Thành phố Hà Nội hiện có 7 con sông lớn chảy qua, tổng chiều dài hơn 550km, trong đó sông Hồng dài 163km và đi qua 15 quận, huyện (cũ). Dọc hai bờ sông là gần 30 di tích lịch sử, văn hóa cùng hàng chục làng nghề truyền thống, tạo nên một tuyến du lịch có chiều sâu đặc biệt.
Du khách tham quan cây cầu Long Biên lịch sử. Ảnh: Phạm Sỹ.
Mặc dù du lịch đường sông vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, tuy nhiên đã có những tín hiệu tích cực. Hiện tại, Công ty cổ phần Thăng Long GTC là đơn vị duy nhất khai thác các tour sông Hồng, với 9 chương trình du lịch bao gồm các hành trình kết nối Hà Nội với Hưng Yên, Bát Tràng và Bắc Ninh.
Sau giai đoạn đầu tư thêm du thuyền và chương trình mới, lượng khách đã tăng mạnh từ 3.000 lượt năm 2023 lên hơn 7.000 lượt năm 2024. Doanh thu từ du lịch đường thủy năm 2024 đạt hơn 3 tỷ đồng, tăng gần gấp đôi so với năm trước, cho thấy hướng đi này đang khởi sắc.
Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất vẫn nằm ở hạ tầng bến bãi và giao thông kết nối. Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu cho biết, hiện chỉ có bến Chương Dương Độ đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật, trong khi các bến khác chủ yếu là bến dân sinh, thiếu bãi đỗ xe và khu dịch vụ đón khách đạt chuẩn. Các chuyên gia đề xuất Hà Nội cần đầu tư ít nhất 4 bến thủy nội địa đạt chuẩn để đảm bảo an toàn và mở rộng khả năng đón tàu du lịch lớn.
Công ty CP Thăng Long GTC đang khai thác 9 chương trình du lịch đường thủy tại Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Anh.
Chuyên gia du lịch - PGS.TS Phạm Hồng Long cho rằng, Hà Nội có lợi thế vượt trội về cảnh quan và văn hóa, vấn đề còn lại là tầm nhìn dài hạn và cách làm đồng bộ. Hà Nội cần một quy hoạch tổng thể dọc sông Hồng để tận dụng được hết lợi thế, từ đó thu hút đầu tư vào hạ tầng và dịch vụ.
Trao đổi về kế hoạch vận hành tuyến du lịch đường thủy thời gian tới, ông Kiều Việt, Trưởng phòng Quản lý Lữ hành Sở Du lịch Hà Nội cho biết: “Sở sẽ phối hợp với các doanh nghiệp lữ hành để hình thành những tour đường sông hấp dẫn, kết nối di tích, làng nghề, sinh thái và trải nghiệm nông thôn”.
Xác định phát triển du lịch đường thủy là hướng đi quan trọng, Sở Du lịch Hà Nội đã tham mưu UBND TP. Hà Nội ban hành Kế hoạch số 169/KH-UBND (giai đoạn 2024-2025) nhằm từng bước hoàn thiện hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ. Kế hoạch này tập trung vào việc hoàn thiện tuyến du lịch trọng điểm: Tuyến từ bến Chương Dương Độ - Bát Tràng - Ninh Sở - Hưng Yên, đồng thời mở rộng kết nối tới các tỉnh thành lân cận như Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh.
Đồng thời, ưu tiên quỹ đất hai bên bờ sông để xây dựng công trình văn hóa, nghệ thuật và không gian xanh phục vụ du lịch. Cải tạo luồng lạch và tăng cường kết nối giữa đường thủy và đường bộ.
Sở Du lịch cũng đang đề xuất thành phố ban hành chính sách khuyến khích xã hội hóa, tạo điều kiện để nhà đầu tư chuyên nghiệp tham gia khai thác các cảng du lịch như Chương Dương Độ hay Bát Tràng.
Nói về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu bày tỏ giai đoạn 2025-2030, Hà Nội tập trung quy hoạch, đầu tư khai thác, để du lịch đường thủy trở thành sản phẩm đặc trưng của Thủ đô, góp phần đưa Hà Nội trở thành trung tâm du lịch văn hóa, di sản của khu vực.
