Chân dung Bùi Thanh Thuỷ. Ảnh: Vũ Hải An
Hoạ sĩ Bùi Thanh Thuỷ thường được giới thiệu là em gái đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Thuỷ làm phục trang cho hai phim truyện của anh trai: "Chơi vơi" (2009), "Lời nguyền huyết ngải" (2012).
Cao 1m70, da trắng, mắt một mí, vẻ ngoài của Bùi Thanh Thuỷ (1970) rất giống anh ruột Bùi Thạc Chuyên, và đều giống cha.
Gia đình theo đạo Tin Lành toàn tòng, nhà ở của nhà văn Bùi Bình Thi (1939) và vợ - họa sĩ Nguyễn Thị Mỹ (1943) thuộc đất của nhà thờ Tin Lành số 2, Ngõ Trạm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Hai con của ông bà đều được sinh ra tại đây, nuôi dưỡng không khí nghệ thuật và đều đạt thành công.
Bẵng mấy năm không thấy Bùi Thanh Thuỷ ở Hà Nội, đúng mùa đông này chị trở về ngày 6/11/2015, chuẩn bị triển lãm hội hoạ đầu tiên.
Nỗi nhớ nhà xưa và Hà Nội như một dự liệu đẩy đến cao trào: ông bà Bùi Bình Thi và gia đình con trai không còn ở ngôi nhà thuộc đất nhà thờ nữa.
Thuỷ không thể “trở lại” ngôi nhà mà chị đã sống hơn 40 năm. Người thân đã rời khỏi nhà gắn bó 50 năm để chuyển sang khu Ecopark từ năm 2014.
Hội hoạ là bước ngoặt không bất ngờ của người đa năng ham sáng tạo này. Trước "Miên du", Bùi Thanh Thuỷ đã có hành trình qua nhiều công việc. Lần đầu tôi biết đến Bùi Thanh Thuỷ khi chị làm phục trang cho vở kịch lớn năm 2006.
Kỷ niệm 35 năm quan hệ Việt Nam - Thụy Sĩ, Nhà hát kịch VN, Viện Goethe đã hợp tác dựng và diễn thành công vở "Bà tỷ phú về thăm quê" (1956) của Friedrich Duerrenmatt, đạo diễn R.Straub, Việt Nam là nước thứ 41 dựng vở này.
Vở diễn ở 3 thành phố: Hà Nội, Sài Gòn và Hải Phòng. Đấy là khi Thuỷ trở về Hà Nội.
Tốt nghiệp khoa Đồ hoạ - Thời trang Đại học Mỹ thuật Công nghiệp năm 1995, chị đã từng thử sức trong Sài Gòn (1999) làm ở Cty dệt may Thành Công, là giảng viên ngành thời trang, Khoa Mỹ thuật công nghiệp, Đại học Kiến trúc.
Quay về Hà Nội năm 2006, chị mở shop thời trang trên đường Xuân Diệu và chưa bao giờ ngưng kết nối với nghệ thuật.
Sống trong ngôi nhà đầy tranh với người mẹ vẽ hoa nổi tiếng với những tĩnh vật mê hồn vẽ bằng phấn màu và acrylic, nhưng Bùi Thanh Thuỷ chỉ vẽ bằng bút chì- thiết kế các mẫu trang phục.
Chỉ đến khi theo con gái cả sang Mỹ tháng 4/2013, chị mới bắt đầu sáng tác hội hoạ.
Khởi đầu có vẻ muộn, lại đầy hào hứng và sung sức. Từ thành phố Beckley, phía Bắc bang California, người đàn bà tuổi 43 nhớ người thân, bạn bè, thành phố quê hương và được hội hoạ cuốn đi, thể hiện những suy tưởng, chuyển động trong đời sống, chuyển động thức và ngủ bằng tranh.
"Miên du" là cuộc chu du khi ngủ, Thuỷ vượt khỏi lớp nghĩa đầu tiên ấy để miên du trong thực tại ở một cuộc sống cách bản quán nửa vòng trái đất vẫn nhớ góc nhà thờ, những không gian tĩnh lặng và kí ức Hà Nội.
Bởi vậy, nhiều bức tranh còn là tưởng tượng, hình dung dù thoạt nhìn tưởng tả thật. Nhờ bạn mang về dần và bản thân mang tranh về Hà Nội cho lần trưng bày đầu tiên.
"Miên du" đang trưng bày tại nhà Triển lãm 29 Hàng Bài từ 6/12-12/12/2015. Với 36 tranh, chủ yếu sơn dầu, chỉ 5 bức sơn mài, tranh không đặt tên, kích thước trung bình 60x60cm, 70x120cm, vẽ chính mình, mẹ, con gái, bạn bè, phong cảnh thiên nhiên và các nhà thờ ở Mỹ.
Nhập môn, dấn thân ngay vào chất liệu khó, Thuỷ may mắn khi được các đàn anh giúp đỡ.
Họa sĩ Lê Thiết Cương đã giúp Thuỷ chọn ra 36 tranh cho triển lãm này. Anh nhận định: “Thủy chọn đề tài thân thuộc gần gũi và không thể giản dị hơn: vẽ người thân, cánh cổng, hàng rào gỗ, bậc thang và nhà thờ, khởi thủy từ ám ảnh nhà nằm trong nhà thờ.
Nhân vật trong tranh được nhìn từ phía sau, dường như họ cứ luôn đi đâu đấy, bỏ đi đâu đấy, miên du đâu đấy và để lại những khoảng trống vắng vu vơ sau lưng mình.
Thủy tận dụng được tính tối giản của đồ họa với lối bố cục chia không gian tranh thành những mảng lớn khúc chiết như trên dưới, trong ngoài và ưu tiên hai trục ngang dọc.
Ở nhiều bức, Thủy thích điểm nhìn của nhiếp ảnh và điện ảnh nên cũng mang lại bố cục là lạ. Thủy dùng bảng màu trung độ, phần lớn ghi vàng, ghi tím, ghi xanh”.
"Một mình", sơn dầu 52x76cm của Bùi Thanh Thuỷ
Triển lãm vào TP. Hồ Chí Minh, bởi tài trợ của nhà sưu tập tranh Trần Hậu Tuấn. Anh vốn là huấn luyện viên đội bóng CAND TP.HCM (1980-1993).
Được biết đến nhiều là nhà sưu tập sở hữu hàng trăm tác phẩm của các bậc thầy hội hoạ Việt Nam, tư gia Trần Hậu Tuấn trên đường Nguyễn Trọng Tuyển, quận Tân Bình là bảo tàng tranh.
Anh còn là võ sư Vĩnh Xuân quyền, giảng dạy cho 20 học sinh mù từ năm 1994, khi các em còn nhỏ, tới nay đã có gia đình vẫn gắn bó với thầy. Gallery của anh mang tên theo địa chỉ của nó, ra đời từ năm 2010.
Là người Hà Nội lập nghiệp ở Sài Gòn, Trần Hậu Tuấn đã quan tâm làm các triển lãm cho các họa sĩ từ Bắc vào: Đặng Xuân Hoà, Hà Trí Hiếu, Phùng Quốc Trí, và lần đầu dành ưu ái đặc biệt cho nữ họa sĩ ở lần ra mắt đầu tiên.
Toàn bộ tranh được chuyển nguyên khung theo đường tàu hoả. "Miên du" sẽ mắt công chúng TP. HCM từ 16h Chủ nhật, 27/12/2015 tới 10/1/2016 tại Eight Gallery, số 8 Phùng Khắc Khoan, quận 1.