1 Nằm ở độ cao 1.400m so với mực nước biển, xã Suối Giàng (huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái) không chỉ được biết đến với khí hậu trong lành mát mẻ mà còn là nơi có những cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi.
Những cây chè cổ thụ ở Suối Giàng luôn gắn liền với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, ẩm thực và là nét văn hóa độc đáo, riêng biệt của đồng bào dân tộc Mông.
Xã Suối Giàng có tới 98% dân số là người Mông. Nghề hái chè và sản xuất chè đã được bà con nơi đây lưu truyền, gìn giữ từ đời này qua đời khác. Những năm qua, để được cây chè shan tuyết và trở thành thương hiệu, đồng bào Mông nơi đây đã quảng bá thương hiệu chè bằng cách kết hợp giữa văn hóa chè, văn hóa bản địa với phát triển du lịch.
Giá trị của cây chè shan tuyết cổ thụ ở Suối Giàng không chỉ dừng lại ở hương vị đặc biệt của một loại đồ uống mà nó còn mang theo cả dư vị về thời gian, những tinh túy của đất rừng, thiên nhiên và người Mông nơi đây.
Xã Suối Giàng đã bước đầu áp dụng chuyển đổi số vào phát triển du lịch. Bởi vậy, thương hiệu "Chè Suối Giàng" ngày càng được vươn xa trong và ngoài nước, giúp đồng bào Mông nơi đây làm giàu với nguồn tài nguyên vô giá này.
Lễ tôn vinh cây chè được đồng bào Mông ở Suối Giàng tổ chức vào giữa thu hoặc đầu xuân theo nghi lễ truyền thống để cảm tạ trời đất, cảm tạ cây chè shan.
Trên địa bàn xã Suối Giàng hiện có trên 500ha chè shan tuyết đang được thu hái ổn định, trong đó có hơn 300ha là những cây chè trên 100 năm tuổi với năng suất khoảng 620 tấn búp chè tươi/năm, giúp người dân có thu nhập từ 12 - 15 tỷ đồng/năm.
Chè Suối Giàng không chỉ là những thân cây chè to mà điều làm nên huyền thoại Suối Giàng chính là tên gọi “Shan tuyết” riêng có. Shan - theo nhiều người chỉ là cách đọc của “Sơn” - là núi, tức là chè được nuôi dưỡng bằng tất cả tinh túy của trời đất, được ngậm tuyết của vùng non cao.
Búp chè shan tuyết có lông tuyết nên gọi là chè tuyết. Khác với các loại chè khác, khi sao khô lông tơ trắng ra như bám một lớp tuyết trên búp chè. Để nâng cao giá trị của cây chè shan tuyết, cấp ủy, chính quyền địa phương đã chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP từ chè shan tuyết.
Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã liên kết với người dân, các HTX để bao tiêu sản phẩm chè shan tuyết. Qua đó, tạo môi trường hấp dẫn, thu hút đầu tư vào lĩnh vực du lịch, đẩy nhanh quá trình xây dựng khu du lịch sinh thái Suối Giàng.
