Dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng: Biểu tượng mới của Thủ đô Hà Nội?

Để làm rõ vai trò và tầm ảnh hưởng của dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng, báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Phan Trường Thành - Trưởng phòng Tài chính - Đầu tư, Sở Xây dựng Hà Nội. Ông Phan Trường Thành cho rằng, siêu dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng sẽ tạo nên một biểu tượng mới cho sự phát triển của Thủ đô, thể hiện vai trò đầu tàu, anh cả của Hà Nội trong Vùng đồng bằng Bắc Bộ cũng như cả nước.

Xin ông cho biết những nét chính và ý nghĩa của dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng?

Đại lộ cảnh quan sông Hồng là một trong 5 trục chiến lược đã được thể hiện cụ thể trong Đồ án quy hoạch chung xây dựng Thủ đô. Đây cũng là dự án được Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội xác định là đặc biệt quan trọng, lớn, đa mục tiêu và rất khó. Với quy mô nghiên cứu khoảng 11.000ha, trải dài trên 40km dọc tuyến sông Hồng, đi qua 16 xã, phường khu vực bên trong Vành đai 4, tác động tới 40.000 người dân, sơ bộ tính toán cần khoảng hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư. Đồ án quy hoạch ban đầu cơ bản đã được TP Hà Nội định hướng xong với khoảng 8 công viên cảnh quan và 12 công viên chuyên đề, tổng diện tích hơn 3.000ha, chạy dọc theo chiều dài Đại lộ.

Theo định hướng chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, dự án sẽ được chia làm 3 dự ánthành phần, gồm: Dự án thành phần 1 là tập trung vào công tác giải phóng mặt bằng; Dự án thành phần 2 là trục đại lộ cảnh quan sông Hồng; Dự án thành phần 3 là xây dựng hai tuyến Monorail (tàu điện một ray) chạy dọc hai bên bờ sông, mỗi tuyến dài khoảng 40km.

Dụ án Đại lộ cảnh quan sông Hồng sẽ góp phần quan trọng để Hà Nội đạt được 4 mục tiêu lớn mà Tổng Bí thư đã đặt ra cho TP gồm: giải quyết ùn tắc giao thông; giảm thiểu ô nhiễm môi trường; chỉnh trang đô thị; giải quyết úng ngập khu vực nội đô.

Với hơn 3.000ha công viên, dự án sẽ tạo nên một mảng xanh rất lớn, hỗ trợ giảm ô nhiễm môi trường không khí, môi trường nước. Hiện bộ mặt đô thị ven sông Hồng khá nhếch nhác, lộn xộn; với DA này Hà Nội sẽ có một bộ mặt đô thị mới văn minh, hiện đại và đẹp đẽ hơn. Mặt khác, sông Hồng vẫn là đầu ra chống ngập chính cho khu vực nội đô Hà Nội. Trong quá trình triển khai dự án, các điểm bơm thoát nước từ nội đô ra sông Hồng sẽ được thiết lập, nâng cấp, tăng cường tối đa năng lực chống úng ngập.

Khi hoàn thành, dự án cũng sẽ kết nối được toàn bộ các cầu vượt sông Hồng. Ngoài ra dự án sẽ nghiên cứu xây dựng thêm các cầu hoặc hầm vượt sông tùy theo vị trí quy hoạch. Những công trình này không chỉ nâng cao năng lực kết nối giao thông, mà còn tạo thêm động lực phát triển kinh tế - xã hội cân xứng đối với cả hai bên bờ Nam - Bắc. Đồng thời mở rộng kết nối đến các tỉnh, thành phố lân cận để củng cố vị thế đầu tàu, ảnh cả trong Vùng đồng bằng sông Hồng của Hà Nội.

Có thể nói dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng có ý nghĩa vô cùng đặc biệt, là biểu tượng mới cho Thủ đô Hà Nội và cả nước. Hơn nữa, dự án còn là cơ sở để cụ thể hóa ngay 4 Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị gồm: Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 về Hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân…

Ông có thể phân tích rõ hơn về việc triển khai 4 Nghị quyết trụ cột tại dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng?

