Đồng bộ dữ liệu sơ tán dân từ thôn xóm đến tỉnh
Sáng ngày 18/11 tại Hà Tĩnh, Trung tâm Chính sách và Kỹ thuật phòng, chống thiên tai, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp Ban chỉ huy Phòng thủ dân sự xã Cẩm Duệ tổ chức “Diễn tập sơ tán dân ứng phó với lũ, ngập lụt” với sự tài trợ của Quỹ cộng đồng phòng tránh thiên tai.
Diễn tập hỗ trợ sơ tán dân đến Nhà văn hóa cộng đồng thôn Chu Trinh. Ảnh: Thanh Nga.
Theo Trung tướng Lê Phúc Nguyên, Phó Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ cộng đồng phòng tránh thiên tai, Hà Tĩnh là một trong những tỉnh đã hợp tác với Quỹ thực hiện, vận hành hiệu quả nhiều dự án phòng chống thiên tai (PCTT) trên địa bàn. Trong năm nay, có 2 hạng mục Quỹ tài trợ cho Hà Tĩnh, thứ nhất là triển khai Hệ thống giám sát thiên tai theo hướng số hóa và thứ 2 là diễn tập sơ tán dân phòng chống lũ tại xã Cẩm Duệ để rút kinh nghiệm cho toàn toàn tỉnh, từ đó tối ưu hóa công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào giám sát thiên tai làm căn cứ nhân rộng ra toàn quốc. Điều này phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp hiện nay, trong đó vai trò của cấp xã không chỉ thực thi mà còn phải chỉ đạo, tổ chức triển khai các hoạt động PCTT phù hợp điều kiện, tình hình thiên tai trên địa bàn.
Trung tướng Lê Phúc Nguyên, Phó Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ cộng đồng phòng tránh thiên tai phát biểu tại cuộc diễn tập. Ảnh: Thanh Nga.
“Diễn tập sơ tán dân phòng chống lũ, ngập lụt tại xã Cẩm Duệ có nhiều điểm khác biệt và nổi bật so với các đợt diễn tập trước đó từng tổ chức khi lần đầu tiên sử dụng phần mềm giám sát thiên tai tỉnh Hà Tĩnh (https://hatinh.pdms.dmptc.gov.vn) và phần mềm phương án ứng phó thiên tai (https://ungphothientai.dmptc.gov.vn) trong chỉ đạo điều hành sơ tán dân, phòng chống thiên tai tại cấp xã, đảm bảo tính liên thông, đồng bộ dữ liệu từ thôn xóm, lên xã, lên tỉnh và kết nối với trung ương. Điều này giúp việc chỉ huy linh hoạt và phát huy hết hiệu quả, đảm bảo từ một vị trí trung tâm chỉ huy có thể nắm chắc tổng thể diễn biến lũ và tình hình của địa phương. Đồng thời, thông qua hệ thống giám sát thiên tai cấp tỉnh, tất cả người dân có thể phản ánh, gửi ý kiến về trung tâm chỉ huy các vấn đề cần hỗ trợ”, bà Hạ Thúy Hạnh, Phó Giám đốc Quỹ cộng đồng phòng tránh thiên tai nhấn mạnh.
Kịch bản Ban Chỉ huy PTDS xã Cẩm Duệ hỗ trợ sơ tán người già. Ảnh: Thanh Nga.
Theo bà, cuộc diễn tập thực hiện 3 phần, gồm: diễn tập cơ chế công tác chỉ huy điều hành ứng phó với thiên tai tại cuộc họp Ban chỉ huy phòng thủ dân sự (PTTS) xã; Diễn tập thực binh hoạt động sơ tán nhân dân ứng với kịch bản lũ, ngập lụt và Họp rút kinh nghiệm sau khi diễn tập. Chương trình có sự tham gia của hơn 150 đại biểu là người dân, trưởng thôn, Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự xã Cẩm Duệ và đại biểu các xã thường xuyên ngập lụt trên địa bàn Hà Tĩnh như: xã Cẩm Bình, Cẩm Xuyên, Thạch Xuân, phường Hà Huy Tập…
Chủ trì điều hành diễn tập cơ chế ứng phó thiên tai, ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch UBND xã, Trưởng Ban chỉ huy phòng thủ dân sự xã Cẩm Duệ dựa vào các cảnh báo về thời tiết, các văn bản chỉ đạo của Trung ương, tỉnh, ngành chuyên môn, Ban chỉ huy PTDS xã xây dựng kịch bản ứng phó theo nhiều tình huống, từ đó phân công thành viên Ban chỉ huy bám địa bàn, phối hợp tổ xung kích đơn vị thôn xóm để ứng phó theo từng giả thuyết đưa ra.
