Nghị định 232/2025/NĐ-CP vừa ban hành hôm 26/8 đã mở ra bước ngoặt quan trọng cho thị trường vàng Việt Nam.
Việc chấm dứt cơ chế Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, cho phép nhiều doanh nghiệp và ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, nhập khẩu, đi cùng các quy định bảo vệ người tiêu dùng, được xem là cụ thể hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư về “xóa bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước một cách có kiểm soát, trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng”.
Nhà nước không còn giữ độc quyền vàng miếng. Ảnh: Đào Thạch.
Mở cửa thị trường, đa dạng và ổn định nguồn cung
Điểm thay đổi lớn nhất của Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, là chấm dứt độc quyền vàng miếng.
Từ nay, doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện có thể được cấp phép sản xuất vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu có hàm lượng từ 99,5% trở lên. Nguồn cung nhờ đó bớt phụ thuộc, thị trường sẽ cạnh tranh bình đẳng hơn, giá vàng phản ánh sát cung - cầu thay vì chịu áp lực khan hiếm.
Người dân, vốn xem vàng là kênh tích trữ quen thuộc, có thêm cơ hội tiếp cận sản phẩm với mức giá hợp lý hơn.
Không chỉ dừng ở vàng miếng, nghị định mới còn cho phép nhập khẩu vàng nguyên liệu chính ngạch cho ngành chế tác trang sức, mỹ nghệ. Với sự tham gia của các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có tiềm lực, nguồn cung nguyên liệu sẽ ổn định và minh bạch hơn.
Điều này giúp các cơ sở chế tác yên tâm đầu tư lâu dài, phát triển thị trường trang sức một cách chuyên nghiệp, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng khi sản phẩm trở nên đa dạng, chất lượng được bảo đảm.
Người mua vàng được bảo đảm quyền lợi nhiều hơn, theo Nghị định 232. Ảnh: Diệp Anh.
Quyền lợi người mua được bảo đảm
Song song với việc mở rộng nguồn cung, Nghị định 232 đặt trọng tâm vào bảo vệ người tiêu dùng. Doanh nghiệp và ngân hàng thương mại khi sản xuất vàng miếng bắt buộc phải công bố tiêu chuẩn áp dụng, bảo hành sản phẩm cho khách hàng, lưu trữ dữ liệu từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm đầu ra, đồng thời kết nối thông tin trực tiếp với Ngân hàng Nhà nước.
Trách nhiệm được quy định rõ ràng, giúp loại bỏ tình trạng mập mờ về chất lượng, buộc các đơn vị tham gia thị trường phải chịu trách nhiệm đến cùng với sản phẩm.
Ở khâu kinh doanh, các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp phải xây dựng quy trình giao dịch mua - bán vàng miếng minh bạch, công khai quyền và nghĩa vụ của khách hàng trên trang thông tin điện tử hoặc tại điểm giao dịch.
Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo người dân chỉ nên giao dịch tại các đơn vị được cấp phép và yêu cầu đầy đủ hóa đơn điện tử cùng giấy tờ liên quan, nhằm bảo vệ quyền lợi và tránh rủi ro.
Không dừng lại ở đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung về thị trường vàng. Cơ sở dữ liệu này không chỉ phục vụ quản lý mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch của toàn thị trường.
Theo chỉ đạo của Tổng Bí thư, các kênh đầu tư thay thế cũng sẽ được nghiên cứu để huy động nguồn lực vàng trong dân vào phát triển kinh tế - xã hội, cùng với chính sách thuế phù hợp để hạn chế đầu cơ và phục vụ mục tiêu quản lý nhà nước.
Triển vọng dài hạn còn nằm ở việc nghiên cứu thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia, hoặc đưa vàng vào giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa, thậm chí là xây dựng sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế. Những bước đi này hứa hẹn tạo dựng một kênh đầu tư tập trung, minh bạch, giúp người dân yên tâm hơn khi giao dịch vàng và đồng thời củng cố năng lực quản lý thị trường.
Căn cứ Nghị định 232, dự kiến có 8 ngân hàng và 3 doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn đáp ứng đủ điều kiện về vốn điều lệ để sản xuất vàng miếng.
Những nội dung trong văn bản này cũng từng bước đưa sản xuất vàng miếng trở thành ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Cùng với đó, là minh bạch hơn nữa thị trường vàng khi quy định các giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên bắt buộc thực hiện qua tài khoản ngân hàng nhằm hạn chế tình trạng rửa tiền, đầu cơ.
