Châu Tiến giảm nghèo từ ‘điểm nhấn’ du lịch cộng đồng

Báo Nông nghiệp và Môi trường có cuộc trao đổi với ông Trần Việt Đức, Phó Chủ tịch UBND xã Châu Tiến (tỉnh Nghệ An) để làm rõ thêm những nỗ lực của địa phương liên quan đến vấn đề trên.

Giữ bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường

Thưa ông, trong thời gian qua, xã Châu Tiến đã triển khai những giải pháp trọng tâm nào để phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững, gắn với gìn giữ bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường?

Để thực hiện những nhiệm vụ phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững mà Nghị quyết của đại hội đảng bộ xã Châu Tiến lần thứ nhất, nhiệm kỳ năm 2025 - 2030 đã đề ra, UBND xã đã tham mưu cho Đảng bộ xã ban hành Chương trình số 11-CTr/ĐU, ngày 05/12/2025 về “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc thái gắn với khai thác phát triển du lịch cộng đồng, sinh thái, trải nghiệm giai đoạn 2025 - 2030 trên địa bàn xã Châu Tiến”, trọng tâm thực hiện là: Chú trọng công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống; Khai thác và phát triển du lịch cộng đồng - sinh thái - trải nghiệm; Đầu tư hạ tầng văn hoá để phát triển du lịch; Tăng cường công tác tuyên truyền - quảng bá, chuyển đổi số; Nâng cao phát triển nguồn nhân lực và cộng đồng.

Du lịch cộng đồng được xem là một trong những hướng đi giúp người dân thoát nghèo bền vững. Ông có thể chia sẻ những kết quả nổi bật và những mô hình tiêu biểu đang mang lại thu nhập cho bà con trên địa bàn xã?

Du lịch cộng đồng được xem là một trong những hướng đi giúp người dân thoát nghèo bền vững; với những kết quản nổi bật và những mô hình tiêu biểu đang mang lại thu nhập cho bà con trên địa bàn xã đó là mô hình Hợp tác xã du lịch cộng đồng bản Hoa Tiến trong đó có 7 hộ homestay đáp ứng nhu cầu ăn uống, trải nghiệm, nghỉ dưỡng cho du khách; các hộ gia đình làm du lịch cộng động đã giải quyết được vấn đề việc làm và nâng cao nguồn thu nhập cho hàng chục người lao động.... Người lao động có thu nhập ổn định từ nghề làm du lịch khoảng 7 đến 10 triệu đồng/tháng.

Mô hình sản xuất, các ngành nghề truyền thống góp phần trở thành các mặt hàng chủ lực của địa phương như nghề dệt thổ cẩm truyền thống; chăn nuôi vịt Bầu quỳ; Cá lồng trên sông; trồng lúa chất lượng cao như lúa Japônika JO2; lúa nếp cù pháng…Các mặt hàng không chỉ là sản phẩm chủ lực truyền thống của địa phương mà còn góp phần đóng góp vào sự phát triển du lịch cộng đồng, thu hút khách du lịch thăm quan, thưởng thức, trải nghiệm, khám phá văn hóa dân tộc.  

Hiện nay, nhiều địa phương sử dụng mạng xã hội và các nền tảng số để quảng bá du lịch rất hiệu quả. Châu Tiến đang tận dụng công nghệ số như thế nào để giới thiệu cảnh quan, sản phẩm OCOP, đặc sản địa phương đến du khách?

Hiện nay, xã đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và các nền tảng mạng xã hội để quảng bá du lịch, giới thiệu cảnh quan thiên nhiên, văn hóa bản địa và tiêu thụ sản phẩm OCOP, đặc sản địa phương. Cụ thể là xây dựng và vận hành các trang thông tin trên Facebook, Zalo, TikTok để đăng tải hình ảnh, video, tin bài về cảnh quan, lễ hội, điểm đến du lịch và các sản phẩm OCOP của địa phương; tăng cường sử dụng Livestream và video ngắn nhằm giới thiệu sản phẩm, hướng dẫn trải nghiệm dịch vụ, tạo sự lan tỏa nhanh chóng đến du khách.

Bên cạnh đó là phối hợp với các KOL, travel blogger, các hội nhóm du lịch để mở rộng độ phủ thông tin, thu hút khách đến tham quan và tiêu dùng sản phẩm địa phương; cập nhật thông tin du lịch trên các kênh của xã và tỉnh, đồng thời tham gia các sàn thương mại điện tử OCOP để quảng bá và bán hàng trực tuyến.

Ứng dụng mã QR tại các điểm du lịch, gian hàng trưng bày để du khách dễ dàng tra cứu thông tin, xem giá, truy xuất nguồn gốc sản phẩm OCOP và đặc sản địa phương; đẩy mạnh chuyển đổi số trong quảng bá sự kiện, lễ hội, tour trải nghiệm, giúp du khách tiếp cận thông tin nhanh chóng, thuận tiện, tăng khả năng lựa chọn dịch vụ.

Nhờ các giải pháp trên, hình ảnh của xã, các sản phẩm tiêu biểu và điểm đến du lịch được giới thiệu rộng rãi, thu hút ngày càng nhiều du khách và người tiêu dùng, góp phần phát triển kinh tế - văn hóa - du lịch địa phương.

