Theo Sở TN&MT TP.HCM, hiện nay, Sở TN&MT vẫn nhận được nhiều thông tin phản ánh về một số Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai vẫn kiểm tra hiện trạng khi giải quyết thủ tục đăng ký biến động đối với nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (Giấy chứng nhận). Việc này là thêm thủ tục, không đúng chủ trương về cải cách hành chính và không đúng quy định, gây phiền hà cho tổ chức, cá nhân.

Do đó, Sở TN&MT TP.HCM đề nghị Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai các quận, huyện và TP. Thủ Đức thực hiện theo đúng quy định khi giải quyết hồ sơ đăng ký biến động đối với nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận. Lý giải về yêu cầu này, Sở TN&MT cho biết: Khoản 5 Điều 224 Luật Đất đai 2024 quy định: "Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai chịu trách nhiệm thực hiện đúng thẩm quyền và thời gian theo quy định pháp luật. Không chịu trách nhiệm về những nội dung trong các văn bản, giấy tờ có trong hồ sơ đã được cơ quan người có thẩm quyền khác chấp thuận, thẩm định, phê duyệt hoặc giải quyết trước đó".

Nghị định số 101/2024/NĐ-CP ngày 29/7/2024 của Chính phủ cũng đã quy định: "Đối với tài sản là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận đã cấp thì khi giải quyết thủ tục đăng ký biến động, Văn phòng Đăng ký đất đai, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thực hiện việc đăng ký trên cơ sở thông tin về tài sản trên Giấy chứng nhận đã cấp; trừ trường hợp người dân, doanh nghiệp có yêu cầu đăng ký thay đổi tài sản. Chủ sở hữu tài sản chịu trách nhiệm trước pháp luật trong việc thực hiện giao dịch nếu tài sản đã có thay đổi so với Giấy chứng nhận đã cấp. Cơ quan tiếp nhận hồ sơ, cơ quan giải quyết thủ tục chỉ không tiếp nhận hồ sơ hoặc dừng giải quyết thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất và trả hồ sơ cho người dân, doanh nghiệp khi có yêu cầu dừng của cơ quan chức năng".

Đồng thời, Nghị định số 101/2024/NĐ-CP không quy định việc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thực hiện kiểm tra hiện trạng khi giải quyết thủ tục đăng ký biến động. Ngoài ra, theo Quyết định số 17/2024/QĐ-UBND ngày 01/4/2024 của UBND TP.HCM về Quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố đã xác định trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng thuộc thẩm quyền của Sở Xây dựng, UBND cấp huyện, UBND cấp xã; trách nhiệm kiểm tra, phát hiện những vi phạm trật tự xây dựng thuộc cán bộ, công chức, thanh tra viên được giao nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng.

Như vậy, theo các quy định nêu trên, đối với tài sản là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất đã được chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận đã cấp, Văn phòng Đăng ký đất đai TP.HCM và các Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai giải quyết hồ sơ đăng ký biến động trên cơ sở thông tin về tài sản trên Giấy chứng nhận đã cấp; trừ trường hợp người dân có yêu cầu đăng ký thay đổi tài sản. Đối với việc kiểm tra xác minh hiện trạng nhà ở, công trình xây dựng sai phép, không phép không được quy định trong trình tự, thủ tục đăng ký biến động và cũng không thuộc chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Đăng ký đất đai. Còn đối với việc không tiếp nhận hồ sơ hoặc dừng giải quyết thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất và trả hồ sơ cho người dân nếu có vi phạm xây dựng sẽ thực hiện khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền và phải đảm bảo theo quy định tại Nghị định số 101/2024/NĐ-CP của Chính phủ.