Ông Bùi Văn Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Cục đang được Bộ giao xây dựng trình Dự thảo Thông tư về tiêu chí theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai nhằm quy định cụ thể tiêu chí để đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai ở các địa phương trên cơ sở đó xếp hạng các địa phương nào tốt, địa phương nào chưa tốt.
Việc theo dõi, đánh giá quản lý đất đai đã từng được trong Luật Đất đai 2013, tại Điều 200. Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống thông tin đất đai quốc gia chưa đồng bộ, quy định này còn thiếu các công cụ pháp lý và kỹ thuật để phát triển hiệu quả khai báo.
Bước sang Luật Đất đai 2024, cơ chế theo dõi và đánh giá đã được cụ thể hóa tại Điều 232 và được quy định chi tiết tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP. Đây là điểm mới quan trọng, có thể thực hiện tư duy quản lý hiện đại, hướng tới xây dựng hệ thống quản trị đất đai minh bạch, dữ liệu hóa.
Theo quy định mới, hệ thống này nhằm đánh giá từ việc tổ chức thi hành luật, hiệu quả sử dụng đất đến hoạt động của chính sách pháp luật đất đai đối với kinh tế, xã hội và môi trường.
Đối với cơ quan quản lý nhà nước, sẽ đánh giá các nội dung tuyên truyền luật, đo bản đồ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xây dựng cơ sở dữ liệu, xử lý vi phạm, giải quyết tranh chấp chấp nhận, điều chỉnh bảng giá đất và thủ tục hành chính.
Đối với người sử dụng đất, hệ thống đánh giá công việc thực hiện nghĩa vụ sử dụng mục tiêu đúng mục tiêu, ranh giới chính xác, nghĩa vụ tài chính chính, và tình trạng vi phạm như lấn chiếm, sử dụng sai mục tiêu, không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến trình chậm trong các dự án đầu tư.
Đối với các dự án quy mô lớn và các tổ chức sử dụng diện rộng, Luật quy định trách nhiệm báo cáo tình hình sử dụng đất, với nội dung chi tiết về các mục sử dụng đúng mục tiêu, mục đích sai, mục tích bỏ hoang, trạng thái tranh chấp và các biểu thức sử dụng trái phép.
Việc theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai ở các địa phương có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm phòng ngừa các vị phạm, nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Ảnh minh họa.
Một điểm nổi bật trong Luật Đất đai 2024 là quy trình thiết lập báo cáo rõ ràng, từ người sử dụng đất đến các cấp chính quyền, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường). Quy trình này không chỉ đảm bảo dữ liệu được thu thập và xử lý phù hợp theo thời gian mà còn giúp tăng tính liên kết giữa các cấp quản lý, hướng tới việc xây dựng hệ thống thông tin đất đai toàn quốc nhất.
Thời điểm báo cáo được ấn định cụ thể theo từng cấp chính quyền, với thời hạn cuối cùng là ngày 1/3 năm sau để Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp Chính phủ. Trong thời gian hệ thống điện tử chưa hoàn chỉnh, báo cáo có thể thực hiện qua hướng dẫn văn bản.
Luật còn quy định trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong ban hành các tiêu chí đánh giá và phân loại công tác quản lý đất đai, bao gồm cả hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước và công việc được chấp nhận bởi người sử dụng đất. Đây là tiền đề để xây dựng các tiêu chí đánh giá định lượng, có khả năng phản ánh chất lượng quản lý đất đai qua các các chỉ số, minh bạch.
“Trong điều kiện đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu đầu tư và sử dụng đất ngày càng tăng, việc theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai ở các địa phương sẽ giúp phòng ngừa các vị phạm, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, là yếu tố cốt lõi để phát triển bền vững kinh tế và xã hội các địa phương nói riêng và cả nước nói chung”, Phó Cục trưởng Bùi Văn Hải nói.
