Giống nhãn được nhiều nông dân trồng để hạn chế bệnh chổi rồng

Thời gian qua, giống nhãn tiêu da bò Bảy Tô của ông Tô Văn Bảy (ở ấp An Thạnh, xã An Bình, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) được nhiều người dân trồng để thay thế giống nhãn tiêu da bò truyền thống trước đó đã nhiễm bệnh chổi rồng.

Được biết, năm 1997 ông Tô Văn Bảy bắt đầu trồng 8.000 m2 nhãn tiêu da bò để phát triển kinh tế. Đến năm 2009, dịch bệnh chổi rồng bùng phát và lây lan. Năm 2012, vườn nhãn của ông Bảy thiệt hại hết cả vườn. Tuy nhiên, tại vườn có 2 cây nhãn không bị nhiễm bệnh. Thấy điều lạ nên ông bắt đầu theo dõi.

Cũng trong năm này, có đoàn công tác khảo sát dịch bệnh chổi rồng trên cây nhãn của Sở NN-PTNT Vĩnh Long, Viện Cây ăn qủa Miền Nam đến tham quan hai cây nhãn kháng bệnh này của ông. Sau đó, Sở NN-PTNT và Viện Cây ăn quả Miền Nam bắt đầu trồng nghiên cứu đánh giá giống nhãn này.

Qua nghiên cứu đánh giá của các ngành chức năng, trong cùng điều kiện sấy khô độ ẩm còn 16% thì nhãn tiêu da bò Bảy Tô có tỷ lệ ăn được cao hơn nhãn tiêu da bò thông thường 25%. Cụ thể, 10kg nhãn tiêu da bò thường sấy ẩm độ 16% chỉ cho 1kg nhãn thịt. Trong khi đó, nhãn tiêu da bò Bảy Tô cho 1,25kg nhãn thịt.

Sau ba năm nghiên cứu Viện Cây ăn quả Miền Nam và Sở NN-PTNT Vĩnh Long đánh giá nhãn tiêu da bò Bảy Tô đủ điều kiện phát triển, tráng phủ những vườn nhãn tiêu da bò bị hư hại do bệnh chổi rồng. Năm 2017, hai cây nhãn kháng bệnh của ông Bảy được Sở NN-PTNT Vĩnh Long chứng nhận cây đầu dòng. Năm 2018, vườn nhãn 125 cây do ông Bảy nhân ra từ trước đó tiếp tục được chứng nhận đầu dòng.

Nói về giống nhãn này, ông Tô Văn Bảy cho biết: Nhãn này có nguồn đột biến từ nhãn tiêu da bò Thái Lan. Qua theo dõi thấy nhãn dễ trồng, dễ chăm sóc, ít sâu bệnh, nhẹ chi phí và đặc biệt không có chổi rồng. Khi cây đủ 24 tháng tuổi có thể làm gốc cho trái. Đến khi cây 36 tháng tuổi thì năng suất đạt từ 2,5 – 3 tấn/ ông (1 công là 1.000m2 - PV) với tỷ lệ trồng 35 cây/công. Về kỹ thuật xử lý ra hoa thì làm gốc dễ đậu như nhãn tiêu da bò thông thường.

Theo ông Bảy chia sẻ, về kinh tế nhãn tiêu da bò Bảy Tô do chất lượng hơn hẳn nhãn da bò thường nên giá trị cao hơn. Thời điểm bình thường, hàng chợ ăn tươi cao hơn nhãn tiêu da bò thường từ 7.000 – 10.000 đồng/kg. Hàng sấy cũng có giá cao hơn nhãn tiêu da bò thường 1.000 đồng/kg.

Từ khi giống nhãn tiêu da bò kháng bệnh chổi rồng Bảy Tô được các ngành chức năng khuyến cáo nhân rộng ông Bảy đã nhân giống và cung cấp khắp nơi ở ĐBSCL và Đông Nam Bộ. Tại Vĩnh Long, từ năm 2016 – 2020, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Vĩnh Long đã hỗ trợ nông dân 2 xã ở cù lao Lục Sỹ Thành (huyện Trà Ôn) với số lượng gần 12.000 cây giống, diện tích là 44ha. Bên cạnh đó, nông dân còn chủ động mua thêm nên lượng nhãn tiêu da bò Bảy Tô ở đây đã đạt khoảng 15.000 cây. Đến nay, giống nhãn tiêu da bò Bảy Tô được nông dân trồng nhãn ở đây rất thích.

Theo ông Huỳnh Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Lục Sỹ Thành, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long đánh giá: Trước đây, tại xã Lục Sỹ Thành có nhiều hộ dân trồng nhãn tiêu da bò. Tuy nhiên, trước đó dịch bệnh chổi rồng đã càn quét hầu như không còn cây nào. Thời gian qua, người dân đã bắt đầu ghép cải tạo để thay đổi giống.

"Riêng nhãn tiêu da bò Bảy Tô, những năm gần đây được hỗ trợ. Hiện xã có trên 30 hộ dân được hỗ trợ trồng giống nhãn này. Bước đầu, người dân cho biết giống nhãn này trồng nhẹ chi phí, ít sâu bệnh kháng bệnh chổi rồng. Về giá đầu ra, nhãn tiêu da bò Bảy Tô bán hàng ăn tươi tại các chợ thì thương lái mua cao hơn tiêu da bò thường từ 2.000 – 3.000 đồng/kg", ông Huỳnh Văn Thắng đánh giá.

Nhiều năm qua, dù nhãn tiêu da bò có giá bán không cao bằng nhiều giống nhãn khác như: Thanh nhãn, Ido, phát tài, xuồng cơm vàng…nhưng vẫn được nhiều nhà vườn trồng nhãn chọn trồng bởi nhãn năng suất cao, dễ xử lý ra hoa, nhẹ công chăm sóc và có thể sấy khô để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Nghiên cứu, chọn tạo các giống nông nghiệp có chất lượng cao, thích ứng với biến đổi khí hậu cho vùng ĐBSCL được tích hợp vào Chương trình phát triển nghiên cứu, sản xuất giống phục vụ cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021 - 2030 tại Quyết định số 703/QĐ-TTg ngày 28/5/2020. Bộ NN-PTNT đã và đang chỉ đạo nâng cao năng lực nghiên cứu, sản xuất giống cây nông, lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thủy sản, trong đó có xác định rõ mục tiêu phát triển 3 đối tượng giống chủ lực của vùng đến năm 2025 và năm 2030 là thủy sản, trái cây, lúa gạo.