CSGT tham gia kiểm soát khí thải, xây dựng giao thông xanh

Cùng với nhiệm vụ bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (TTATGT), hiện lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) được trang bị đồng bộ nhiều phương tiện kỹ thuật hiện đại như cân kiểm tra tải trọng, máy đo tốc độ ghi hình, thiết bị đo nồng độ cồn và thử ma túy, thiết bị đo độ ồn, khí thải, độ khói… Những trang thiết bị này giúp nâng cao hiệu quả phát hiện, xử lý vi phạm, đặc biệt là các hành vi liên quan đến khí thải và tiếng ồn, nguyên nhân trực tiếp gây ô nhiễm môi trường đô thị.

Tuy nhiên, áp lực môi trường từ phương tiện giao thông ngày càng lớn. Hiện cả nước có hơn 7,2 triệu ô tô và gần 80,6 triệu xe mô tô; phần lớn trong số này đã lưu hành nhiều năm, chưa đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 3 hoặc mức 4 theo Quyết định 16/2019/QĐ-TTg. Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm về khí thải còn gặp nhiều khó khăn do quy trình đo lường chưa cụ thể, trang thiết bị còn thiếu, quy chuẩn khí thải đối với phương tiện thủy chưa đồng bộ. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong kiểm soát khí thải cũng chưa thật sự chặt chẽ.

Cục CSGT đã đề xuất nhiều giải pháp trọng tâm nhằm tăng cường năng lực kiểm soát khí thải phương tiện và điều phối giao thông xanh, gắn với nhiệm vụ chuyển đổi xanh quốc gia và hiện đại hóa lực lượng.

Hoàn thiện thể chế và tăng cường nguồn lực

Một trong những yêu cầu quan trọng là sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ vướng mắc về thể chế trong xử lý vi phạm môi trường do khí thải giao thông gây ra. Cục CSGT kiến nghị nghiên cứu sửa đổi Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ nhằm khuyến khích sử dụng xe điện, xe hybrid; đồng thời quy hoạch các trạm sạc nhanh kết hợp trạm tuần tra, trạm dừng nghỉ.

Song song là yêu cầu đầu tư đồng bộ phương tiện, hạ tầng kỹ thuật và đào tạo nghiệp vụ cho lực lượng CSGT các cấp. Cục CSGT đề xuất hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của lực lượng để đáp ứng yêu cầu vận hành Trung tâm dữ liệu, quản lý, giám sát, xử lý vi phạm và điều hành giao thông theo Quyết định 8668/QĐ-BCA-C08.

Lực lượng CSGT cũng kiến nghị chuyển đổi phương tiện tuần tra sang xe điện, xe hybrid, đặc biệt tại các đô thị; xây dựng tiêu chuẩn trang bị tối thiểu cho mỗi tổ tuần tra theo hướng hiện đại, đồng bộ; ưu tiên thiết bị đo khí thải di động nhỏ gọn, phục vụ kiểm tra nhanh tại hiện trường. Công tác tập huấn nghiệp vụ, đặc biệt về xử lý vi phạm khí thải và tiếng ồn, tiếp tục được chú trọng.

Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong điều hành giao thông

Một giải pháp mang tính đột phá là triển khai Trung tâm dữ liệu điều hành giao thông tại Cục CSGT và Công an các địa phương. Các trung tâm này sẽ kết nối với cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, cho phép phân tích dữ liệu lớn (Big Data), ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để dự báo, cảnh báo sớm tình huống và điều hành giao thông tự động 24/7. Cùng với đó, lực lượng CSGT nghiên cứu ứng dụng AI trong camera giám sát để tự động phát hiện phương tiện phát thải vượt ngưỡng.

Bên cạnh công nghệ, Cục CSGT đề xuất các chính sách kinh tế như miễn, giảm lệ phí trước bạ và các loại thuế liên quan đối với xe điện, xe hybrid; đồng thời tăng phí với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại khu vực trung tâm nhằm thúc đẩy chuyển đổi sang phương tiện sạch.

Trên nguyên tắc “mọi hành vi vi phạm phải được phát hiện và xử lý nghiêm minh”, lực lượng CSGT sẽ tập trung kiểm tra, xử lý các vi phạm về khí thải, tiếng ồn và bảo vệ môi trường, đặc biệt với phương tiện không có hoặc không đảm bảo hiệu quả bộ phận giảm thanh, giảm khói; phương tiện không có giấy chứng nhận kiểm định khí thải hoặc đã hết hạn.

Một nhiệm vụ quan trọng khác là xây dựng cơ sở dữ liệu khí thải phương tiện, tích hợp với dữ liệu đăng kiểm, đăng ký xe và xử lý vi phạm, tạo nền tảng cho công tác quản lý hiện đại, minh bạch.

Bên cạnh đó, lực lượng CSGT định hướng đầu tư hệ thống cảm biến, camera, điều khiển đèn tín hiệu theo thời gian thực để điều phối giao thông linh hoạt, giảm ùn tắc, giảm tiêu hao nhiên liệu và lượng khí thải.

Cuối cùng, công tác tuyên truyền giữ vai trò then chốt. CSGT sẽ tăng cường phổ biến về giao thông xanh qua ứng dụng VneTraffic và mạng xã hội; đồng thời kiến nghị cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất phương tiện sạch, phát triển hạ tầng trạm sạc, khuyến khích người dân chuyển sang phương tiện năng lượng sạch hoặc phương tiện công cộng.

Những giải pháp đồng bộ này kỳ vọng sẽ tạo bước tiến mạnh mẽ trong kiểm soát khí thải giao thông, đóng góp vào mục tiêu chuyển đổi xanh quốc gia và xây dựng lực lượng CSGT hiện đại, chính quy, tinh nhuệ trong giai đoạn mới.