Xử lý vi phạm lĩnh vực thủy lợi đã... bớt sự nể nang

“Khơi thông” nhiều nút thắt tồn đọng

Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Thủy Nguyên hiện đang quản lý gần 700 công trình thủy lợi (kênh, cống, trạm bơm) trên địa bàn 8 phường, xã. Đơn vị này chịu trách nhiệm cấp tưới, tiêu cho hơn 28.000 ha nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, cung cấp nước thô cho công nghiệp, sinh hoạt và phòng chống thiên tai.

Tuy nhiên, lĩnh vực thủy lợi trong thời gian qua đối mặt nhiều khó khăn khi hệ thống công trình đa phần đã cũ, xuống cấp do thiếu kinh phí duy tu. Sự phát triển đô thị, công nghiệp tại Thủy Nguyên (cũ) làm mất tác dụng một số công trình, cản trở việc điều tiết nước. Cùng với đó, tình trạng ô nhiễm nguồn nước do xả thải, bèo muống tràn lan, cùng diễn biến thời tiết khắc nghiệt (hạn hán, xâm nhập mặn, mưa lớn bất thường) luôn là thách thức thường trực.

Theo ông Nguyễn Trần Quỳnh - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Thủy Nguyên, từ ngày 1/7/2025, việc vận hành chính quyền 2 cấp đã mang đến luồng sinh khí mới, giúp “khơi thông” nhiều nút thắt tồn đọng, những bất cập cố hữu trước đây.

Đầu tiên là phản ứng nhanh, quyết liệt hơn trong phòng chống thiên tai. Trước đây, khi có bão khẩn cấp, doanh nghiệp phải báo cáo lên cấp huyện, huyện mới chỉ đạo xuống xã, phường, nhiều lúc gây chậm trễ công việc cấp bách. Còn hiện nay, người của công ty thủy lợi là thành viên trực tiếp của Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự và phòng chống thiên tai của xã, phường nên nắm bắt thông tin trực tiếp, nhanh nhạy hơn.

"Khi có bão hay sự cố, có văn bản triển khai, chúng tôi sẽ có mặt ngay và các lực lượng tại chỗ, từ quân sự, dân quân, đoàn thể đến người dân được huy động rất nhanh. Sự phối hợp trực tiếp, không qua trung gian giúp triển khai các nhiện vụ hiệu quả hơn".

Thứ hai là xử lý vi phạm dứt điểm, giảm “nể nang” địa phương. Thời gian qua, tình trạng lấn chiếm, vi phạm hành lang bảo vệ công trình thủy lợi từng là vấn đề nhức nhối. Việc xử lý thường gặp khó khăn do mối quan hệ “hàng xóm láng giềng” và sự nể nang của cán bộ địa phương. Nhưng với chính quyền 2 cấp, đặc biệt là các lãnh đạo từ nơi khác về, không có những mối quan hệ ràng buộc và chỉ đạo rất quyết liệt.

Các thông tin vi phạm được tiếp nhận và xử lý ngay lập tức, có sự phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an nên đã hạn chế được những sự phản kháng không đáng có từ người vi phạm. Các công chức địa chính nắm chắc luật đất đai và địa bàn, trở thành nòng cốt trong việc lập biên bản, ra quyết định xử phạt hành chính và vận động bà con chấp hành.

“Một cán bộ vốn chuyên về tài nguyên môi trường giờ phải quản lý cả nông nghiệp, thủy lợi. Tuy nhiên, tôi tin các đồng chí sẽ sớm thích nghi để trở thành cán bộ đa năng”, ông Quỳnh cho hay.

Thứ 3, chính quyền 2 cấp giúp cán bộ thủy lợi và chính quyền cơ sở gần dân hơn. Thay vì các cuộc họp cấp huyện, lãnh đạo công ty và các trạm thủy nông trực tiếp xuống địa bàn, trao đổi với chính quyền phường, xã và bà con.

“Chúng tôi có thể đi kiểm tra công trình vào buổi tối, tranh thủ thời gian sau giờ làm việc để nắm bắt tình hình và vận động bà con. Cách tiếp cận trực tiếp này giúp giải thích rõ ràng hơn các chính sách, quy định, lắng nghe tâm tư nguyện vọng, từ đó tạo sự đồng thuận cao hơn trong quản lý và bảo vệ công trình. Từ đầu năm đến nay, chúng tôi phát hiện 14 trường hợp vi phạm, xử lý dứt điểm 9 trường hợp, điều mà trước đây làm khó khăn hơn do các địa phương phối hợp chưa thật tốt”, ông Quỳnh kể.

Hợp tác chặt chẽ trong điều hành nguồn nước

Bên cạnh những thuận lợi, ông Quỳnh cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn ban đầu như: Việc sáp nhập, tinh gọn bộ máy khiến một số cán bộ ở cấp phường, xã phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, có trường hợp chưa nắm được và chưa thể sâu sát chuyên môn thủy lợi.

Mặc dù vậy, với những kết quả tích cực đã đạt được và tinh thần làm việc “thực chất, nhanh gọn”, chính quyền 2 cấp đã tạo ra một “mạch nước” mới, giúp dòng chảy thông tin, chỉ đạo và hành động được tinh gọn, hiệu quả hơn, hứa hẹn một tương lai bền vững cho ngành thủy lợi và sự phát triển của Thủy Nguyên nói chung.

Hiện tại, Công ty Thủy lợi Thủy Nguyên đã chủ động thông tin với lãnh đạo các địa phương mới, cung cấp thông tin tổng quan về hệ thống công trình, hiện trạng hư hỏng, quy trình vận hành, cũng như các đơn vị xả thải, khai thác nước.

Đồng thời, đề xuất phương thức phối hợp cụ thể trong điều hành nguồn nước, thủy lợi nội đồng, nạo vét kênh mương, và đặc biệt là tăng cường kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi lấn chiếm công trình, xả thải sai quy định.

Đơn vị này cũng đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND TP Hải Phòng tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về bảo vệ nguồn nước và công trình thủy lợi. Cùng với đó là đề xuất việc sửa đổi quy chế phối hợp xử lý vi phạm hành chính về thủy lợi, đê điều cấp thành phố để phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp như hiện nay.