Chiều 18/8, Đoàn giám sát của quốc hội đã làm việc với Bộ Tư pháp về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành.
Văn bản quy phạm pháp luật còn chậm ban hành
Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đã nêu bật những kết quả đạt được trong công tác hoàn thiện chính sách, pháp luật, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BVMT thuộc lĩnh vực phụ trách của Bộ Tư pháp.
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã giao Chính phủ, Thủ tướng, các Bộ, ngành xây dựng, ban hành 9 văn bản quy định chi tiết. Sau hơn 3 năm thi hành Luật, Bộ Tư pháp thấy rằng, các Bộ, ngành, địa phương tuân thủ và thực hiện tương đối nghiêm quy trình xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Trường đoàn giám sát của Quốc hội chủ trì buổi làm việc. Ảnh: Cao Phong.
Về công tác hoàn thiện chính sách, pháp luật, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, Bộ Tư pháp đã tham mưu, góp ý để Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều văn bản định hướng, đôn đốc, chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương nói chung và công tác xây dựng pháp luật nói riêng.
Qua theo dõi, các Bộ, ngành, địa phương đã ban hành văn bản chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tham mưu, thực hiện nhiệm vụ rà soát, lập danh mục và ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực về bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu… Các thủ tục hành chính trong văn bản quy định chi tiết đã được rà soát, cân nhắc kỹ, bảo đảm có chất lượng, ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu cải cách thủ tục hành chính…
Tuy nhiên, việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường còn có hạn chế. Một số văn bản chưa được ban hành kịp thời (quy định về thành lập thị trường carbon trong nước) hoặc vừa mới ban hành trong năm 2025 (xác nhận dự án được cấp tín dụng xanh, trái phiếu xanh). Một số nội dung quy định pháp luật còn chưa theo kịp sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, các yêu cầu mới của thực tiễn, chưa thật sự đảm bảo sự ổn định, tính dự báo của chính sách…
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú báo cáo tại buổi làm việc. Ảnh: Cao Phong.
Qua rà soát và thống kê của Bộ Tư pháp cho thấy, có 24 nội dung vướng mắc liên quan đến Luật Bảo vệ môi trường, Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu tháo gỡ trong quá trình xây dựng 1 luật sửa 15 luật, trình Quốc hội trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, 31/33 nội dung vướng mắc trong Nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường đã được sửa đổi trong Nghị định 05/2025/NĐ-CP; 2 nội dung vướng mắc còn lại đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường sửa đổi.
Bộ Tư pháp phải đổi mới tư duy, gắn việc xây dựng pháp luật với yêu cầu thực tiễn
Tại cuộc họp, các thành viên Đoàn giám sát đã phát biểu ý kiến, đặt thêm vấn đề với Bộ Tư pháp liên quan đến hoàn thiện hệ thống văn bản quy định chi tiết thi hành các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; việc triển khai Luật còn khoảng trống nào cần khắc phục; thực hiện chức năng thẩm định, kiến nghị việc chậm ban hành văn bản quy định chi tiết; phân công trách nhiệm, cơ chế xử lý vướng mắc trong thi hành Luật; giải pháp triển khai hiệu quả 4 Nghị quyết “trụ cột” trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; khẩn trương hoàn thiện, ban hành Nghị định về sàn giao dịch carbon…
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú tiếp thu ý kiến các thành viên Đoàn giám sát, đồng thời nhấn mạnh sẽ giải trình đầy đủ trong báo cáo bổ sung, bảo đảm đáp ứng yêu cầu của Đoàn.
Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khẳng định, Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã thể hiện một tư duy mới, mang tính đột phá về công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Bộ Tư pháp có vai trò quan trọng và trách nhiệm lớn trong việc triển khai Nghị quyết này, đặt biệt là trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, trong đó có pháp luật về bảo vệ môi trường
Từ đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tư pháp lưu tâm thực hiện thường xuyên việc kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Trên cơ sở các Nghị quyết nền tảng, nhất là Nghị quyết 66, kết hợp với thực tiễn quản lý.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Bộ chủ động nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường và các luật khác trong thời gian tới, bảo đảm gắn việc xây dựng pháp luật với yêu cầu thực tiễn và đưa ra đề xuất, kiến nghị hiệu quả, mang tính khả thi cao; góp phần tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong chính sách, pháp luật, nhất là trong bối cảnh thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.
