Sản xuất nông nghiệp gắn với dự báo thời tiết để giảm thiệt hại

Theo dõi dự báo thời tiết thành “phản xạ”

Sau cơn bão  số 13, toàn bộ diện tích rau ăn lá của HTX Nông nghiệp Phước Hiệp (xã Tuy Phước Bắc, Gia Lai) đều te tua, nông dân ở đây rất nóng lòng cày xới đất trồng rau lại để kịp có rau bán vào dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Thế nhưng ông Phạm Long Thăng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Phước Hiệp, là người theo dõi dự báo thời tiết mỗi ngày, biết là thời gian tới đây trên địa bàn sẽ có mưa lớn, nguy cơ xảy ra lũ, nên ông đi khắp các vùng rau nhắc nhở nông dân đừng vội làm đất, xuống giống rau lại để tránh thiệt hại.

Qua mấy chục năm làm Chủ nhiệm rồi đến làm Giám đốc HTX Nông nghiệp Phước Hiệp, ông Thăng đã tạo được sự tín nhiệm trong nông dân trong việc điều hành sản xuất, nên lời cảnh báo của ông Thăng được những hộ trồng rau nghe theo. Khoảng 10 ngày sau, đợt lũ lịch sử ập về với sức nước khủng khiếp, khi ấy những hộ trồng rau mới thở phào vì khỏi mất chi phí làm đấ và mất một đợt giống.

Bà Nguyễn Thị Tâm (52 tuổi) ở xóm 6 thôn Lục Chánh (xã Tuy Phước Bắc, Gia Lai) thoát mất hơn 20 triệu đồng nhờ nghe theo lời khuyến cáo của Giám đốc HTX Nông nghiệp Phước Hiệp ông Phạm Long Thăng. Bà Tâm kể: Gia đình bà Tâm có 2 sào đất (500m2/sào) trồng khổ qua và 2 sào trồng dưa leo. Trồng khổ qua và dưa leo có chi phí khá cao, đất làm xong phải đánh vồng, mua bạt nhựa phủ lên vồng để ngăn cỏ phát triển; lại phải mua 200 trụ tre (10.000đ/trụ) làm giàn và lưới bắt giàn để dưa leo và khổ qua bò lên. Mỗi sào đất phải mua 12 bì giống, mỗi bì có giá 57.000đ, đó là chưa kể mua phân bò bón lót.

“Mỗi sào khổ qua và dưa leo tôi tốn tiền đầu tư hết 5 triệu đồng. Tôi dự định sau bão là khôi phục sản xuất ngay để có rau kịp bán dịp Tết Nguyên đán sắp tới, nhưng nghe ông giám đốc HTX bảo sẽ có lũ nên tôi dừng lại nghe ngóng, không ngờ chưa đầy 10 ngày sau lũ về thiệt, lại là lũ lớn, may là tôi chưa làm đất, dựng lại giàn, chứ nếu không thì với sức nước khủng khiếp kiểu đó gia đình tôi đã mất đứt hơn 20 triệu đồng cho tiền đầu tư 4 sào đất trồng khổ qua và dưa leo”, bà Tâm chia sẻ.

Dự báo thời tiết giúp nông dân đỡ nghèo

Theo ông Phạm Long Thăng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Phước Hiệp, vì HTX Nông nghiệp Phước Hiệp có làm hơn 10 ha rau VietGAP, nên ngoài theo dõi thời tiết để điều hành vụ sản xuất lúa, ông còn theo dõi thời tiết mỗi ngày để điều hành sản xuất rau. Trong vụ sản xuất lúa, ông Thăng theo dõi dự báo thời tiết mỗi ngày, lâu dần thành quen, theo dõi dự báo thời tiết đối với ông Thăng đã trở thành “phản xạ”.

Ông Thăng chia sẻ: Bón phân cho lúa cũng phải nhìn thời tiết, nếu dự báo có mưa thì ông sẽ không cho nông dân bón phân, vì nếu bón, mưa xuống phân sẽ trôi hết. Trời nắng quá bón phân cũng không tốt, khi ấy ông Thăng sẽ khuyến cáo nông dân nên bón vào lúc trời mát để phân phát huy hiệu quả.

“Ví như vụ đông xuân 2025-2026 này, theo lịch thời vụ thì chân ruộng sản xuất 2 vụ lúa/năm của HTX sẽ xuống giống tập trung từ 15-25/12, trên những chân ruộng cao có thể xuống giống từ ngày 10/12, thế nhưng theo dõi dự báo thời tiết tôi biết trong thời gian tới sẽ có mưa lớn và nguy cơ lũ lụt nên tôi chưa cho cày. Công cày bữa nay nông dân phải trả 12kg lúa/sào, tùy giá lúa vào thời điểm ấy nông dân cứ tính ra tiền trả cho chủ máy cày. May chứ tôi cho cày thì lũ tràn về san bằng đất sau đó phải cày lại, nông dân lại phải tốn thêm một lần tiền nữa, đó là chưa kể nếu đã xuống giống thì sẽ trôi mất giống. Mỗi sào ruộng sạ ít nhất 6kg giống, nông dân đã nghèo mà tốn tiền dồn dập kiểu đó thì càng nghèo thêm”, ông Thăng cho hay.

Dự báo thời tiết còn gắn bó mật thiết hơn với ngư dân đánh bắt trên biển. Trong bão số 15 mà những tàu cá đánh bắt xa bờ của ngư dân Huỳnh Chánh Thi ở thôn Ka Kông (xã Hoài Nhơn Đông, Gia Lai) vẫn đi đánh bắt. Tôi tỏ ý ngạc nhiên khi trong mùa mưa bão như thế này mà những tàu cá của gia đình ngư dân Thi không nằm bờ mà sao vẫn liên tục bám biển, ngư dân Thi giải thích: “Bây giờ đang là cuối vụ đánh bắt cá ngừ sọc dưa nên thường đạt sản lượng, đánh bắt trong thời điểm này thường gặp đàn cá có trọng lượng lớn nên có thu nhập”.

“Bây giờ, ngư dân đánh bắt xa khơi theo dõi dự báo thời tiết mỗi ngày. Dự báo thời tiết bây giờ chính xác lắm, họ dự báo luôn hướng đi của bão nên ngư dân theo đó mà chạy tránh hoặc tìm nơi tránh trú. Dự báo thời tiết càng chính xác thì ngư dân càng đỡ bị thiệt hại”, ngư dân Huỳnh Chánh Thi chia sẻ.