Sau khi thực hiện việc hợp nhất đơn vị hành chính cấp tỉnh, tỉnh Tây Ninh (mới) hiện có 96 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 14 phường và 82 xã. Tuy nhiên, hệ thống quy hoạch đô thị hiện hành vốn được xây dựng trước khi hợp nhất đã bộc lộ nhiều điểm không còn phù hợp với bối cảnh mới, gây khó khăn trong công tác phát triển đô thị và quản lý không gian đô thị - nông thôn trên toàn tỉnh.
Tỉnh Tây Ninh chú trọng phát triển hạ tầng xanh, đô thị thông minh. Ảnh: Thanh Bạch.
Theo đánh giá của Sở Xây dựng Tây Ninh, phương án quy hoạch hệ thống đô thị tại quy hoạch tỉnh hiện tại không đủ cơ sở pháp lý và thực tiễn để phát triển các đô thị và khu đô thị theo yêu cầu. Cụ thể, tỷ lệ đô thị hóa của tỉnh hiện rất thấp, không chỉ thấp hơn mức trung bình cả nước mà còn chưa đáp ứng mục tiêu đề ra trong giai đoạn đến năm 2030.
Nguyên nhân chính là do những thay đổi lớn về cấu trúc hành chính, không gian phát triển và chức năng của các khu vực đô thị - nông thôn trên địa bàn toàn tỉnh sau hợp nhất. Trong khi đó, hệ thống pháp lý liên quan đến quy hoạch và phát triển đô thị – nông thôn cũng đã được điều chỉnh, khiến các phương án quy hoạch cũ trở nên lỗi thời, thiếu khả thi.
Mặc dù phần lớn trong số 96 xã, phường hiện nay đều có quy hoạch được phê duyệt, nhưng quy hoạch chưa đảm bảo tính đồng bộ, chưa phủ kín toàn địa bàn, dẫn đến thiếu cơ sở triển khai các trình tự pháp lý như lập quy hoạch chi tiết đô thị, phân loại đô thị, phát triển đô thị mới hay điều chỉnh đô thị hiện hữu. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến trình hoàn thành chỉ tiêu tỷ lệ đô thị hóa, cũng như việc thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng đô thị trên toàn tỉnh.
Bên cạnh đó, quy hoạch hiện nay chưa đáp ứng yêu cầu về phân bố không gian phát triển kinh tế - xã hội, chưa làm rõ các khu vực hình thành đô thị, khu trung tâm hành chính, khu chức năng. Hạ tầng khung, hệ thống kết nối liên vùng, liên tỉnh cũng chưa được quy hoạch một cách bài bản, chưa gắn với yêu cầu sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Trước thực trạng này, việc lập Phương án phát triển hệ thống đô thị và nông thôn tỉnh Tây Ninh đến năm 2030 là yêu cầu cấp bách. Đây không chỉ là bước đi cần thiết để cập nhật và đồng bộ hóa hệ thống quy hoạch theo địa giới hành chính mới, mà còn là nền tảng pháp lý để triển khai các dự án đầu tư phát triển đô thị trong giai đoạn tới.
Với vai trò là cơ quan quản lý chuyên ngành, Sở Xây dựng Tây Ninh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành chủ trương lập Phương án phát triển hệ thống đô thị và nông thôn đến năm 2030. Đồng thời, Sở cũng được giao thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng và trình phương án để tích hợp kịp thời vào Quy hoạch tỉnh Tây Ninh, đảm bảo tiến độ và chất lượng theo Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.
Hiện nay, tỉnh đang tập trung rà soát, điều chỉnh tổng thể hệ thống quy hoạch đô thị, ưu tiên phát triển các trục giao thông chiến lược, mở rộng khu công nghiệp, khu dân cư và chỉnh trang các khu đô thị hiện hữu. Cùng với đó, Tây Ninh định hướng phát triển đô thị thông minh, hạ tầng xanh, tích hợp công nghệ hiện đại trong vận hành và quản lý đô thị, nhằm tạo nền tảng phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường.
Từ tháng 7 đến tháng 12/2025, Sở Xây dựng tỉnh Tây Ninh được giao nhiệm vụ tham mưu xây dựng phương án phát triển hệ thống đô thị và nông thôn đến năm 2030 với lộ trình cụ thể. Đây là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý, tính đồng bộ và kịp thời trong công tác quy hoạch phát triển không gian đô thị – nông thôn của tỉnh trong giai đoạn mới.
