UBND TP Hội An vừa có báo cáo UBND tỉnh Quảng Nam về một số nội dung vướng mắc liên quan đến việc công nhận đất ở trên địa bàn thành phố. Theo đó, tại tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (cũ), mặc dù việc triển khai công tác đăng ký, đo đạc, lập hồ sơ địa chính theo Chỉ thị 299/TTg được thực hiện từ năm 1982, nhưng trên thực tế, toàn bộ diện tích đất kê khai, đăng ký được người dân sử dụng từ trước năm 1980 (hình thành trước ngày 18/12/1980). Quá trình thực hiện công tác này tại thị xã Hội An (cũ) gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc.

UBND tỉnh Quảng Nam đã nhiều lần khẳng định, việc sử dụng sổ mục kê và bản đồ được lập sau năm 1980 thay giấy tờ được lập trước ngày 15/10/1993 để làm căn cứ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, công nhận đất ở là không đảm bảo cơ sở pháp lý.

Bên cạnh đó, Thông báo số 449/TB-UBND ngày 5/10/2021 của UBND tỉnh Quảng Nam cũng khẳng định, không có cơ sở giải quyết công nhận đất ở theo hồ sơ 299/TTg của Thủ tướng chính phủ cho các công dân.

Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 103, Luật Đất đai 2013 “Đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành trước ngày 18/12/1980 và người đang sử dụng có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3, Điều 100 của Luật này thì diện tích đất ở được xác định theo giấy tờ đó”. Như vậy, nếu thực hiện theo quy định của pháp luật thì nhiều trường hợp ở Hội An không đủ điều kiện được xác định lại diện tích đất ở.

Báo cáo UBND tỉnh Quảng Nam, ông Nguyễn Minh Lý, Phó chủ tịch UBND TP Hội An cho biết: Theo thống kê, tổng số hồ sơ đã công nhận đất ở trên địa bàn TP Hội An là 3.327 hồ sơ, trong đó có rất nhiều hồ sơ sau khi được công nhận đất ở, người dân đã thực hiện chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho toàn bộ hay một phần diện tích đất được giao theo Chỉ thị 299/TTg (có nhiều trường hợp đã qua nhiều lần chuyển nhượng cho các chủ thể sử dụng đất khác nhau).

Qua thực tiễn về công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn Hội An, UBND thành phố nhận thấy, về bản chất, việc công nhận đất ở đã mang lại quyền, lợi ích hợp pháp cho những người sử dụng đất, phản ánh đúng thực tế nguồn gốc, quá trình kê khai đăng ký, quản lý sử dụng đất của công dân.

Tuy nhiên, do việc tổ chức thực hiện công tác đo đạc, phân hạng và đăng ký thống kê ruộng đất theo Chỉ thị 299/TTg ngày 10/11/1980 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn thị xã Hội An gặp nhiều khó khăn, trở ngại như đã đề cập ở trên, nên thành phần hồ sơ, sản phẩm phê duyệt còn thiếu, không đảm bảo theo Quyết định số 56-ĐKTK ngày 5/11/1981.

Đối chiếu theo quy định Luật Đất đai năm 2013, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, thì Sổ mục kê và bản đồ được lập vào năm 1983 của thị xã Hội An (cũ) không phải là sổ đăng ký ruộng đất, sổ địa chính được lập trước ngày 15/10/1993, do đó không phải là một trong các loại giấy tờ theo quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 50, Luật Đất đai năm 2003 và điểm b, khoản 1, Điều 100, Luật Đất đai năm 2013 để làm căn cứ xác định lại diện tích đất ở cho thửa đất có vườn, ao hình thành từ trước ngày 18/12/1980.

Theo ông Nguyễn Minh Lý, Phó chủ tịch UBND TP Hội An, thiếu sót này có nguyên nhân từ việc hiểu và áp dụng các quy định về pháp luật chưa đúng và đầy đủ, cũng như sự kế thừa về ý chí nhận định về pháp luật qua nhiều giai đoạn quản lý đất đai từ xã, phường đến thành phố.

Đồng thời, qua tham khảo một số địa phương như Hà Tĩnh, Quảng Trị, thì hồ sơ đăng ký theo Chỉ thị 299/TTg không còn hoặc giống như TP Hội An, đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh và UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất cho chủ trương áp dụng điểm b, khoản 1, Điều 50 và khoản 2, Điều 87, Luật Đất đai năm 2003 để cấp GCNQSDĐ, công nhận đất ở cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ trước ngày 18/12/1980 và có kê khai đăng ký ruộng đất theo Chỉ thị 299/TTg ngày 10/11/1980. Nội dung đề xuất này của 2 tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý và cho phép thực hiện.