Vượt khó, thoát nghèo nhờ trồng rau an toàn

Trên những cánh đồng xanh mướt của vùng Chương Mỹ, Hợp tác xã (HTX) Rau quả sạch Chúc Sơn đang chứng minh sức mạnh của cách làm nông nghiệp mới: sản xuất theo quy trình an toàn, liên kết chặt chẽ và cùng nhau tạo giá trị bền vững. Từ một nhóm nông dân nhỏ lẻ, thiếu thông tin về kỹ thuật và thị trường, HTX đã trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế nông thôn, giúp hàng chục hộ cải thiện thu nhập, ổn định cuộc sống và từng bước thoát nghèo.

Từ khó khăn đến bước ngoặt đổi đời

Ít ai biết rằng, HTX Rau quả sạch Chúc Sơn khởi đầu chỉ là một nhóm nông dân nhỏ lẻ, do ông Hoàng Văn Thám đứng đầu với kinh nghiệm canh tác truyền thống. Thời điểm đó, bà con nông dân nơi đây gặp muôn vàn khó khăn về vốn, kỹ thuật và đặc biệt là thiếu thông tin về quy trình sản xuất an toàn, nhu cầu thị trường và đầu ra sản phẩm. Việc trồng rau phụ thuộc nhiều vào thời tiết, mạnh ai nấy làm khiến cuộc sống bấp bênh, thường xuyên rơi vào cảnh “được mùa mất giá”.

Chứng kiến những bất cập đó, những người nông dân tâm huyết đã nhận ra rằng nếu tiếp tục sản xuất theo lối cũ, thiếu thông tin và thiếu liên kết, thì khó có thể nâng cao thu nhập một cách bền vững. Từ đó, họ quyết định liên kết lại, cùng nhau tìm một hướng đi mới - đó là thành lập HTX để vừa sản xuất, vừa học hỏi, chia sẻ thông tin và hỗ trợ nhau trong quá trình làm nông nghiệp.

Năm 2016, HTX Rau quả sạch Chúc Sơn thức ra đời, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của những người nông dân nơi đây. HTX không chỉ là tổ chức kinh tế, mà còn là “đầu mối thông tin”, nơi bà con được tiếp cận kiến thức mới, kỹ thuật mới và định hướng sản xuất theo nhu cầu thị trường.

Ông Hoàng Văn Thám chia sẻ, trồng rau thì phần lớn phụ thuộc vào “ông trời”, vào thời tiết nên người trồng phải biết sử dụng lưới che. Ngoài ra, để giảm sức lao động cần xây dựng hệ thống tưới tự động, muốn phát triển bền vững phải sản xuất theo hướng hữu cơ. Nhờ cách nghĩ, cách làm này mà ông Hoàng Văn Thám đã thành công, bà con trong vùng thấy ông làm được thì cũng làm theo.

Những ngày đầu, HTX đối mặt không ít thách thức. Các thành viên còn thiếu kinh nghiệm trong quản lý tập thể, quy trình sản xuất chưa đồng bộ, và đặc biệt là niềm tin của thị trường đối với sản phẩm rau an toàn còn hạn chế. Tuy nhiên, với quyết tâm cao độ và sự đồng lòng của tất cả các thành viên, HTX đã từng bước vượt qua khó khăn, chủ động tìm hiểu thông tin các mô hình sản xuất rau an toàn tiên tiến, tham gia các lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác, quản lý chất lượng và xây dựng thương hiệu.

Một trong những quyết định quan trọng nhất của HTX là chuyển toàn bộ diện tích sang sản xuất theo VietGAP. Quy trình nghiêm ngặt, yêu cầu cao về giống, phân bón, nước tưới và thu hoạch mang lại sản phẩm chất lượng, an toàn và truy xuất được nguồn gốc.

Ông Thám yêu cầu tất cả thành viên HTX phải ký cam kết tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về sử dụng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, quản lý dịch hại và thu hoạch. Hộ nào vi phạm quy trình sẽ không được thanh toán sản phẩm. Chính sự nghiêm túc trong sản xuất giúp sản phẩm của HTX từng bước xây dựng được uy tín với thị trường, được người tiêu dùng đón nhận.

