Ông Nguyễn Văn Điệp, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần AVAC Việt Nam - đơn vị nghiên cứu, sản xuất thành công vaccine dịch tả lợn Châu Phi (ASF) đầu tiên của Việt Nam cho biết, vaccine dịch tả lợn Châu Phi của AVAC (AVAC ASF LIVE) đã được cấp phép lưu hành từ tháng 7/2022, với chỉ định sử dụng để tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh ASF cho lợn thịt từ 4 tuần tuổi trở lên.
Vaccine dịch tả lợn Châu Phi được đánh giá một cách kỹ lưỡng và thận trọng hơn so với các loại vaccine thông thường. Ảnh: Hồng Thắm.
Ở giai đoạn giám sát ban đầu, AVAC đã phối hợp với hơn 30 tỉnh, thành triển khai mô hình, thí điểm giới thiệu vaccine tại các cơ sở chăn nuôi. Theo đó đã giám sát khoảng 560 cơ sở chăn nuôi, kết quả cho thấy, vaccine an toàn, tỷ lệ đáp ứng miễn dịch cao, đạt trên 93%.
Sau khi được cấp phép lưu hành, AVAC tiếp tục giới thiệu vaccine tại hơn 20 tỉnh, thành, triển khai lại các mô hình thử nghiệm với quy mô 200 - 3.000 con lợn và theo dõi đến khi xuất bán. Kết quả ở tất cả mô hình đều khẳng định, vaccine an toàn, khả năng bảo hộ cao. Trên cơ sở những kết quả tích cực này, nhiều địa phương đã tiến hành mua và tiêm vaccine đại trà.
Chẳng hạn, Cao Bằng đã mua hơn 170.000 liều vaccine, Lạng Sơn trên 100.000 liều; các địa phương như: Hải Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh, Trà Vinh, Quảng Ngãi (tên tỉnh khi chưa sáp nhập) cũng tiêm hàng chục nghìn liều. Báo cáo giám sát cho thấy, vaccine đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát dịch bệnh. Trên cơ sở đó, rất nhiều địa phương trong năm 2025 tiếp tục mua và sử dụng vaccine ASF đại trà.
Ngoài các thử nghiệm do địa phương thực hiện, ông Điệp cho hay, Công ty còn phối hợp với nhiều doanh nghiệp triển khai hàng trăm mô hình, trong đó có các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi. Kết quả cho thấy vaccine an toàn và mang lại hiệu quả bảo hộ cao cho vật nuôi.
Ông Lê Toàn Thắng, Trưởng phòng Quản lý thuốc thú y, Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, vaccine thú y sản xuất trong nước được Cục Chăn nuôi và Thú y cấp giấy chứng nhận lưu hành, được sản xuất tại nhà máy sản xuất vaccine thú y đạt tiêu chuẩn GMP-WHO của Tổ chức Y tế Thế giới. Và từng vaccine được lập hồ sơ kỹ thuật, được kiểm nghiệm, khảo nghiệm, đánh giá tại thực địa, được thông qua hội đồng khoa học chuyên ngành thuốc thú y xem xét trước khi được cấp giấy chứng nhận lưu hành.
“Với vaccine ASF, vaccine này còn được đánh giá một cách kỹ lưỡng và thận trọng hơn so với các loại vaccine thông thường”, ông Thắng nhấn mạnh.
Để sử dụng vaccine ASF an toàn và hiệu quả, cần tuân thủ nghiêm hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất. Ảnh: Hồng Thắm.
Cụ thể, Cục Chăn nuôi và Thú y đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với nhà sản xuất đánh giá trên phạm vi hẹp, đồng thời tiếp tục theo dõi 10 lô liên tiếp gửi về Trung tâm Kiểm nghiệm Thuốc thú ý Trung ương I để kiểm tra, bảo đảm chất lượng, độ an toàn và hiệu quả trước khi đưa ra lưu hành.
Như vậy có thể khẳng định, các vaccine ASF đã được cấp giấy chứng nhận lưu hành tại Việt Nam đảm bảo chất lượng an toàn, hiệu quả và được sử dụng rộng rãi trên toàn quốc, các vùng chăn nuôi quy mô lớn, thậm chí đã xuất khẩu gần 1 triệu liều đi các nước như: Philippines, Indonesia, Nigeria, Cộng hòa Dominica…
Để sử dụng vaccine ASF an toàn và hiệu quả, ông Thắng cho rằng, cần tuân thủ nghiêm hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất. Trước hết, phải đảm bảo tiêu chí kỹ thuật trong việc lựa chọn lợn đủ điều kiện tiêm phòng. Chỉ tiêm cho lợn khỏe mạnh từ 4 tuần tuổi, không tiêm cho lợn nái và lợn đực. Cán bộ thú y phải trực tiếp đánh giá tình trạng đàn lợn trước khi tiêm và giám sát chặt chẽ toàn bộ quá trình tiêm phòng để bảo đảm hiệu quả. Sau cùng, cần đánh giá hiệu quả tiêm bằng cách lấy mẫu kiểm tra hiệu giá kháng thể. Đồng thời, cần áp dụng biện pháp an toàn sinh học.
Việc chủ động nghiên cứu, sản xuất thành công và triển khai tiêm vaccine ASF không chỉ giúp ngành chăn nuôi trong nước kiểm soát hiệu quả dịch bệnh nguy hiểm này, giảm thiệt hại kinh tế cho người nông dân, mà còn khẳng định năng lực khoa học công nghệ của Việt Nam trên bản đồ thú y thế giới. Đây là bước tiến quan trọng hướng tới xây dựng nền chăn nuôi an toàn, bền vững và hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế.