Sử dụng nền tảng số để quảng bá du lịch 'xanh'

Trong quá trình phát triển du lịch, công tác bảo vệ môi trường đóng vai trò quyết định. Xã Châu Tiến đã tổ chức những hoạt động hoặc mô hình nào nhằm nâng cao ý thức của cộng đồng và cải thiện môi trường phục vụ du lịch?

Trong thời gian qua, xã luôn xác định bảo vệ môi trường là yếu tố then chốt để phát triển du lịch bền vững. Vì vậy, xã đã triển khai nhiều hoạt động và mô hình thiết thực nhằm nâng cao ý thức cộng đồng và cải thiện cảnh quan phục vụ du lịch, cụ thể:

Thành lập và duy trì các tổ tự quản về môi trường tại các bản, đặc biệt là điểm du lịch cộng đồng bản Hoa Tiến, khu di tích Hang Bua và Đền Chiêng Ngam, xã Châu Tiến đã thường xuyên nhắc nhở, kiểm tra và hướng dẫn người dân giữ gìn vệ sinh môi trường.

Tổ chức các đợt ra quân tổng dọn vệ sinh định kỳ hằng tháng tại các tuyến đường, khu dân cư, điểm du lịch và Nhà văn hóa cộng đồng; xây dựng mô hình “Bản du lịch xanh - sạch - đẹp”, vận động từng hộ gia đình giữ môi trường quanh nhà sạch sẽ, trồng hoa, chỉnh trang hàng rào, tạo cảnh quan thân thiện cho du khách.

Lắp đặt biển tuyên truyền, thùng rác phân loại, hướng dẫn người dân và du khách không xả rác, bảo vệ cảnh quan, nguồn nước; Tuyên truyền qua loa truyền thanh, nhóm Zalo cộng đồng, mạng xã hội, nâng cao nhận thức về giữ gìn môi trường gắn với phát triển du lịch.

Kết hợp giáo dục môi trường cho học sinh tổ chức các hoạt động như “Ngày thứ 7 xanh”, “Chủ nhật vì môi trường”, giúp lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường trong thế hệ trẻ; phối hợp với Hợp tác xã du lịch cộng đồng, hội phụ nữ, đoàn thanh niên để duy trì các tuyến đường hoa, đường sạch - không rác, tạo điểm nhấn cho du lịch cộng đồng.

Ngoài ra, xã Châu Tiến còn Khuyến khích các cơ sở dịch vụ, homestay sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, hạn chế túi nilon, túi xốp, ưu tiên vật liệu tái sử dụng trong phục vụ du khách.

Nhờ triển khai đồng bộ các mô hình và hoạt động trên, môi trường du lịch của xã ngày càng được cải thiện; cảnh quanxanh - sạch - đẹp được giữ vững, góp phần tạo ấn tượng tốt đẹp cho du khách và thúc đẩy du lịch phát triển bền vững.

Trong thời gian tới, UBND xã Châu Tiến đặt ra mục tiêu và định hướng như thế nào để tiếp tục phát huy lợi thế sẵn có, thu hút du khách, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và hỗ trợ người dân tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị du lịch?

Trong thời gian tới, UBND xã Châu Tiến xác định du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống là hướng phát triển trọng tâm. Vì vậy, xã đề ra một số mục tiêu và định hướng lớn như sau:

Thứ nhất là tiếp tục khai thác hiệu quả các tiềm năng sẵn có như cảnh quan thiên nhiên  bản sắc văn hóa dân tộc, nghề truyền thống và sản phẩm OCOP để xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù, hấp dẫn và có chiều sâu trải nghiệm.

Hoàn thiện hạ tầng du lịch như nâng cấp đường vào điểm du lịch, cải thiện hệ thống biển chỉ dẫn, bãi đỗ xe, khu vệ sinh công cộng, đảm bảo cảnh quan xanh - sạch - đẹp.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quảng bá và quản lý du lịch như xây dựng các trang thông tin, video, hình ảnh chuyên nghiệp trên Facebook, Zalo, TikTok; triển khai mã QR tại các điểm du lịch để giới thiệu thông tin, lịch sử, bản đồ số, truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Tăng cường tập huấn, đào tạo cho người dân về kỹ năng làm du lịch, kỹ năng phục vụ homestay, kỹ năng truyền thông số, kỹ năng bán hàng và giới thiệu sản phẩm đến du khách.

Khuyến khích người dân tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị du lịch, từ làm homestay, dịch vụ ẩm thực, hướng dẫn trải nghiệm, biểu diễn văn hoá, đến sản xuất - kinh doanh sản phẩm OCOP; đa dạng hóa các hoạt động, sự kiện trải nghiệm như lễ hội văn hóa, nghề dệt, ẩm thực truyền thống, chương trình giao lưu văn nghệ dân tộc nhằm tạo thêm “điểm nhấn” thu hút du khách.

Tăng cường liên kết với các doanh nghiệp lữ hành để mở rộng thị trường khách, kết nối tour - tuyến, và quảng bá hình ảnh địa phương rộng rãi hơn; Duy trì mục tiêu phát triển du lịch bền vững, gắn với bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hoá, đảm bảo lợi ích hài hòa cho cộng đồng dân cư.

Với những mục tiêu và định hướng trên, xã Châu Tiến kỳ vọng sẽ thu hút ngày càng nhiều du khách, nâng cao thu nhập cho người dân, giảm nghèo bền vững, đồng thời đưa du lịch cộng đồng trở thành ngành kinh tế quan trọng trong phát triển địa phương.