Đòn bẩy giúp người dân thoát nghèo

Nhờ mô hình liên kết chặt chẽ, nhiều hộ dân đã cải thiện rõ rệt thu nhập, chuyển từ sản xuất manh mún sang chuyên nghiệp, có đầu ra ổn định. HTX không chỉ bao tiêu sản phẩm mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động tại chỗ, đặc biệt là những hộ khó khăn.

Gia đình chị Nguyễn Thị Huyền (Tổ dân phố Giáp Ngọ) là minh chứng rõ rệt. Trước đây, chị trồng rau theo phương pháp truyền thống nên năng suất thấp, thu nhập phụ thuộc thời tiết. Sau khi tham gia HTX, chị được hướng dẫn kỹ thuật, sản xuất theo quy trình an toàn, nhờ vậy thu nhập hai vợ chồng đạt 18-20 triệu đồng/tháng. Mặc dù thời tiết bất lợi, gia đình chị vẫn duy trì được mức sống ổn định.

Không chỉ gia đình chị Huyền, nhiều hộ khác cũng đang thay đổi cuộc sống nhờ trồng rau an toàn. Điển hình là ông Hoàng Văn Khảm. Ông Khảm chia sẻ: “Mùa này trồng cải canh là trái vụ nên năng suất chỉ đạt 60 - 70% so với chính vụ, nhưng giá bán cao hơn nhiều, khoảng 12.000 đồng/kg; cải ngồng, cải ngọt cũng được 10.000 đồng/kg”. Nhờ tính toán hợp lý và có HTX hỗ trợ tiêu thụ, thu nhập gia đình ông ổn định hơn, giúp ông thoát nghèo và từng bước tích lũy. Khi nguồn thu ngày một vững vàng, ông mạnh dạn thuê thêm lao động để mở rộng diện tích trồng, tăng sản lượng và nâng cao giá trị kinh tế.

Những câu chuyện ấy không phải cá biệt. Nhiều hộ gia đình trước đây chỉ trông chờ vào cây rau màu, đời sống bấp bênh, nay nhờ HTX đã có việc làm quanh năm, thu nhập ổn định và vững tin vào con đường trồng rau sạch.

Lan tỏa mô hình nông nghiệp bền vững

Không dừng lại ở việc tăng thu nhập, HTX còn giúp các hộ tiếp cận vốn vay ưu đãi để mở rộng sản xuất, đầu tư hệ thống tưới, nhà màng và thiết bị sơ chế. Các buổi chia sẻ kỹ thuật được tổ chức thường xuyên, tạo môi trường để các thành viên giúp nhau tiến bộ. Văn hóa tương trợ lẫn nhau trở thành nền tảng giúp HTX phát triển bền vững.

Song song với nâng cao kỹ thuật, HTX đặc biệt chú trọng xây dựng thương hiệu. Thông qua việc ký kết hợp đồng tiêu thụ với siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, bếp ăn tập thể, HTX tạo được chuỗi cung ứng ổn định, giảm rủi ro về giá và mở rộng thị trường cho nông sản địa phương. Thương hiệu "Rau quả sạch Chúc Sơn" ngày càng được người tiêu dùng tin tưởng.

Với những kết quả đạt được, HTX Rau quả sạch Chúc Sơn đang hướng tới phát triển quy mô lớn hơn, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao tiêu chuẩn chất lượng và mở rộng thị trường. HTX chú trọng thêm các tiêu chí sản xuất bền vững, bảo vệ môi trường và gắn kết với chương trình xây dựng nông thôn mới.

Những cánh đồng rau xanh mướt hôm nay không chỉ là thành quả lao động mà còn là biểu tượng của khát vọng vươn lên. HTX Rau quả sạch Chúc Sơn đã chứng minh rằng khi nông dân biết liên kết, áp dụng kỹ thuật tiên tiến và sản xuất theo nhu cầu thị trường, họ hoàn toàn có thể thoát nghèo, nâng cao thu nhập và xây dựng cuộc sống ổn định.