Bên lề Hội nghị COP30 tại Belém (Brazil), Đoàn công tác kỹ thuật của Việt Nam do ông Lê Ngọc Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) làm Trưởng đoàn đã có buổi trao đổi song phương với bà Patricia Fuller, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Viện Phát triển Bền vững Quốc tế (IISD). Cuộc họp tập trung vào tiến độ thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), quá trình triển khai Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu (NAP), cùng định hướng hợp tác giữa hai bên trong giai đoạn tới.
Giải quyết các thách thức
Đại diện IISD bày tỏ quan tâm tới mức độ phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường với các bộ, ngành khác, đặc biệt là Bộ Công Thương - đơn vị giữ vai trò quan trọng trong giảm phát thải các lĩnh vực năng lượng và công nghiệp.
Ông Lê Ngọc Tuấn cho biết, Việt Nam tiếp tục duy trì tiến độ triển khai NDC, song quá trình này vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là huy động sự tham gia đồng bộ của các bộ, ngành. Nguyên nhân xuất phát từ việc bất kỳ bước nâng tham vọng giảm phát thải nào cũng kéo theo nhu cầu vốn lớn hơn. Ví dụ, việc chuyển đổi hạ tầng năng lượng sang công nghệ sạch hay cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng trong công nghiệp đều đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu cao. Điều đó khiến quá trình thống nhất mục tiêu và phân bổ nguồn lực ở cấp quốc gia trở nên phức tạp.
Ông Lê Ngọc Tuấn (bên phải), Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Trưởng đoàn công tác kỹ thuật của Việt Nam tại Hội nghị COP 30 trao đổi song phương với bà Patricia Fuller, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Viện Phát triển Bền vững Quốc tế (IISD). Ảnh: Chu Hương.
Đối với Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu (NAP), ông Tuấn cho biết, Việt Nam vẫn đang triển khai ổn định các nhiệm vụ đã đề ra và chưa có kế hoạch cập nhật NAP trong bối cảnh hiện nay. Thời điểm phù hợp để xem xét điều chỉnh có thể sẽ là sau năm 2030. Cục Biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục theo dõi, đánh giá trong quá trình thực hiện để xác định nhu cầu điều chỉnh các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu.
Bà Patricia Fuller bày tỏ đánh giá cao việc Việt Nam đã có đánh giá, theo dõi việc thực hiện NAP giai đoạn 2021-2025. Thực tiễn quốc tế cho thấy, nhiều quốc gia không thực hiện công tác này thường xuyên, vì các biện pháp thích ứng (như nâng cấp hạ tầng chống chịu thiên tai, quy hoạch sử dụng đất phù hợp khí hậu, củng cố hệ thống cảnh báo sớm...) đều cần thời gian đủ dài để đo lường hiệu quả.
Thông tin thêm, ông Lương Quang Huy (Cục Biến đổi khí hậu) cho biết, Việt Nam vừa hoàn tất quá trình kiện toàn tổ chức bộ máy ở cả trung ương và địa phương. Điều này có ảnh hưởng nhất định đến tiến độ phân bổ nhiệm vụ khí hậu. Ông Huy nhấn mạnh NDC, được xây dựng ở cấp quốc gia, nhưng để thực hiện hiệu quả, từng bộ, ngành và địa phương phải cụ thể hóa thành các chỉ tiêu và giải pháp phù hợp điều kiện thực tế.
Về vấn đề này, đại diện IISD chia sẻ kinh nghiệm từ Ghana, nơi áp dụng mô hình “quận dẫn đầu”: chọn một địa phương tiên phong triển khai các nhiệm vụ NDC, sau đó nhân rộng các bài học sang những khu vực khác. Cách làm này giúp tăng tính chủ động, giảm phụ thuộc vào điều phối từ trung ương và tạo động lực lan tỏa.
Hướng hợp tác tương lai
Việt Nam hiện đang đẩy nhanh nhiều hành động giảm phát thải như định giá các-bon để chuẩn bị cho việc vận hành thị trường các-bon trong nước; mô hình một triệu ha lúa các-bon thấp, hướng tới giảm phát thải khí mê-tan trong sản xuất nông nghiệp; các mô hình trồng trọt phát thải thấp, thân thiện với môi trường. Đây là những lĩnh vực Việt Nam mong muốn tiếp tục nhận được hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm chính sách và kết nối chuyên gia từ IISD.
Ông Lê Ngọc Tuấn cho biết, bản ghi nhớ (MOU) hợp tác giữa Cục Biến đổi khí hậu và IISD đã được điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh hiện tại. Trong thời gian tới, Việt Nam mong muốn mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực trọng tâm khác, gồm thích ứng với biến đổi khí hậu, thương mại bền vững và phát triển thị trường các-bon.
Các chuyên gia của hai cơ quan tham gia buổi trao đổi song phương. Ảnh: Chu Hương.
Hai bên bày tỏ sẽ củng cố quan hệ hợp tác quốc tế nhằm thúc đẩy mục tiêu giảm phát thải và tăng cường khả năng chống chịu khí hậu. Sự hỗ trợ kỹ thuật, kinh nghiệm và kết nối từ các tổ chức như IISD được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam tiến nhanh hơn trên con đường thực hiện cam kết khí hậu đến năm 2030 và xa hơn.
Bà Patricia Fuller đánh giá cao quan hệ hợp tác lâu dài giữa IISD với Bộ Nông nghiệp và Môi trường. IISD đồng hành cùng Việt Nam thông qua Mạng lưới Toàn cầu NAP trong 5 năm qua, góp phần hỗ trợ quốc gia xây dựng kế hoạch thích ứng và tiếp cận nguồn lực quốc tế. Bà bày tỏ mong muốn tiếp tục trao đổi sâu hơn về các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm, từ cập nhật NDC, triển khai NAP đến hỗ trợ thiết kế cơ chế carbon phù hợp với điều kiện quốc gia.
