Trước thềm Hội nghị Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 30 (COP30) sắp diễn ra tại Brazil, các nhà nghiên cứu đang kêu gọi áp dụng thuế carbon và thuế tài sản nhằm giảm mạnh lượng phát thải toàn cầu, đặc biệt tại các quốc gia giàu có.
Theo báo cáo của Viện nghiên cứu khí hậu Hot or Cool công bố ngày 7/10, lượng phát thải trung bình của mỗi người dân trên thế giới năm 2024 cao gấp 7 lần so với mức cần thiết để duy trì mục tiêu của Thỏa thuận Paris, trong khi người Mỹ phát thải cao hơn 17 lần, người Úc 12 lần và người Canada 11 lần.
Các nguồn phát thải chính đến từ việc sử dụng xe chạy bằng xăng và dầu diesel, thói quen bay thường xuyên, nhà ở rộng và mức tiêu thụ thịt đỏ cùng các sản phẩm từ sữa quá cao. Ở Anh, lượng phát thải vẫn lớn do hệ thống sưởi bằng khí đốt, di chuyển bằng máy bay phổ biến và tỷ lệ xe xăng dầu vẫn cao.
Sử dụng máy bay tư nhân gây ra lượng lớn phát thải carbon. Ảnh minh hoạ.
Để giữ thế giới trong giới hạn 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp - ngưỡng an toàn theo Thỏa thuận Paris, các nhà khoa học cho rằng lượng phát thải liên quan đến lối sống phải giảm 85% vào năm 2035, và đặc biệt là 94% tại các nước giàu. "Lối sống phát thải cao ở các quốc gia này không hoàn toàn do lựa chọn cá nhân, mà chủ yếu do hệ thống chuyển đổi sang giao thông, năng lượng và chế độ ăn thân thiện với môi trường diễn ra quá chậm", Viện Hot or Cool nhấn mạnh.
Để giải quyết vấn đề này, nhóm nghiên cứu đề xuất một “cách tiếp cận đủ dùng” (sufficiency approach) trong chính sách - tức là tập trung vào việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản của con người mà không lãng phí hay vượt quá giới hạn cần thiết.
“Trái đất đang tiến gần đến ngưỡng nóng lên nguy hiểm và chỉ những biện pháp mạnh mẽ, mang tính hệ thống mới có thể bảo đảm một tương lai công bằng, an toàn và thịnh vượng trong giới hạn 1,5°C", Tiến sĩ Lewis Akenji, Giám đốc điều hành Hot or Cool Institute, cho biết.
Các chuyên gia cho rằng áp dụng cách tiếp cận này sẽ tạo điều kiện cho cải cách hệ thống, thúc đẩy việc triển khai rộng rãi công nghệ và hạ tầng carbon thấp, đồng thời ép buộc các nhà hoạch định chính sách phối hợp áp dụng thuế carbon và thuế tài sản lũy tiến để giải quyết tình trạng tiêu dùng quá mức và bất bình đẳng.