Ông Nguyễn Ngọc Nam điều hành phương án ứng phó mưa lũ, sơ tán dân. Ảnh: Thanh Nga.
“Ví dụ, hộ ông Nguyễn Trọng Nghĩa thường xuyên say xỉn, có hành động chống đối không di dời dân, trong khi nước lũ dâng nhanh. Lúc này toàn bộ hình ảnh thực tế tại hộ dân được tổ xung kích thôn xóm ghi nhận, cập nhật lên phần mềm liên thông cấp tỉnh, xã, từ đó Ban chỉ huy PTDS điều động thêm các thôn khác đến vận động người dân di dời, nếu không chấp hành tiến hành cưỡng chế. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho người dân”, ông Nguyễn Văn Nguyên, Phó Ban chỉ huy PTDS xã Cẩm Duệ đưa ra các kịch bản ứng phó.
Một ví dụ khác, trong quá trình sơ tán dân, tuyến đường chính bị sạt lở, gây ách tắc, không thể di chuyển. Lúc này hình ảnh vị trí sạt lở được cập nhật lên hệ thống phần mềm. Từ thực tế hiện trường, Ban chỉ huy PTDS xã đề xuất phương án di chuyển bằng các tuyến đường khác; tổ chức gắn đèn báo hiệu nguy hiểm; bố trí lực lượng giải phóng vị trí sạt lở kịp thời, hiệu quả.
Lần đầu tiên phần mềm giám sát thiên tai và xây dựng phương án ứng phó thiên tai được đưa vào điều hành sơ tán dân, giúp việc chỉ huy linh hoạt và hiệu quả. Ảnh: Thanh Nga.
Tăng sự chủ động, thích ứng
Ông Nguyễn Ngọc Nam, Trưởng Ban chỉ huy PTDS xã Cẩm Duệ cho rằng, việc đưa phần mềm giám sát thiên tai tỉnh Hà Tĩnh và phần mềm phương án ứng phó thiên tai kết hợp diễn tập thực tế vào chỉ đạo điều hành sơ tán dân không chỉ gia tăng tính chủ động, linh hoạt sau đó là thích ứng trong việc gia cố nhà cửa, chuẩn bị nhu yếu phẩm mà còn phát huy tối đa hiệu quả phương châm “4 tại chỗ” trong đảm bảo an toàn tính mạng, di dời tài sản cho người dân.
Người dân tham gia diễn tập. Ảnh: Thanh Nga.
Còn chị Nguyễn Thị Nhân, người dân vùng “rốn” thiên tai thôn Chu Trinh, xã Cẩm Duệ bày tỏ, cuộc diễn tập hôm nay giúp chị và người dân nắm rõ hơn mức độ nguy hiểm của lũ lụt, nhất là những thời điểm lũ lên trong đêm để chủ động sơ tán theo chỉ đạo của xã, thôn xóm.
“Mặc dù đã quen sống chung với lũ lụt nhưng những năm gần đây, lũ lớn ngày càng nhiều, thậm chí xảy ra cả trong mùa hè. Việc diễn tập sơ tán theo hướng dẫn của địa phương tạo sự chủ động cho chúng tôi, nhất là việc hành động sớm trong kê cao tài sản, biết khi nào phải di dời, khi nào được trở về, đồ đạc gì cần đưa đi, cái nào phải để lại…”, chị Nhân nói.
Kịch bản cưỡng chế người dân chống đối, không thực hiện di dời theo vận động của chính quyền địa phương ra khỏi khu vực lũ lụt. Ảnh: Thanh Nga.
Nhờ sự chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, phần diễn tập vận hành cơ chế và thực binh diễn tập đều bám sát kịch bản sơ tán dân ra khỏi vùng ngập lụt ban tổ chức đưa ra, đảm bảo nội dung, thời gian và trình tự các bước, an toàn về người và phương tiện tham gia. Đồng thời phát huy sức mạnh tổng hợp, thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”, góp phần tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm và sự chủ động, năng lực ứng phó trong công tác PCTT và tìm kiếm cứu nạn của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, lực lượng vũ trang và nhân dân.
