Điểm sáng ở ven phá
Thôn Ngư Mỹ Thạnh (xã Quảng Lợi cũ, nay là xã Đan Điền) đang nổi lên là điểm sáng du lịch cộng đồng ở vùng đầm phá TP Huế.
Ngư Mỹ Thạnh là một làng chài vùng nông thôn, được thiên nhiên ưu đãi không chỉ nguồn thuỷ hải sản phong phú mà còn là khung cảnh nên thơ của bình minh và hoàng hôn trên sóng nước đầm phá Tam Giang. Cách đây 4 năm, HTX dịch vụ du lịch cộng đồng Tam Giang Quảng Lợi được thành lập, gồm 30 thành viên, với mục đích khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế địa phương.
Các tour tuyến du lịch trải nghiệm ở vùng nông thôn Ngư Mỹ Thạnh ra đời, góp phần thay đổi diện mạo vùng quê. Ảnh: Văn Dinh.
Từ khi HTX ra đời, các thành viên kết nối, tổ chức cho du khách tham quan làng bích họa Ngư Mỹ Thạnh, các làng rau, làng nghề, điểm di tích lịch sử cách mạng, danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện Quảng Điền cũ. Từ đó, hình thành các tour tuyến du lịch trải nghiệm như gieo cấy lúa, trồng hoặc thu hoạch hoa màu, bủa lưới, thả lừ, đổ nò, bắt trìa, chèo thuyền SUP... để du khách hiểu biết thêm về đời sống lao động, sinh hoạt và văn hóa của cư dân vùng đầm phá.
“Thôn Ngư Mỹ Thạnh nằm cách trung tâm TP Huế chỉ khoảng 15km, đường đi thuận lợi. Khi chọn khám phá du lịch vào mùa hè, làng chài này là sự lựa chọn đầu tiên của tôi và gia đình. Đến đây, tôi có thể trải nghiệm một ngày làm nông dân, ngư dân, tham gia nhiều hoạt động vui chơi giải trí và thưởng thức hải sản đầm phá tươi ngon”, anh Trần Điềm (phường An Cựu, TP Huế) chia sẻ.
Giờ đây, với du lịch cộng đồng, xóm vạn chài Ngư Mỹ Thạnh “thay da đổi thịt”, trở nên nhộn nhịp hơn, được nhiều khách du lịch tìm đến, đời sống và thu nhập của người dân ngày càng cải thiện.
Chị Văn Thị T. (43 tuổi) thổ lộ, gia đình chị lâu nay gắn bó với vùng sông nước Tam Giang đã nhiều đời. Những năm qua, du khách đến đây rất nhiều nhờ mô hình du lịch cộng đồng, vì thế thu nhập từ nghề buôn bán thủy hải sản cũng tăng lên.
“Ngày trước bán tôm, cá rất lâu mới hết, phải ra chợ chính, đi mời từng nhà, bây giờ cứ mang lên chợ nổi thì du khách đã đứng ở đó, họ rất thích thú hải sản ở đây nên chúng tôi bán rất nhanh, rất nhiều. Nhờ thế, chúng tôi có động lực để đi giăng lưới nhiều hơn, có cá tôm nhiều thì thu nhập tăng, kiếm tiền cho con cái ăn học, cải thiện đời sống”, chị T. nói.
Nhờ du lịch cộng đồng, xóm vạn chài Ngư Mỹ Thạnh ‘thay da đổi thịt’, được nhiều khách du lịch tìm đến, đời sống và thu nhập của bà con ngày càng đi lên. Ảnh: Văn Dinh.
Mới đây, với sự đồng hành, hỗ trợ của Sở Du lịch TP Huế, Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” (dự án TVA) và chính quyền địa phương, nhiều cơ sở kinh doanh du lịch tại Ngư Mỹ Thạnh đã cam kết thực hiện các biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu rác thải nhựa trong hoạt động kinh doanh, cam kết tăng cường sử dụng các vật dụng thân thiện thay thế nhựa một lần ở các nhà hàng, tour tuyến. Qua đó hướng tới xây dựng Ngư Mỹ Thạnh trở thành điểm đến kiểu mẫu về du lịch cộng đồng thân thiện với môi trường.
UBND xã Đan Điền thông tin, 9 tháng đầu năm 2025, lượng khách đến với Ngư Mỹ Thạnh đạt khoảng 8.000 khách, doanh thu ước đạt trên 3,2 tỷ đồng.
Ông Lê Thành Nam - Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới TP Huế cho biết, năm 2023, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phê duyệt thí điểm “Mô hình du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới” tại thôn Ngư Mỹ Thạnh. Giai đoạn 2023-2025, tổng kinh phí thực hiện chương trình là 17,5 tỷ đồng từ nguồn vốn nhà nước và huy động từ các nguồn lực xã hội hóa.
