LTS: Giá vàng Việt Nam nhiều năm trong cảnh “một mình một chợ”. Việc “bốc thuốc, kê đơn” cho thị trường vàng phải kết hợp tăng nguồn cung, áp thuế chống đầu cơ, xử nghiêm hành vi trục lợi.
Giá vàng tăng 40%
Mở cửa phiên giao dịch đầu tiên năm 2025, giá vàng SJC dao động 82 - 84 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra). Nhưng chỉ sau vài tháng, giá vàng trong nước liên tiếp lập đỉnh cao mới. Ngày 1/10/2025, giá vàng miếng SJC trong nước 138,4 triệu đồng/lượng, cao nhất trong lịch sử. So với đầu năm 2025, giá vàng tăng khoảng 53 triệu đồng/lượng. Như vậy, chỉ trong 9 tháng đầu năm, mức lợi nhuận của vàng lên gần 40% - mức sinh lời lớn nhất so với kênh đầu tư khác.
Đây là mức tăng cao nhất giá vàng trong gần 1 thập kỷ qua. Những năm trước đó, giá vàng tăng từ 6-10 triệu đồng/lượng/năm.

Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), bình quân 8 tháng đầu năm 2025, chỉ số giá vàng trong nước tăng 40,25% so với cùng kỳ năm 2024. Tính riêng tháng 8/2025, chỉ số giá vàng trong nước tăng 48,62% so với cùng kỳ năm 2024.
Giá vàng liên tiếp tăng, nhiều người dân chuyển sang mua vàng với kỳ vọng hưởng lợi. Tuy nhiên, để mua được vàng không dễ dàng. Tại tuyến phố vàng ở Hà Nội như Trần Nhân Tông, Cầu Giấy, mỗi khi “nhà vàng” có vàng nhẫn bán, người dân lại rồng rắn xếp hàng.
Sáng sớm ngày 24/9, hàng dài người xếp hàng trước cửa hàng Bảo Tín Minh phố Trần Nhân Tông chờ mua vàng. Để tránh tình trạng chen lấn, cửa hàng Bảo Tín Minh Châu đặt tờ giấy để khách hàng ghi tên lấy số. Tới 8h30 sáng, danh sách khách hàng đăng ký mua vàng bước sang tờ thứ 2, với số thứ tự 129. Từng khách hàng ghi tên, chọn một chỗ đứng trên vỉa hè chờ đến lượt. Những ánh mắt mệt mỏi, ngóng chờ được gọi tên, xuất trình căn cước công dân.
Dù 9h mới tới giờ giao dịch nhưng từ 6h sáng, bà Vũ Thị Nhung (65 tuổi, Hà Nội) xếp hàng chờ trước cửa hàng. Ngồi trên chiếc ghế nhựa chen chúc chờ đến lượt, thi thoảng, bà Nhung quờ quạng kiểm tra xấp tiền mặt gần 20 triệu đồng trong chiếc túi đeo trước ngực.
“Có chút tiền lương hưu tích cóp và được con cái biếu thêm, tôi mua vàng đề phòng lúc ốm đau tuổi già. Trước đây, giá vàng thấp, việc mua vàng cũng dễ dàng. Nhưng 3 năm gần đây, giá vàng liên tiếp tăng cao, việc mua vàng cũng khó khăn hơn. Mỗi lần xếp hàng rồng rắn, may mắn thì mua được 2 chỉ, không thì chúng tôi chỉ mua được 1 chỉ vàng”, bà Nhung chia sẻ.
Bà Nhung là một trong rất nhiều người dân xếp hàng mua vàng kể từ khi giá vàng liên tiếp tăng. Thậm chí, thấy giá vàng tăng trong khi lãi suất tiết kiệm không biến động nhiều, một số người chuyển từ tiền tiết kiệm sang mua vàng. Tuy nhiên, không phải cứ có tiền là mua được vàng. Doanh nghiệp vàng thường xuyên hết vàng bán ra cho người dân.
Trước sự biến động của thị trường, doanh nghiệp vàng cũng thường xuyên cảnh báo tới người mua vàng. Trong các bản tin thị trường vàng công bố những ngày cuối tháng 9 và bản tin thị trường vàng công bố ngày 1/10, Công ty Bảo Tín Minh Châu cho biết, tại cơ sở kinh doanh của công ty, có 70% khách mua vào và 30% khách bán ra.
“Trước sự biến động khó lường của giá vàng trong nước và quốc tế, nhà đầu tư và người dân nên cân nhắc trước khi giao dịch. Người dân cũng thường xuyên theo dõi giá vàng trên các kênh chính thống để có quyết định đúng đắn nhất”, Công ty Bảo Tín Minh Châu liên tục đưa ra lời khuyên cho khách hàng.
Cùng với đà tăng giá, chênh lệch giá vàng trong nước và giá vàng thế giới ngày càng nới rộng. Nhiều thời điểm, mức chênh lệch lên tới 20 triệu đồng/lượng.
Bán vàng bình ổn, siết hóa đơn
Việc giá vàng trong nước tăng thời gian qua xuất phát từ việc giá vàng thế giới liên tiếp lập kỷ lục. Bất ổn địa chính trị nhiều khu vực trên thế giới, nhà đầu tư tìm đến vàng làm tài sản trú ẩn an toàn. Ngày 1/10, giá vàng thế giới ở mức 3.870 USD/ounce. Đà tăng của giá vàng thế giới do nhiều yếu tố như: nguy cơ Chính phủ Mỹ đóng cửa khi Quốc hội chưa đạt thoả thuận ngân sách, kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sớm hạ lãi suất.

