Sáng 19/6, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Quảng Ngãi phối hợp UBND huyện Trà Bồng tổ chức Lễ công bố Quyết định của Bộ VHTT&DL ghi danh “Tết Ngã Rạ (Sa ní)” của đồng bào dân tộc Cor (huyện Trà Bồng) vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nghi lễ Tết Ngã Rạ. Ảnh: Võ Hà
Người Cor là một trong những dân tộc thiểu số bản địa có nền văn hóa phong phú, đặc sắc, gắn bó sâu sắc với núi rừng Trà Bồng, Tây Trà, Quảng Ngãi. Trải qua bao biến thiên lịch sử, đồng bào Cor vẫn lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa truyền thống.
Trong đó, Lễ hội Tết Ngã Rạ - nghi lễ cầu mùa độc đáo sau mỗi vụ thu hoạch được hình thành cùng với lịch sử phát triển của dân tộc luôn gắn với đời sống tâm linh, với phong tục, sinh hoạt giải trí của cộng đồng
Từ lâu, Tết Ngã Rạ đã tồn tại trong tâm thức và đời sống cộng đồng người Cor, được người Cor yêu mến, đón nhận và liên tục trao truyền, phát triển từ đời này sang đời khác.
Lễ Tết Ngã Rạ - nghi lễ cầu mùa độc đáo của người Cor. Ảnh: Võ Hà.
Theo Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Văn Thành, việc công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là sự ghi nhận xứng đáng cho những giá trị văn hóa bền vững được đồng bào Cor gìn giữ và trao truyền qua bao thế hệ. Đây là minh chứng sinh động cho sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và ngành văn hóa đối với công cuộc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa các dân tộc thiểu số.
Để tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị di sản, ông Thành cho biết, cần xây dựng kế hoạch bảo tồn, truyền dạy, phục hồi và quảng bá giá trị di sản gắn với phát triển du lịch và giáo dục thế hệ trẻ.
Đồng thời, kết hợp với ngành nông nghiệp, nghiên cứu, bảo tồn các loại giống lúa rẫy và một số hoạt động nương rẫy truyền thống của người Cor bằng cách quy hoạch một số khu vực đất rẫy chuyên canh các giống lúa để lưu giữ các loại hạt giống phù hợp với từng địa hình, vùng khí hậu. Bởi hiện nay, diện tích lúa rẫy ngày càng bị thu hẹp, một số giống lúa xưa kia không còn phù hợp với địa hình, chất đất, hoặc cho năng suất thấp, dẫn đến hoạt động sản xuất lúa rẫy bị hạn chế, thậm chí người dân chuyển đổi mục đích sử dụng canh tác.
Lãnh đạo Cục Di sản Văn hóa trao quyết định công nhận Tết Ngã Rạ và Nghệ thuật trình diễn dân gian Cà đáo của đồng bào dân tộc Cor là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ảnh: Võ Hà.
Tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm, biên tập những bài cúng liên quan trong các nghi lễ cúng thần của Tết Ngã Rạ tại các xã có người Cor cư trú ở huyện Trà Bồng. Lập Đề án quy hoạch tổng thể công tác bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Cor tỉnh Quảng Ngãi, gắn với số hóa, tư liệu hóa di sản để lưu giữ lâu dài và lan tỏa giá trị trong cộng đồng và ra bên ngoài.
Ngoài “Tết Ngã Rạ”, “Nghệ thuật trình diễn dân gian Cà đáo” của đồng bào dân tộc Cor (huyện Trà Bồng) cũng được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
