Bức bối nguồn nước Tây Gia Lai: [Bài 2] Cần ‘chốt’ thủ tục hồ Ia Thul

Hồ Ia Thul vướng nhiều thủ tục

Ngày 10/11/2022, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã ký Quyết định số 1400/QĐ-TTg phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Hồ chứa nước Ia Thul (tỉnh Gia Lai cũ).

Mục tiêu của dự án là xây dựng hồ chứa và hệ thống dẫn nước để cấp và tạo nguồn cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cho khoảng 8.600 ha, cấp nước sinh hoạt cho khoảng 28.500 người; đồng thời cải thiện môi trường sinh thái kết hợp giảm lũ cho hạ du, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện Ia Pa cũ (nay là các xã Pờ Tó, xã Ia Pa và xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) và huyện Krông Pa cũ (nay là xã Phú Túc, xã Ia HDreh, xã Ia Rsai, xã Uar, tỉnh Gia Lai).

Dự án được triển khai trên địa bàn các huyện Ia Pa và Krông Pa (tỉnh Gia Lai cũ), tổng diện tích sử dụng đất để xây dựng hồ chứa nước Ia Thul khoảng hơn 924ha với tổng mức đầu tư khoảng hơn 4.000 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến trong 6 năm (2023-2028), thế nhưng do còn nhiều vướng mắc nên đến nay hồ Ia Thul vẫn chưa khởi công.

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Gia Lai vào ngày 8/8, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng hồ chứa nước Ia Thul có sức chứa gần 100 triệu m3 nước, là hồ lớn nhất Tây Nguyên hiện tại. Lẽ ra hồ Ia Thul đã thi công rồi, nhưng có một số thủ tục phải làm đi làm lại nên kéo dài đến nay chưa thi công.

“Hiện, những vướng mắc của hồ Ia Thul cơ bản đã được tháo gỡ hết, bây giờ chỉ còn vướng chỗ đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Trước đây hồ Ia Thul đã được đánh giá ĐTM rồi, trình chủ trương đầu tư rồi, nhưng sau 2 năm chủ trương đầu tư chưa được phê duyệt thì phải đánh giá ĐTM lại. Thế nhưng khi tiến hành đánh giá lại thì sáp nhập tỉnh, nên mất thêm thời gian. Đánh giá ĐTM của hồ Ia Thul giờ chỉ cần điều chỉnh lại là có thể khởi công”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh.

Tháo gỡ ngay vướng mắc ĐTM

Nhu cầu về nước tưới của vùng Tây Gia Lai là rất bức bách, trong khi tỉnh Gia Lai cũ được Trung ương đầu tư xây dựng hồ chứa Ia Thul, công trình thủy lợi lớn nhất Tây Nguyên, mà giờ còn vướng chưa đánh giá ĐTM nên chưa khởi công được khiến Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn cũng bức xúc theo.

Tại buổi làm việc với Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, ông Tuấn giao ngay cho ông Vũ Ngọc An, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai, khẩn trương chỉ đạo cho cán bộ phụ trách môi trường của tỉnh Gia Lai cũ, người từng phụ trách việc đánh giá ĐTM của hồ Ia Thul trước đây nay tiếp tục đảm nhiệm lại công việc này. Ông Tuấn ra “tối hậu thư” là đến giữa tháng 8/2025 Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai phải bàn giao hồ sơ đánh giá ĐTM hồ Ia Thul cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường để dự án tiến hành làm các bước tiếp theo gồm đấu thầu, tư vấn, thiết kế.

“Sau sáp nhập, tỉnh Gia Lai mới tổ chức phân công công việc cho cán bộ công việc mới, nhưng những việc cũ trước đây ai làm việc gì mà chưa xong thì nay tiếp tục giải quyết nốt việc ấy đến cùng”, ông Tuấn trao đổi với Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, nếu hồ sơ ĐTM của hồ Ia Thul làm xong sớm thì dự án này sẽ được khởi công ngay trong tháng 11/2025.

“Hồ Ia Thul rất quan trọng với vùng Tây Gia Lai, sau khi hồ hình thành, diện tích đất nông nghiệp ở vùng này được chủ động nước tưới sẽ tăng thêm 15%. Hồ Ia Thul sẽ được xây dựng hiện đại chẳng khác gì hồ Sông Cái ở tỉnh Ninh Thuận cũ (nay là tỉnh Khánh Hòa), không làm hệ thống kênh mương mà dẫn nước tưới bằng ống thép. Với địa bàn Tây Nguyên mà làm hệ thống kênh mương là hỏng, dẫn nước bằng ống có thể tưới tự động và tiết kiệm được nước tưới”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp khẳng định.

Theo ông Đỗ  Hữu Thu, Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 8, các thủ tục triển khai dự án xây dựng hồ Ia Thul đến nay cơ bản đã hoàn tất. “Để xây dựng hồ Ia Thul cần phải di dời 920 hộ dân, tiền bồi thường khoảng 620 tỷ đồng. Ngoài đánh giá ĐTM, dự án hồ Ia Thul còn liên quan đến giải phóng mặt bằng, đề nghị tỉnh Gia Lai tăng cường cho chính quyền xã Ia Tul trong công tác giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ”, ông Thu đề nghị.

“Trước khi sáp nhập tỉnh, công tác giải phóng mặt bằng được giao cho chính quyền địa phương 4 xã, gồm: Ia Tul, Ia Broăi, Ia Kdăm và xã Chư Mố; bây giờ 4 địa phương nói trên đã sáp nhập chỉ còn một xã là xã Ia Tul, nên sẽ thuận lợi việc giải phóng mặt bằng”, ông Vũ Ngọc An, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Gia Lai cho hay.