Hoàn thiện hành lang pháp lý EPR, hướng tới sản xuất có trách nhiệm

Ngày 19/6 tại TP.HCM, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội thảo phổ biến các quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) và lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định mới.

Xây dựng Nghị định về EPR

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Hưng Thịnh - Phó Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh, EPR là công cụ chính sách quan trọng để sản xuất có trách nhiệm, trong việc thu hồi, tái chế và xử lý sản phẩm, bao bì sau sử dụng, góp phần tiết kiệm tài nguyên và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Ông cho biết, Việt Nam đã tiếp cận chính sách EPR từ rất sớm, ngay từ Nghị quyết 41 của Bộ Chính trị năm 2004 và đã từng bước thể chế hóa qua nhiều văn bản pháp luật như Luật Bảo vệ môi trường các năm 2005, 2014. Đặc biệt, Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định rõ trách nhiệm tái chế, xử lý chất thải theo tỷ lệ bắt buộc và cơ chế đóng góp tài chính cho các sản phẩm khó tái chế.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai còn nhiều bất cập do quy định phân tán, nhận thức chưa đồng đều và thiếu cơ chế thực hiện hiệu quả. Vì vậy, Bộ đã đề xuất xây dựng một nghị định riêng về EPR nhằm hợp nhất quy định, thiết kế lại cơ chế tài chính, tăng tính minh bạch và phù hợp với thông lệ quốc tế. “Chúng tôi mong muốn nhận được nhiều góp ý thực tiễn để hoàn thiện dự thảo nghị định, đảm bảo khả thi, hiệu quả và đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình thực thi EPR”, ông Thịnh nói.

Đồng quan điểm, ông Võ Tân Thành - Phó Chủ tịch Liên đoàn thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) khẳng định, EPR không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là động lực thúc đẩy mô hình sản xuất bền vững. Việc xây dựng hành lang pháp lý minh bạch, khả thi sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm tài nguyên, tăng năng lực cạnh tranh.

Dự thảo Nghị định EPR mới được xây dựng với nhiều điểm mới như quy định rõ tỷ lệ tái chế bắt buộc, bổ sung cơ chế hỗ trợ tài chính, làm rõ trách nhiệm các bên liên quan và quy trình thực hiện minh bạch.

Đề xuất từ doanh nghiệp

Ở góc độ doanh nghiệp sản xuất, bà Phạm Trúc Thanh - Giám đốc Phát triển bền vững Công ty HEINEKEN Việt Nam cho biết, EPR là chính sách quan trọng thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, công ty vẫn gặp khó khăn do thiếu hạ tầng thu gom và công nghệ tái chế tiên tiến. Bà cho rằng cần có sự phối hợp đồng bộ về chính sách để nâng cao tỷ lệ thu gom, giảm thất thoát tài nguyên và thúc đẩy tái chế khép kín.

Từ phía đơn vị tái chế, ông Lê Anh - Giám đốc Phát triển bền vững, Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân chia sẻ: Duy Tân là doanh nghiệp đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng công nghệ tái chế “chai ra chai” (Bottle-to-Bottle) với công suất 60.000 tấn/năm. Tuy nhiên, việc phân loại rác tại nguồn còn yếu khiến doanh nghiệp phải tăng chi phí xử lý. Ông đề xuất cần cơ chế hỗ trợ, truyền thông và chuẩn hóa hệ thống phân loại để EPR phát huy hiệu quả.

Ông Nguyễn Tiến Huy - Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững khẳng định, VCCI sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến, phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện dự thảo Nghị định. Đồng thời, thúc đẩy truyền thông, đào tạo, triển khai các mô hình kinh tế tuần hoàn trong cộng đồng doanh nghiệp, góp phần thực hiện EPR hiệu quả, giảm phát thải và phát triển bền vững.