Cùng hành động giảm phát thải khí nhà kính
Nhằm thực hiện các hành động giảm phát thải khí nhà kính, từ năm 2020, UBND TP.HCM đã ban hành Kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu trên địa bàn thành phố. Kế hoạch nhằm xây dựng các chương trình, dự án mà Thành phố cần thực hiện từ năm 2020 đến 2030. Kế hoạch Paris của Thành phố, gồm: 56 chương trình, tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ: Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu và chuẩn bị nguồn lực thực hiện.
TP.HCM chung tay hành động giảm phát thải khí nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu. Ảnh: Tường Tú.
Các chương trình, dự án của Kế hoạch được triển khai trên tất cả các lĩnh vực đời sống của thành phố, từ những lĩnh vực có khả năng giảm phát thải các-bon lớn như: giao thông, năng lượng, nông nghiệp, xây dựng, xử lý chất thải đến lĩnh vực tuy lượng giảm phát thải không lớn nhưng có nhiều tác động đến nhận thức và đời sống như: phát triển các khu đô thị mẫu tích hợp các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.
Đồng thời, nghiên cứu giống lúa, cây trồng chịu hạn hán; nghiên cứu tận dụng năng lượng mặt trời cho khu vực nông thôn; xây dựng các mô hình du lịch xanh nông thôn; tăng cường ứng dụng vật liệu không nung trong lĩnh vực xây dựng; và tăng cường truyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức trong trường học, cán bộ, công chức, người dân địa phương về tác hại và các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính.
Dự kiến sau khi triển khai xong, các chương trình, dự án của Kế hoạch Paris về biến đổi khí hậu, TP.HCM sẽ đóng góp không chỉ vào lượng giảm phát thải khí nhà kính, giảm phát thải các-bon và chuyển đổi năng lượng tái tạo, năng lượng xanh của Thành phố mà còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cho người dân và cộng đồng trong việc cùng chung tay đóng góp giảm tác hại của biến đổi khí hậu.
Tuy vậy, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, trong quá trình triển khai Kế hoạch, TP.HCM gặp phải 2 khó khăn lớn nhất, đó là thiếu vốn, thiếu nhà đầu tư các dự án lớn mang tính đầu tư xây dựng công trình và thiếu các chuyên gia, đơn vị tư vấn quốc tế có nhiều kinh nghiệm đối với các chương trình, dự án mang tính nghiên cứu khoa học và ứng dụng. Đây cũng là vấn đề mà Thành phố đang mong chờ sự tham gia của các nhà đầu tư quốc tế và sự hỗ trợ của các chuyên gia, các tổ chức quốc tế.
Tiềm năng trao đổi, bán tín chỉ các-bon
Từ đầu năm 2022, UBND TP.HCM đã chủ động phối hợp với Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB) thành lập Nhóm công tác chung giữa TP.HCM và WB về sự phát triển toàn diện và bền vững của Thành phố. Nhóm công tác chung này có 8 Nhóm Kỹ thuật để xây dựng 8 Đề án thành phần phục vụ mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững của Thành phố. Trong đó, có Nhóm Kỹ thuật Phát thải các-bon thấp.
Rừng Cần Giờ được đánh giá là có tiềm năng giảm phát thải, trao đổi và bán tín chỉ các-bon. Ảnh: Hồng Thủy.
Theo đó, Nhóm Kỹ thuật Phát thải các-bon thấp nhằm xây dựng một kế hoạch và đưa TP.HCM trở thành một đô thị phát thải các-bon thấp; đồng thời, đưa ra các khuyến nghị và đề xuất hành động cần thiết cho TP.HCM nhằm đạt được mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Thành phố trong phát thải các-bon thấp; và xây dựng chương trình đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên phát triển trên địa bàn thành phố.
Trong đó, có Danh mục các dự án Hợp tác tiềm năng giữa TP.HCM và Nhóm WB giai đoạn 2022 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030; đồng thời, đề xuất phương thức, lộ trình và kế hoạch thực hiện với từng dự án; hỗ trợ Thành phố tháo gỡ các vướng mắc về chính sách với các Bộ ngành Trung ương và tổ chức kêu gọi hỗ trợ vốn và kỹ thuật từ WB và các đối tác để triển khai Kế hoạch Thành phố các-bon thấp.
Kết quả của sự hợp tác giữa TP.HCM và WB trong lĩnh vực phát thải các-bon thấp đã được trình bày trong 2 Hội nghị về phát thải các-bon thấp năm 2022; đặc biệt là Hội nghị Xúc tiến kêu gọi đầu tư của TP.HCM năm 2023; trong đó, kêu gọi được sự đầu tư, hỗ trợ của WB, Chính phủ Hà Lan và Thụy Điển đối với Chương trình đô thị các-bon thấp của TP.HCM, tập trung vào một số lĩnh vực tiềm năng như: thay thế đèn đường LED, điện mặt trời mái nhà và chuyển đổi phương tiện giao thông điện.
Dù vậy, qua đánh giá của các chuyên gia, TP.HCM vẫn còn nhiều lĩnh vực có tiềm năng giảm phát thải, trao đổi và bán tín chỉ các-bon, như: cải tạo và nâng cao chất lượng rừng Cần Giờ; các tuyến đường sắt đô thị, các tuyến xe buýt điện; các nhà máy xử lý rác thải, các hệ thống tiết kiệm năng lượng trong các tòa nhà cao ốc, đặc biệt trong khối tư nhân. Đây cũng là những lĩnh vực mà TP.HCM mong muốn kêu gọi đầu tư từ các nước và các tổ chức quốc tế, trong đó có các nhà đầu tư từ Hoa Kỳ.
Hiện nay, TP.HCM tiếp tục kêu gọi đầu tư vào các lĩnh vực giảm phát khí nhà kính, giảm thải các-bon nhiều tiềm năng, trong đó, có rừng Cần Giờ, điện mặt trời mái nhà trong bệnh viện và khu công nghiệp, nhà máy xử lý chất thải; kêu gọi hỗ trợ về tư vấn và nghiên cứu đối với các giải pháp giảm phát thải các-bon; kêu gọi hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực về giảm phát thải, mua bán tín chỉ các-bon; và nâng cao năng lực quản lý với hệ thống hỗ trợ và xúc tiến các hoạt động về thị trường các-bon, đặc biệt là đối với khối tư nhân.