Với Nghị quyết số 57-NQ/TW, chắc chắn dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng sẽ được áp dụng ngay hàng loạt công nghệ, khoa học mới, đặc biệt là những công trình cầu, hầm vượt sông. Theo định hướng quy hoạch, mục tiêu chính vẫn là đảm bảo hành lang thoát lũ, do đó khi xây dựng các công trình vượt sông chúng ta phải bám sát, lựa chọn công nghệ phù hợp với từng vị trí, có thể là cầu, hầm vượt dọc, hoặc hầm vượt ngang…

Dự án còn bám sát chủ trương, đường lối tại Nghị quyết số 59-NQ/TW, học hỏi kinh nghiệm quốc tế để đưa ra mô hình phù hợp nhất, hiệu quả nhất. Đó chính là hội nhập quốc tế để kiến tạo những công trình xứng tầm khu vực và thế giới cho Thủ đô Hà Nội.

Nghị quyết số 66-NQ/TW là cơ sở, điều kiện để xây dựng, thực thi các văn bản quy phạm pháp luật nhanh chóng, chính xác, toàn diện. Đó cũng là điều dự án đang rất cần, bởi tính chất phức tạp của nó đòi hỏi rất nhiều loại quy định, luật được tích hợp cùng lúc. Có thể nói dự án là một bài toán để chúng ta triển khai các văn bản quy phạm pháp luật, rút kinh nghiệm, phản hồi lại cơ quan xây dựng luật để điều chỉnh, sửa đổi và đưa vào thực thi với chính sách hợp lý hơn, hài hòa hơn.

Cuối cùng là Nghị quyết số 68-NQ/TW với tinh thần chủ đạo là tạo điều kiện huy động, phát triển kinh tế tư nhân. Với tổng mức đầu tư rất lớn, Hà Nội đã xác định dự án  sẽ được đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP). Và DA ngay lập tức đã thu hút rất nhiều nhà đầu tư tư nhân quan tâm, tham gia. Trong quá trình thẩm duyệt chủ trương đầu tư cũng như thẩm định dự án, nội dung này sẽ được cụ thể hóa đối với từng nhóm nhiệm vụ, công việc cụ thể.

Với quy mô lớn như vậy, dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng cần những tiêu chí và điều kiện gì để thành công?

TP Hà Nội đã đặt ra những tiêu chí rất quan trọng đối với dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng khi triển khai thực hiện. Điều kiện tiên quyết là khi thực hiện, dự án phải đảm bảo yêu cầu phòng chống lũ. Thứ hai là phải cải thiện được toàn bộ bộ mặt đô thị ven sông Hồng, không còn cảnh nhà cửa quay lưng vào sông như hiện nay. Thứ ba là phải khai thác, phát huy được toàn bộ tiềm lực, lợi thế của dòng sông cũng như quỹ đất hai bên bờ sông để làm động lực phát triển đô thị.

Thứ tư và quan trọng nhất là phải hình thành một trục cảnh quan với hàng loạt công viên bổ sung cho hệ thống “mảng xanh” đô thị mà Hà Nội hiện có. Có thể nói trục Đại lộ cảnh quan sông Hồng được quy hoạch ưu tiên cho cây xanh, bên cạnh đó mới là mục tiêu phát triển đô thị. Ngoài ra còn phải gắn với các di tích lịch sử theo từng đoạn sông Hồng để phát huy tiềm năng du lịch, văn hóa cũng như vận tải đường thủy đã ngủ quên nhiều năm của Hà Nội.

Về điều kiện triển khai dự án, với phạm vi ảnh hưởng tới 40.000 dân như vậy, yêu cầu đặt ra là phải đảm bảo điều kiện sinh sống cho những người bị ảnh hưởng, tạo điều kiện cho người dân có được nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ, ưu tiên cho tất cả người dân được tái định cư tại chỗ. Lãnh đạo UBND TP Hà Nội đã đưa ra một khái niệm mới là “đô thị tái định cư”, để làm cơ sở xem xét bố trí chỗ ở cho những người dân chịu tác động của dự án.

Ngày 24/10, UBND TP Hà Nội đã thành lập một Tổ công tác trực tiếp phụ trách dự án, nhằm giải quyết hai vấn đề lớn là: công tác quy hoạch và kiến trúc, điều kiện đầu tiên để triển khai; và triển khai các thủ tục liên quan đến dự án đầu tư. Ngay trong tháng 11 này, Đồ án quy hoạch dự án Đại lộ cảnh quan sông Hồng sẽ được hoàn thiện và đưa ra lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét để làm cơ sở triển khai. TP Hà Nội đã huy động tất cả các cấp, ngành, địa phương vào cuộc với mong muốn sớm nhất, trước Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ khởi công dự án.

Xin trân trọng cảm ơn ông!