Tình hình dịch tả lợn Châu Phi đang diễn biến phức tạp và gây thiệt hại nghiêm trọng tại phường Bình Khê, tỉnh Quảng Ninh. Tính đến ngày 1/8/2025, đã có 18 hộ dân thuộc 15/24 khu phố với tổng số 315 con lợn bị buộc phải tiêu hủy, tương đương hơn 13,5 tấn thịt. Dịch tả lợn Châu Phi không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế người chăn nuôi mà còn đặt ra những thách thức lớn trong công tác kiểm soát dịch bệnh tại cơ sở.
Dịch tả lợn Châu Phi xảy ra tại 18 hộ thuộc phường Bình Khê, khiến 315 con lợn bị chết và tiêu hủy. Ảnh: Nguyễn Thành.
Trong hai tuần cuối tháng 7, dịch bệnh lan rộng với tốc độ đáng lo ngại, phủ khắp các khu vực trọng điểm về chăn nuôi trên địa bàn. Dù hiện còn 9 khu chưa phát sinh dịch, nguy cơ bùng phát vẫn hiện hữu nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời và hiệu quả.
Ông Nguyễn Văn Dục, khu Linh Tràng, phường Bình Khê, chia sẻ: “Gia đình tôi nuôi 153 con lợn trên diện tích 400m2. Dịch tả lợn Châu Phi làm chết 86 con lợn, tổng trọng lượng khoảng 4 tấn. Tôi nuôi lợn hơn 10 năm nay, chưa lần nào bị chết nhiều như vậy. Khi phát hiện lợn bị bệnh, tôi đã nhanh chóng báo cáo chính quyền địa phương đến xử lý, lấy mẫu xét nghiệm và tiêu hủy. Số lợn chưa bị bệnh đã được cách ly, quây lưới, không cho người lạ vào để đảm bảo an toàn”.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hùng, Phó Chủ tịch UBND phường Bình Khê, ngay khi phát hiện ổ dịch đầu tiên, UBND phường đã nhanh chóng kích hoạt các phương án phòng chống. Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm được kiện toàn, các văn bản chỉ đạo được ban hành khẩn trương, bao gồm quyết định công bố dịch, tiêu hủy lợn bệnh và hướng dẫn xử lý môi trường.
Đáng chú ý, phường đã ban hành 36 quyết định, 6 thông báo và 3 công văn trong chưa đầy 15 ngày nhằm kiểm soát tình hình. Việc thực hiện các bước công bố dịch và tiêu hủy được triển khai ngay sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính.
Tuy nhiên, biện pháp hành chính nếu không đi cùng với sự vào cuộc đồng bộ của người dân sẽ khó đem lại hiệu quả triệt để. Một số hộ chăn nuôi theo hướng nhỏ lẻ, chuồng trại tạm bợ nằm rải rác trong khu dân cư, khiến công tác rà soát, giám sát và xử lý ổ dịch gặp khó khăn.
Một trong những điểm nghẽn lớn là nhân lực thú y tại phường còn thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế khi dịch bệnh bùng phát. Hiện tại, chỉ có hai cán bộ được trưng dụng phụ trách toàn bộ địa bàn, trong khi yêu cầu giám sát, lấy mẫu, hỗ trợ tiêu hủy và tuyên truyền lại rất cao. Việc vận chuyển mẫu xét nghiệm cũng gặp khó khăn do phải gửi về Trung tâm chẩn đoán và Xét nghiệm Thú y Trung ương I tại Hải Phòng, ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng và xử lý ổ dịch.
Cán bộ địa phương tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách phòng chống dịch. Ảnh: Nguyễn Thành.
Trước tình hình này, UBND phường Bình Khê đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ. Tổ dập dịch được thành lập, trực tiếp hướng dẫn và giám sát quá trình tiêu hủy đảm bảo đúng quy trình và không gây ô nhiễm môi trường.
Công tác tiêu độc, khử trùng được triển khai thường xuyên, liên tục với 700 lít thuốc đã được Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Ninh cấp phát. Các khu phố được yêu cầu tích cực tuyên truyền, vận động người dân chủ động vệ sinh chuồng trại và không giấu dịch. Cùng với đó, trang bị kiến thức, kỹ năng phòng dịch cho người chăn nuôi ở địa phương.
Ngoài việc phòng chống dịch, UBND phường còn thực hiện các giải pháp nhằm hỗ trợ tiêu thụ nội tỉnh với lợn khỏe mạnh tại các hộ chăn nuôi. Người dân được khuyến khích tiếp tục sử dụng thịt lợn an toàn, tránh tâm lý tẩy chay, góp phần ổn định thị trường và giảm áp lực cho người chăn nuôi.
Ông Nguyễn Ngọc Hùng cho biết, để kiểm soát được dịch tả lợn Châu Phi trên địa bàn phường một cách hiệu quả, cần có sự hỗ trợ kịp thời từ cấp trên. “Trước mắt là việc sớm có hướng dẫn cụ thể để triển khai Nghị định 116/2025/NĐ-CP về hỗ trợ khắc phục thiệt hại do dịch bệnh động vật. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp cần cấp bổ sung vật tư, hóa chất phòng dịch, tăng cường tập huấn và điều động cán bộ thú y về cơ sở để đảm bảo đủ nhân lực xử lý tình huống phát sinh”, ông Hùng chia sẻ.
Bà Chu Thị Thu Thủy, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Ninh, nhấn mạnh, việc quy hoạch lại vùng chăn nuôi, từng bước giảm mật độ nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư là yêu cầu cấp thiết. Nếu tiếp tục duy trì mô hình nông hộ manh mún, thiếu kiểm soát như hiện nay, nguy cơ tái phát và lan rộng dịch bệnh là rất lớn, không chỉ ở Bình Khê mà còn ở nhiều địa phương khác trong tỉnh.
