Ngày tôi đặt chân lên đất Thái Lan, không khí Lễ kỷ niệm 70 năm trị vì Vương quốc Chùa Vàng của vua Rama IX (9/6/1946 - 9/6/2016) vẫn còn tưng bừng trên khắp các con đường từ thủ đô Bangkok đến các vùng lân cận.
Trong 4 triều đại Sukhothai, Auyutthai, Thonburi và Prungthep, người dân Thái Lan yêu mến nhất 2 vị vua Rama V và vua Rama IX (thuộc triều đại Prungthep) hiện đang trị vì đất nước. Trong đó, vua Rama IX được ghi nhận là đã góp công lớn trong phát triển ngành nông nghiệp của đất nước Thái Lan.
Vua Rama IX có tên đầy đủ là Bhumibol Adulyadej, vị vua có thời gian trị vì vương quốc lâu nhất thế giới. Từ khi lên ngôi, ông đã có nhiều đóng góp cho ngành nông nghiệp nước nhà, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế của đất nước Thái Lan.
Làm vua nhưng thời gian ông ngồi trên ngai vàng thì ít, mà phần lớn cuộc đời ông dành cho việc nghiên cứu và đi thăm ruộng đồng, tìm hiểu phương thức sản xuất và đời sống của nông dân.
Lúc còn trẻ, ông thường tự mình lái xe jeep đi về những miền quê xa xôi, nghèo khó nhất nước để nắm bắt nguyện vọng của dân nghèo. Năm nào ông cũng dành một nửa thời gian trong năm cho việc đi thực địa.
Từ những chuyến vi hành, vua Rama IX đã cho ra đời hơn 2.000 dự án lương thực thực phẩm, dinh dưỡng cho người nghèo trên đất nước Thái Lan.
Ông Trương Văn Lộc (74 tuổi), một người gốc Việt sinh ở Lào, 2 tuổi theo cha mẹ sang định cư ở Thái Lan và từng công tác trong ngành nông nghiệp, cho biết: “Người dân Thái Lan tôn kính vua Rama IX như Phật sống nên lập bàn thờ ông ngay tại nhà. Hình của nhà vua và hoàng hậu được đặt khắp các nẻo đường trên đất nước, tại những vị trí trang trọng nhất”.
Đến bây giờ, người dân Thái Lan vẫn còn nhớ như in đợt hạn hán gay gắt xảy ra vào cuối thập niên 60 (thế kỷ 20) đã gần như phá hủy ngành nông nghiệp nước này thì Đức vua Rama IX đã sáng chế ra cách làm mưa nhân tạo cứu vãn tình thế. Trong những năm ảnh hưởng biến đổi khí hậu, Thái Lan cũng hứng chịu cảnh nắng hạn kéo dài nên hiện vẫn tiếp tục ứng dụng công nghệ làm mưa nhân tạo của vua Rama IX để phục vụ nước tưới cho nông nghiệp.
Dựa trên nguyên lý các công trình nghiên cứu các phương pháp làm mưa nhân tạo của một số quốc gia tiên tiến trên thế giới từ năm 1955, vua Rama IX nghiên cứu, sáng tạo ra cách làm mưa nhân tạo theo cách riêng của mình, được áp dụng cứu hạn từ năm 1969.
Nhà vua cho máy bay đến nhưng vùng đang khô hạn khốc liệt, xác định vị trí vùng hạn, sau đó phun hoá chất (iodua bạc hoặc carbon dioxyt đậm đặc) vào mây để tạo ra mưa. Những cơn mưa nhân tạo này đã góp phần không nhỏ vào việc giảm thiểu tình trạng thất thu lương thực của đất nước Chùa Vàng trong giai đoạn thời tiết khắc nghiệt nhất lịch sử Thái Lan.
Mặc dù đi sau một số nước tiên tiến trong công nghệ làm mưa nhân tạo, nhưng phương pháp của vua Rama IX hơn hẳn những cách làm trước trên thế giới, kể cả công nghệ của Mỹ. Trước đây, quá trình tiến hành làm mưa chỉ có hai bước, nhưng cho lượng mưa ít, không đồng đều và không chủ động được khu vực tưới. Phát minh của vua Rama IX có đến bảy bước thực hiện, từ “tạo mây”, kích hoạt mây “nở” và tạo mưa, nhưng mưa được chủ động hơn ở các tầng mây ấm, mây lạnh và lượng mưa đo được cao gấp đôi so với công nghệ trước đây.
Năm 2002, phát minh làm mưa nhân tạo của nhà vua đã được Bộ Công nghệ Thái Lan cấp bằng sáng chế, phát minh. Đây là bằng sáng chế thứ tư mà vua Rama IX được cấp kể từ khi trị vì đất nước. Trước khi bị bệnh tai biến (cách đây 4 năm), vị vua này đã có đến hơn 4.000 công trình nghiên cứu khoa học lớn nhỏ trong lĩnh vực nông nghiệp.
Vua Rama IX được người dân Thái Lan tôn thờ như một vị Phật sống
“Không chỉ làm mưa nhân tạo, vua Rama IX còn cho làm kênh rạch đưa nước về ruộng đồng. Bây giờ nhà vua đã bị bệnh, công việc này được vua Rama IX giao cho công chúa làm thay”, ông Somprach, Giám đốc Chương trình phân bón của Tập đoàn CP Thái Lan nói như để khẳng định, dù sức khỏe không còn cho phép vua Rama IX đi lại nhiều nhưng nhà vua vẫn không ngớt nghĩ đến nông dân.
Những đóng góp của vua Rama IX đã được thế giới ghi nhận, cụ thể là trong 1 chuyến thăm Thái Lan cách đây 10 năm, đích thân Tổng thư ký Liên hợp quốc Kofi Annan đã đến cung điện Huahin để trao tặng vua Rama IX giải thưởng “Thành công cao nhất về mặt phát triển nhân loại” của Liên hợp quốc, nhằm ghi nhận những đóng góp của ông với các dự án nâng cao đời sống người dân trong suốt thời gian trị vì đất nước.
Khi tiêu tiền trên đất Thái, tôi ngạc nhiên khi thấy những tờ tiền Thái Lan đang lưu hành chỉ in hình vua Rama V và vua Rama IX, trong khi đất nước Thái Lan đã trải qua 4 triều đại, riêng triều đại Prungthep đang trị vì có đến 9 đời vua. Hỏi ra thì biết, đó là cách đất nước Thái Lan tôn kính đặc cách đối với 2 vị vua có công lớn phát triển đất nước, giúp cho người dân có cuộc sống ấm no.
“Người Thái Lan không bao giờ để tờ tiền rơi lăn lóc trên mặt đất vì sợ người khác dẫm lên hình các vị vua mà họ cực kỳ tôn kính”, ông Somprach nói khi đang cùng tôi dạo chơi thủ đô Bangkok.
Đức vua Rama IX của đất nước Thái Lan còn được xem là vị vua chung thủy nhất thế giới. Trong khi vị tiên đế là vua Rama V có đến 92 người vợ và 77 người con thì vua Rama IX suốt cả đời chỉ chung thủy với hoàng hậu Mom Rajawongse Sirkit Kitiakara và sinh được 4 người con.
