Ông Lê Văn Bình - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Luật Đất đai 2024 đã có nhiều đổi mới, thông thoáng hơn rất nhiều trong việc xác lập quỹ đất cho các dự án nhà ở xã hội (NOWXXH), nhà ở thương mại.
Khó khăn tiếp cận quỹ đất
Để xây dựng các dự án NƠXH thì vấn đề đầu tiên là quỹ đất. Tại các TP lớn như Hà Nội, TP.HCM quỹ đất dành cho NOXH không có nhiều. Vì vậy, việc tiếp cận quỹ đất gặp nhiều khó khăn.
Đại tá Phạm Doãn Tiến - Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư, Tổng Công ty 319 (Bộ Quốc phòng) cho biết, khi đấu giá đất, các quận huyện đã chủ động dành 20% quỹ đất để làm NƠXH nhưng việc triển khai rất chậm. Thậm chí, nhiều địa phương còn cố tình “găm” lại quỹ đất không báo cáo lên UBND TP Hà Nội. Đến nay, khi thực hiện việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, quỹ đất này mới “lộ” ra. Ông Tiến đề nghị Sở Xây dựng cập nhật quỹ đất này và công khai trên trang web của Sở để các doanh nghiệp có thể tiếp cận nghiên cứu.
Đồng quan điểm, ông Lê Quang Huy - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam cho biết, tại Hà Nội, vấn đề khó khăn nhất là tiếp cận quỹ đất. Bên cạnh đó, chính sách bồi thường hỗ trợ cho người dân khi thu hồi đất chưa phù hợp nên người dân không đồng thuận, khiến thời gian giải phóng mặt bằng kéo dài.
“Luật Nhà ở 2023 cho phép thỏa thuận chuyển nhượng để triển khai dự án đầu tư. Tuy nhiên, nếu thực hiện theo phương án này, công tác thỏa thuận gặp khó do giá bồi thường thực tế cao hơn bảng giá đất của Nhà nước. Vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị cho phép doanh nghiệp được đưa toàn bộ chi phí này vào chi phí dự án”, ông Huy nhấn mạnh.
Theo bà Nguyễn Hoa Hồng Nhung - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng NHS, trong quá trình triển khai dự án NƠXH, doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, nhiều địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất cho NƠXH, đất thường nằm xa trung tâm và thiếu hạ tầng. Thủ tục hành chính phức tạp, quy trình giao đất, phê duyệt quy hoạch và giải phóng mặt bằng kéo dài, gây khó khăn cho việc thực hiện dự án.
Giao quyền chủ động cho địa phương
Hiện nay, việc phát triển các dự án NƠXH đang được quan tâm hàng đầu. Đối với NƠXH có quy định được miễn tiền sử dụng đất. Việc giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án NƠXH không qua đấu thầu là một chính sách rất mới nhằm thúc đẩy phát triển NƠXH.
Theo ông Lê Văn Bình - Phó Cục trưởng Cục quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), về quỹ đất xây NƠXH, Luật Đất đai 2024 có nhiều đổi mới trong đó dành quyền chủ động hoàn toàn cho địa phương, trung ương chỉ kiểm soát chỉ tiêu các loại đất như đất lúa, đất rừng phòng hộ, đất quốc phòng an ninh…
“Câu chuyện vẫn là vấn đề địa phương quy hoạch NƠXH như thế nào? NƠXH không có nghĩa là làm ở chỗ đất đầu thừa đuôi thẹo mà cần tìm quỹ đất đáp ứng được nhu cầu của người dân về khoảng cách di chuyển. Như vậy với thu hút được doanh nghiệp và người dân tham gia”, ông Bình nhấn mạnh.
Cũng theo ông Bình, tới đây, sau khi sáp nhập địa giới hành chính, các địa phương nên rà soát bố trí quỹ đất hợp lý cho nhu cầu NƠXH. Nếu bố trí quy hoạch không tốt dễ dẫn đến tình trạng xây nhà xong rồi nhưng không bán được. Trong khi, có nơi thì phải xếp hàng làm thủ tục.
Địa phương bố trí quỹ đất còn doanh nghiệp cũng nên khảo sát địa điểm, giá đất, xác định được nhu cầu của cư dân ở nơi thực hiện dự án. Các địa phương nên linh động trong việc bố trí quỹ đất để xây nhà. Đồng thời, mở rộng loại hình NƠXH cho thuê, để nhiều đối tượng có thể tiếp cận, duy trì được quỹ nhà lâu dài để phục vụ nhu cầu ăn ở và làm việc.
