Để hiểu rõ nguyên nhân và những giải pháp chống ngập của TP. Đà Nẵng, phóng viên Báo TN&MT có cuộc trao đổi với ông Phùng Phú Phong - Giám đốc Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng về vấn đề này.

PV: Thời gian gần đây, trên địa bàn Đà Nẵng liên tiếp xảy ra ngập lụt các tuyến đường, các khu dân cư mỗi khi có mưa lớn. Xin ông cho biết nguyên nhân gây ngập?

Ông Phùng Phú Phong: Về nguyên nhân khách quan, trong thời gian gần đây, tần suất xuất hiện các trận mưa có cường độ lớn ngày càng nhiều, vượt năng lực của hệ thống thoát nước hiện có của thành phố. Hệ thống thoát nước vẫn còn nhiều bất cập, đặc biệt là tại khu vực trung tâm thành phố. Hiện trạng hạ tầng kỹ thuật ngầm còn nhiều bất cập, chồng chéo như hệ thống cấp điện, cấp nước, cáp quang... lắp đặt chạy ngang qua cửa thu nước, hố ga, qua cống làm giảm khả năng thoát nước. Bên cạnh đó là tình trạng lấn chiếm, xâm hại hệ thống thoát nước như đổ đất đá, rác thải xuống mương cống, hồ điều hòa gây tắc nghẽn dòng chảy.

Về nguyên nhân chủ quan, thẳng thắn nhìn nhận là do các đơn vị liên quan chưa thật sự chủ động trong việc rà soát, nạo vét cống thoát nước bảo đảm tính kịp thời, nhiều trường hợp chờ người dân phản ánh mới được xử lý. Bên cạnh đó là tình trạng người dân xả rác xuống cống thoát nước (có trường hợp có cả nệm, mùng mền, ván tủ, gỗ ép...) hoặc tự ý che đậy, cải tạo làm lấp các cửa thu nước, làm giảm khả năng thu nước. Qua khảo sát thực tế của Sở Xây dựng trước mỗi trận mưa được dự báo có cường độ lớn cho thấy, có rất nhiều tuyến đường đã bị bịt cửa thu nước, nhiều cửa thu bị trám chỉ còn để lại một lỗ nhỏ, nước không thể thoát được.

PV: Như ông đã đề cập, hệ thống cấp thoát nước của Đà Nẵng hiện nay còn nhiều bất cập là một trong những nguyên nhân chính gây ngập. Xin ông cho biết cụ thể hiện trạng hệ thống thoát nước của Đà Nẵng?

Ông Phùng Phú Phong: Hệ thống cống hiện trạng khu vực đô thị thành phố dài khoảng gần 1.800km và gần 30km kênh mương hở. Trong đó khoảng 40km tuyến cống được xây dựng trước năm 1994, bằng loại đá hộc được che đậy bằng tấm đan bê tông cốt thép. Các tuyến cống được xây dựng sau này sử dụng các loại vật liệu có độ bền cao (bê tông cốt thép) và có kích thước phù hợp.

Bên cạnh đó, hầu hết cống thoát nước hiện trạng cũng như các dự án thoát nước của thành phố đã, đang được đầu tư theo quy hoạch chuyên ngành thoát nước được UBND thành phố phê duyệt năm 2018. Theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành, các tuyến kênh, cống thoát nước đều được tính toán thiết kế với chu kỳ lặp lại trận mưa tính toán là 10 năm, 5 năm và 2 năm. Do vậy, với cường độ trận mưa lớn vào tháng 10/2022 và 10/2023 thì hệ thống thoát nước của thành phố không thể đáp ứng được, dẫn đến ngập trên diện rộng.

Thời gian qua, mặc dù được sự quan tâm của Lãnh đạo thành phố trong việc ưu tiên đầu tư xây dựng mới và cải tạo, sửa chữa; tuy nhiên hệ thống thoát nước vẫn chưa thể hoàn chỉnh để đáp ứng được yêu cầu về giải quyết triệt để ngập úng bởi tốc độ đô thị hóa tại thành phố Đà Nẵng đang diễn ra nhanh chóng, yêu cầu về nguồn lực đầu tư rất lớn.

PV: Để giải quyết bài toán ngập úng đô thị, thời gian tới Đà Nẵng sẽ triển khai các giải pháp gì thưa ông?

Ông Phùng Phú Phong: Ngoài việc đẩy nhanh tiến độ các dự án thi công trên địa bàn thành phố, địa phương sẽ triển khai đồng loạt các giải pháp chống ngập như tăng cường công tác khơi thông cửa thu, mương thu nước theo phạm vi phân cấp quản lý, nghiêm túc triển khai bảo đảm hiệu quả, mục tiêu phải hoàn thành việc khơi thông 100% cửa thu nước trên toàn thành phố trước mùa mưa lũ.

Về lâu dài, để khắc phục căn cơ việc ngập lụt đô thị khi có mưa lớn, sẽ lưu ý trong quá trình thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch cao độ nền và thoát nước mặt theo hướng ưu tiên dành quỹ đất để bố trí hành lang thoát lũ, hình thành các hồ điều hòa và tăng diện tích hành lang xanh, mảng xanh đô thị, hạn chế tối đa việc bê tông hóa nếu không thật sự cần thiết; lựa chọn chu kỳ lặp lại trận mưa tính toán cao hơn trong đồ án quy hoạch cao độ nền và thoát nước mưa, nhằm tăng khẩu độ cống thoát nước.

Trước mắt, Sở Xây dựng sẽ phối hợp với các Ban quản lý dự án chuyên ngành hoàn thiện hồ sơ Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư các dự án chống ngập khu vực xung quanh sân bay Đà Nẵng (cải tạo, bổ sung các tuyến cống thoát nước trên địa bàn quận Thanh Khê và xây dựng cầu trên đường Nguyễn Nhàn tại vị trí qua kênh Phong Bắc thuộc quận Cẩm Lệ) và triển khai dự án Cải tạo các hồ điều tiết khu vực sân bay Đà Nẵng (dự kiến kinh phí khoảng trên 700 tỷ đồng).

PV: Trân trọng cảm ơn ông!