Theo hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Xây dựng), Dự án đường sắt tốc độ cao tuyến qua Quảng Ngãi dài 86,3km, đi qua 16 xã và 3 phường, gồm: Bình Minh, Bình Sơn, Bình Chương, Thọ Phong, Ba Gia, Sơn Tịnh, Nghĩa Lộ, Nghĩa Giang, Tư Nghĩa, Vệ Giang, Nghĩa Hành, Đình Cương, Mộ Đức, Long Phụng, Lân Phong, Nguyễn Nghiêm, Trà Câu, Đức Phổ và Khánh Cường.
Tổng diện tích đất trong ranh giới dự án trên địa bàn khoảng 562ha, chủ yếu là đất nông nghiệp. Riêng công tác giải phóng mặt bằng đoạn qua Quảng Ngãi dự kiến cần gần 11.400 tỷ đồng.
Dự án đường sắt tốc độ cao đi qua Quảng Ngãi có dài 86,3km. Ảnh: Võ Hà.
Qua rà soát, dự án sẽ thu hồi 8,7ha đất ở đô thị và 87,7ha đất ở nông thôn. Dự kiến bố trí 2.510 lô đất tái định cư cho 1.590 hộ dân thuộc diện di chuyển chỗ ở để nhường đất triển khai dự án.
Các địa phương vùng dự án đi qua kiến nghị đầu tư xây dựng mới 22 khu tái định cư, với tổng diện tích gần 173ha. Đồng thời, dự kiến sử dụng 2.046 lô đất trống tại 33 khu tái định cư, khu dân cư đã xây dựng dọc tuyến để ưu tiên bố trí kịp thời cho dự án.
Trong đó, phần lớn là các lô đất ở còn lại trong 23 khu tái định cư thuộc Dự án đường cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, trước đây do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi thực hiện. Ngoài ra, 17 khu cải táng mồ mả thuộc dự án cao tốc này hiện còn 2.759 lô mộ trống, đủ để bố trí việc di dời mộ trên toàn tuyến.
Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Phúc Nhân cho hay, tỉnh đang khẩn trương xác định chủ đầu tư dự án thành phần giải phóng mặt bằng, đồng thời rà soát các công trình công cộng, hạ tầng kỹ thuật bị ảnh hưởng để lập phương án di dời. Kế hoạch chi tiết, mốc thời gian và đơn vị chịu trách nhiệm sẽ được thiết lập nhằm đảm bảo bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch trước tháng 12/2026 theo chỉ đạo của Chính phủ.
Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Phúc Nhân. Ảnh: Võ Hà.
Tỉnh cũng phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt và các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng kiến nghị điều chỉnh cục bộ hướng tuyến tại một số vị trí cắt qua khu dân cư, khu tái định cư nhằm giảm ảnh hưởng dân sinh, rút ngắn tiến độ và tiết kiệm chi phí. Đồng thời, đề xuất di chuyển ga depot Quảng Ngãi ra khỏi Khu công nghiệp Quảng Phú để đồng bộ với quy hoạch, thuận lợi cho phát triển hạ tầng và đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng).
Tại phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng, Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thị Quỳnh Vân yêu cầu: “Sau khi Chính phủ chốt hướng tuyến, các sở, ngành và địa phương phải bắt tay ngay vào công việc, không được chậm trễ. Từ 1/9, mọi khâu chuẩn bị phải chạy đồng loạt”.
Bà cũng nhấn mạnh việc sớm báo cáo Thủ tướng và Bộ Xây dựng về các bất cập, đặc biệt là phương án điều chỉnh vị trí ga về phía tây phường Quảng Phú (cũ) để giảm chi phí bồi thường và tạo thuận lợi phát triển kinh tế – xã hội.
Bên cạnh sử dụng hàng nghìn lô đất sẵn, Quảng Ngãi dự kiến xây mới 22 khu tái định cư. Ảnh: Võ Hà.
Theo đó, các địa phương cần xác định rõ phạm vi bị ảnh hưởng, diện tích thu hồi, số hộ bị tác động; triển khai song song các dự án tái định cư; công bố vị trí để người dân an tâm. Công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận được coi là then chốt, cùng với việc tính toán kỹ nguồn vật liệu phục vụ thi công.
Ban Chỉ đạo đã giao UBND tỉnh ban hành kế hoạch chi tiết, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị và triển khai ngay xuống xã, phường.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 172/2024/QH15 ngày 30/11/2024, với mục tiêu đáp ứng nhu cầu vận tải, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, kết nối hiệu quả các hành lang kinh tế, bảo đảm quốc phòng - an ninh, hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.