Người dân đăng ký vào danh sách mua vàng. Ảnh: KN.
Cùng với đó, nhiều năm qua, Ngân hàng Nhà nước độc quyền nhập khẩu vàng miếng đã khiến thị trường trong nước khan hiếm nguồn cung. Nhằm “giải nhiệt” thị trường vàng, tháng 6/2024, Ngân hàng Nhà nước bán vàng bình ổn cho người dân thông qua 4 ngân hàng quốc doanh (gồm: Vietcombank, BIDV, Vietinbank và Agribank) và Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC).
Ngân hàng Nhà nước khẳng định, việc bán vàng của các ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC nhằm đảm bảo thực hiện mục tiêu bình ổn thị trường vàng theo chủ trương của Chính phủ không vì mục tiêu lợi nhuận.
Kể từ khi các ngân hàng quốc doanh chuyển sang yêu cầu đăng ký trực tuyến, khách hàng cũng không còn “mặn mà” với việc chờ mua vàng ở ngân hàng. Mỗi khi có nhu cầu, khách hàng thường chực chờ ở cửa hàng chờ nguồn vàng về.
Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng yêu cầu thực hiện nghiêm việc xuất hóa đơn mua bán vàng. Ngay từ tháng 5/2024, các cơ sở kinh doanh vàng không thực hiện xuất hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế sẽ bị rút giấy phép hoạt động. Quy định này nhằm tăng cường quản lý thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, cũng như chống các hành vi gian lận thuế trong lĩnh vực kinh doanh vàng.
Xử nghiêm việc trục lợi thị trường vàng
Lợi dụng sự biến động của thị trường vàng, một số doanh nghiệp trục lợi và bị cơ quan chức năng xử lý. Gần đây nhất, đầu tháng 9/2025, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành cáo trạng truy tố 16 bị can trong vụ án xảy ra tại Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC).
Theo cáo trạng, để bình ổn thị trường vàng, giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, Ngân hàng Nhà nước thực hiện can thiệp giá vàng miếng SJC từ ngày 3/6/2024.
Ngân hàng Nhà nước có văn bản chỉ đạo SJC chấp hành nghiêm giá bán vàng miếng SJC hằng ngày khi SJC được nhận bán vàng miếng trực tiếp cho người dân; cửa hàng của SJC bán đúng giá, niêm yết công khai, minh bạch giá bán.

Người dân xếp hàng mua vàng. Ảnh: Dân Việt.
Tuy nhiên, bị can Lê Thúy Hằng lợi dụng chức vụ, quyền hạn Tổng giám đốc SJC, chỉ đạo cấp dưới chỉ bán một phần vàng bình ổn cho khách hàng đến mua tại cửa hàng của SJC. Phần còn lại giữ bán ra ngoài thị trường với giá cao hơn giá niêm yết, thu tiền chênh lệch. Hành vi này là trái với quy định giá bán vàng bình ổn của Ngân hàng Nhà nước. Sau khi xét xử, Toà án Nhân dân TP Hồ Chí Minh tuyên án bị cáo Lê Thúy Hằng 25 năm tù, buộc bà Hằng bồi thường số tiền 14 tỷ đồng cho Công ty SJC và khắc phục 73 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.
Trước đó, cuối tháng 5/2025, Ngân hàng Nhà nước công bố kết luận thanh tra hoạt động kinh doanh vàng của một số doanh nghiệp, ngân hàng như: Tập đoàn vàng bạc đá quý Doji, Công ty Bảo Tín Minh Châu, Công ty vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) và Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank). Theo đó, với lỗi vi phạm, đơn vị này bị xử phạt từ 380 triệu đến 2,6 tỷ đồng, tùy từng đơn vị. Các đơn vị có một số vi phạm về chứng từ hóa đơn, quy định về phòng chống rửa tiền, có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về doanh nghiệp, hàng hóa mà doanh nghiệp cung cấp đến khách hàng nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác.
Phiên giao dịch ngày 1/10, giá vàng miếng SJC bán ra 138,4 triệu đồng/lượng, giá vàng nhẫn tròn trơn 9999 bán ra 136 triệu đồng/lượng. Giá vàng thế giới ở mức 3,876.13 USD/ounce. Đây là mức giá vàng cao nhất trong lịch sử.