Họa sĩ nhí Hoàng Nhật Quang dân tộc Tày.
Cậu bé Tày Hoàng Nhật Quang khi vừa học xong tiểu học ở Lạng Sơn đã được trao giải thưởng Dế Mèn 2023. Những bức tranh của cậu bé Tày gây sửng sốt cho hội đồng giám khảo giải thưởng Dế Mèn 2023, mà một thành viên là họa sĩ Thành Chương phải thốt lên: “Trong tranh của Hoàng Nhật Quang có những nét hồn nhiên đúng chất trẻ thơ nhưng đồng thời cũng có những ý niệm, suy nghĩ rất già dặn, rất hoành tráng của một nghệ sĩ thực thụ chứ không phải chỉ là trẻ con. Đó là điều làm cho tôi và nhiều người giật mình trước tác phẩm của cháu”.
"Sự hình thành khuôn mặt".
Như một cách động viên tài năng trẻ, Huyen Art House đã mời cậu bé Tày vào TP.HCM thực hiện triển lãm cá nhân “Những linh hồn ẩn giấu” ngay sau ngày nhận giải thưởng Dế Mèn 2023. Rất nhiều tác phẩm của cậu bé Tày đã được các nhà sưu tập chọn mua, ngay hôm khai mạc triển lãm đầu tay.
Họa sĩ Nguyễn Thanh Bình nhận định về Hoàng Nhật Quang: “Thật sự là tài năng. Bởi, sau 50 năm làm nghề, mình hiểu, ở tuổi đó, vẽ được như vậy, chắc chắn là khả năng thiên phú. Ở tuổi đó, tư duy hình tượng được như vậy, là thiên phú”.
Năm 2023, Hoàng Nhật Quang 11 tuổi. Bây giờ, Hoàng Nhật Quang, 13 tuổi. Hai năm qua, cậu bé Tày vẫn miệt mài vẽ. Vì vậy, Huyen Art House tiếp tục tổ chức triển lãm “Những linh hồn ẩn giấu 2” khai mạc ngày 27/6 tại TP.HCM để giới thiệu những tác phẩm mới của cậu bé Tày.
"Câu chuyện cổ".
Không chút e dè, cậu bé Tày Hoàng Nhật Quang xưng “con” khi trình bày về triển lãm thứ hai của mình: “Tất cả các sinh vật đều có linh hồn, ngay trong những thực thể sống, mỗi bộ phận nhỏ cũng sẽ có tiếng nói riêng. Đợt này con sáng tác vẫn theo mạch cảm xúc “Những linh hồn ẩn giấu”m tuy nhiên có nhiều khác biệt so với lần trước, đó chính là bố cục. Con nhờ Bố ghép toan thành nhiều mảnh ghép có hình thù khác nhau, bởi vì con rất muốn được thử thách với tranh khổ lớn.
Khi vẽ nhiều tranh khổ lớn và làm chủ được cách thức, thì con lại muốn nâng lên, vẽ trên tấm toan không theo khuôn khổ truyền thống mà ghép tạo hình thù khác nhau như trò chơi ghép hình. Mỗi mảnh ghép là phân đoạn trong câu chuyện “Những linh hồn ẩn giấu” mà con đang đi sâu khai thác. Mảnh ghép khác nhau, con cũng phải sử lý tình huống cho bố cục tranh linh hoạt. Mỗi một bức tranh cũng sẽ là một câu truyện, những phần khuyết sẽ tạo cảm giác là câu truyện này sẽ tiếp tục kể ở một chương khác nữa”.
"Những đứa con của rừng".
Không ai nghi ngờ về năng khiếu thiên bẩm của cậu bé Tày. Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Lương Xuân Đoàn đánh giá: “Tranh của Hoàng Nhật Quang là một không gian lạ. Nó vừa trừu tượng, vừa siêu thực. Khó lý giải lắm! Và bản thân những ngôn ngữ biểu hiện của tranh Hoàng Nhật Quang gần như không có sự chuẩn bị nào, hoàn toàn sử dụng cảm xúc, một cảm nhận tự nhiên để có được không gian nghệ thuật riêng mà đời thường hay người thường không nhìn thấy. Trong khi đó, tranh của những bạn cùng lứa tuổi thường rất cụ thể, thể hiện những va đập của xã hội đương đại.
Người ta tò mò tại sao Hoàng Nhật Quang lại “đọc vị” được “những linh hồn ẩn giấu” như tên triển lãm? Giải thích điều này, tôi nghĩ rằng, có lẽ chính một phần văn hóa vùng cao đã giúp cậu bé Tày được hưởng một đời sống tâm linh khó lý giải. Nơi Hoàng Nhật Quang sống với những đền phủ thượng ngàn, những tranh thờ miền núi đã trở thành những xúc tác hàng ngày để một đứa trẻ bé tí đã sớm được làm quen với những tín hiệu văn hóa, nghệ thuật mang màu sắc thần bí. Từ đó, Hoàng Nhật Quang tự nhiên lại được duyên mà có được những lời mách bảo của tiền nhân, của cổ nhân.
Đời sống tâm linh ấy như thể tự nhiên, trời cho ai, người ấy được. Và chính đời sống ấy cũng đã giúp Hoàng Nhật Quang sớm hình thành tư duy trừu tượng, tư duy siêu thực được mách bảo từ vô thức. Có lẽ chính Hoàng Nhật Quang cũng không biết tại sao mình lại có thể vẽ được như thế, nghĩ được như thế. Với trường hợp Hoàng Nhật Quang, chúng ta có lẽ chỉ nên lý giải đến chừng mức ấy, mà không cần lý giải sâu hơn”.
"Trên cánh đồng cổ tích".
Không chỉ công chúng, mà nhiều họa sĩ chuyên nghiệp cũng tò mò về câu chuyện cậu bé Tày cầm cọ. Họa sĩ Ngô Đồng biểu dương: “Tranh của Hoàng Nhật Quang là hiện tượng lạ và hiếm có trong Mỹ Thuật Việt Nam từ trước cho đến nay. Dĩ nhiên, chúng ta phải xem xét cả các yếu tố như số lượng tranh, độ lớn kích thước, bút pháp vững vàng, đường nét khoáng hoạt, hình và màu sắc biến chuyển theo từng tranh, bố cục phong phú. Theo tôi, tranh Hoàng Nhật Quang hết thảy đều dậy lên vẻ đẹp của tài năng bẩm sinh, là thứ không ai có thể dạy hay học mà thành được”.
