dự án đầu tư quy mô lớn khi có phát sinh nước thải công nghiệp.

Hầu hết khu vực dân cư nông thôn chưa có hệ thống thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt, đây được xem là một trong những thách thức đối với chất lượng nguồn nước một số lưu vực sông trên địa bàn. Việc kêu gọi đầu tư các nhà máy xử lý chất thải rắn (rác) sinh hoạt, công tác xử lý chất thải rắn xây dựng xây dựng còn gặp nhiều khó khăn; việc huy động nguồn lực, thu hút đầu tư, xã hội hóa vẫn còn hạn chế...

Đến nay, Đà Nẵng vẫn chưa có nhà máy xử lý rác công nghệ hiện đại nhằm giải quyết đối với vấn đề thu gom, xử lý rác theo kiểu truyền thống. Mặc dù thành phố đã kêu gọi đầu tư thực hiện 3 dự án xử lý chất thải rắn bằng công nghệ đốt rác phát điện để dần thay thế công nghệ xử lý chất thải rắn truyền thống nhưng các dự án vẫn chậm triển khai.

Trong đó, dự án nhà máy đốt rác phát điện công suất 650 tấn/ngày đang được nhà đầu tư hiện hữu thực hiện chuyển đổi công nghệ tại khu vực bãi rác Khánh Sơn, phường Hoà Khánh. Một dự án cũng dự kiến thực hiện tại bãi rác Khánh Sơn là Nhà máy xử lý rác sinh hoạt 1.000 tấn/ngày được thực hiện theo phương thức đối tác công tư (PPP), hiện đang ở bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Dự án còn lại thực hiện tại tỉnh Quảng Nam cũ - Nhà máy xử lý rác thải và phát điện Quảng Nam, công suất 800 tấn/ngày. Hiện dự án này đã được đưa vào danh mục các khu đất đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất.

Tháo gỡ ‘điểm nghẽn’

Sau hợp nhất, thành phố tiếp tục thực hiện Đề án “Xây dựng Đà Nẵng - Thành phố môi trường” giai đoạn 2021 - 2030 gắn với Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Đà Nẵng tập trung nguồn lực giải quyết các vấn đề cấp bách về môi trường, ưu tiên đầu tư hạ tầng bảo vệ môi trường trọng yếu. Đồng thời, sẽ rà soát, đồng bộ hóa các quy hoạch; điều chỉnh các chương trình, kế hoạch về bảo vệ môi trường phù hợp, thống nhất với quy hoạch chung (đô thị) của thành phố Đà Nẵng mới sau hợp nhất. Bên cạnh đó, tập trung tháo gỡ “điểm nghẽn” pháp lý, vướng mắc trong thủ tục đầu tư đối với các dự án môi trường; hoàn thiện và ban hành chính sách khuyến khích mạnh mẽ hơn nữa việc xã hội hóa đầu tư công trình bảo vệ môi trường.

Theo PGS.TS Kiều Thị Kính, để bảo vệ môi trường đô thị một cách bền vững, Đà Nẵng cần kiên trì với phân loại rác tại nguồn. Thành phố đã có nhiều nỗ lực trước đây, song để tạo chuyển biến thực sự, cần tăng cường giám sát, đánh giá hiệu quả và tận dụng công nghệ mới nhằm tối ưu nguồn lực. Bà cho rằng, phân loại rác tại nguồn chính là “gốc” để giữ môi trường biển xanh – một lợi thế đặc biệt của Đà Nẵng.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh rằng Đà Nẵng còn nhiều việc phải làm để xây dựng "Thành phố môi trường" và triển khai hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường. Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật còn chậm, một số nội dung chưa được cụ thể hóa đầy đủ theo thẩm quyền. Hệ thống quan trắc môi trường còn thiếu và yếu, trong khi hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn. Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, bảo vệ môi trường phải gắn chặt với phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn – không chỉ là xu thế mà là đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của cộng đồng và doanh nghiệp. Ông cho rằng người dân cần được khuyến khích tham gia giám sát môi trường, bởi chính họ là những người cảm nhận rõ nhất tác động của ô nhiễm. Đồng thời, thành phố phải tăng cường nguồn lực tài chính, nhân lực và xây dựng hệ sinh thái phối hợp hiệu quả giữa các bên. Việc tận dụng cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 136 của Quốc hội và lồng ghép chính sách môi trường vào các chương trình phát triển cũng là chìa khóa để Đà Nẵng tiến lên bền vững.

“Kế thừa những thành quả đã đạt được, cùng tiềm năng và vị thế sẵn có, tôi tin rằng Đà Nẵng sẽ tiếp tục là địa phương tiên phong trong công cuộc bảo vệ môi trường, xây dựng một đô thị xanh – thông minh – đáng sống”, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan kỳ vọng.

Giữ gìn và phát triển thương hiệu “Thành phố môi trường” không chỉ là mục tiêu chiến lược của Đà Nẵng mà còn là cam kết trách nhiệm với các thế hệ mai sau. Trong vòng quay gấp gáp của tăng trưởng và cạnh tranh, khi áp lực lên tài nguyên và môi trường ngày càng lớn, điều quan trọng nhất vẫn là sự đồng lòng – từ chính quyền đến doanh nghiệp, từ cộng đồng đến từng người dân. Mỗi hàng cây được giữ lại, mỗi dòng sông được bảo vệ, mỗi bãi biển được làm sạch không chỉ mang lại lợi ích trước mắt, mà còn là “của để dành” cho tương lai.

Nếu tiếp tục kiên định mục tiêu, tháo gỡ đúng những điểm nghẽn và biết phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội, Đà Nẵng hoàn toàn có cơ sở để vươn tới hình mẫu một đô thị sinh thái – nơi con người và thiên nhiên hài hòa trong nhịp sống xanh bền vững.