“TP Huế đã định hướng để người dân, cộng đồng hình thành các sản phẩm du lịch và tổ chức quản lý du lịch hiệu quả, phù hợp. Ngư dân, cán bộ ở Ngư Mỹ Thạnh, xã Quảng Lợi cũ và các xã lân cận cũng được hỗ trợ nâng cao năng lực, chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch nông nghiệp, nông thôn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch theo yêu cầu của thị trường. Từ đó góp phần xây dựng xã nông thôn mới ngày càng đi lên”, ông Nam nói.
Sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, lãnh đạo TP Huế khảo sát các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn mới ở Ngư Mỹ Thạnh. Ảnh: Văn Dinh.
Sức sống ở vùng cao
Làng A Nôr (xã Hồng Kim cũ, nay là xã A Lưới 1) có con thác A Nôr tuyệt đẹp với dòng nước trong xanh, mát lành. Làng bắt đầu các hoạt động đón khách từ những năm 2010 nhưng chủ yếu là hoạt động nhỏ lẻ, tự phát.
Cuối năm 2021, HTX du lịch sinh thái cộng đồng A Nôr thành lập, ban đầu gồm 17 thành viên với 12 nhóm tham gia hoạt động du lịch. HTX có 21 ngôi nhà thì có 10 homestay, giá cả lưu trú hợp lý. Ở đây có đội dịch vụ với nhiều chị em phụ nữ bản địa là người đồng bào Pa Cô. Hằng ngày, họ lên nương, rẫy bình thường. Đến cuối tuần, khi khách du lịch tham quan và ở lại trong các homestay, muốn hòa vào các hoạt động trải nghiệm thì đội dịch vụ sẽ hướng dẫn và tham gia nhiều hoạt động với khách. Thu nhập từ du lịch đã góp phần cải thiện đáng kể sinh kế của người dân.
Phát triển du lịch cộng đồng tại A Nôr đã giúp diện mạo nông thôn tại vùng cao A Lưới đổi thay tích cực. Ảnh: Văn Dinh.
Chị Lê Thị Kim Thoa (32 tuổi, trú thôn Đút 1) có căn homestay rộng rãi, khu vườn xanh ngát. Nhờ du lịch sinh thái cộng đồng A Nôr mấy năm qua mà chị có kinh tế ổn định để lo cho con cái ăn học.
“Ngoài ra, bà con địa phương cũng tham gia các hoạt động dân vũ, dân ca, ẩm thực vào dịp có khách tại các homestay, sau đó được trả chi phí hợp lý. Nếu như chỉ tham gia hoạt động văn nghệ, mỗi người sẽ nhận được 50.000 - 100.000 đồng/lượt, được thêm 100.000 - 200.000 đồng/ngày nếu phục vụ khách tại homestay, ăn uống”, chị Thoa nói.
A Lưới là vùng cao giáp với nước bạn Lào, có 5 làng du lịch cộng đồng đang hoạt động, trong đó A Nôr là điểm du lịch vệ tinh kết nối các điểm du lịch khác trong khu vực. Bà con tại A Nôr xem hoạt động kinh doanh du lịch là nguồn thu nhập chính của gia đình. Phát triển du lịch cộng đồng cũng đã giúp diện mạo nông thôn tại đây đổi thay tích cực.
Ông Hoàng Thanh Duy - Giám đốc HTX du lịch sinh thái cộng đồng A Nôr thông tin thêm, HTX đã tạo sinh kế bền vững thông qua việc khai thác thế mạnh bản địa, trung bình mỗi thành viên tăng thêm thu nhập khoảng 4-5 triệu đồng/tháng nhờ kết hợp làm nông nghiệp và phục vụ du lịch. Quan trọng hơn, bà con có động lực để giữ gìn văn hóa truyền thống, giữ rừng, nguồn nước, cảnh quan sinh thái.
Bà con sẽ hướng dẫn du khách trải nghiệm các hoạt động thú vị. Thu nhập từ du lịch đã góp phần cải thiện đáng kể sinh kế. Ảnh: Văn Dinh.
Lãnh đạo xã A Lưới 1 cho biết, thời gian tới, địa phương sẽ tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng dài hạn cho bà con về kiến thức đón tiếp khách, cách bày trí, giao lưu văn nghệ, cách chào hỏi, tổ chức các hoạt động trải nghiệm, qua đó thu hút khách đến với A Nôr nhiều hơn, đời sống nhân dân sẽ được nâng cao hơn nữa, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững.
Theo ông Nguyễn Đình Đức - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế, các sản phẩm du lịch cộng đồng đã góp phần tạo việc làm, nâng cao đời sống cho người dân vùng nông thôn, đồng thời tạo thêm sức hấp dẫn cho du lịch Huế. Du lịch cộng đồng chính là nét tinh túy của du lịch sinh thái và du lịch bền vững, thành phố sẽ tiếp tục đồng hành và đẩy mạnh mô hình này.
Đến nay, TP Huế có 6 sản phẩm du lịch nông thôn được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao, ngoài Dịch vụ du lịch công đồng Ngư Mỹ Thạnh, Khu du lịch cộng đồng A Nôr thì còn có Du lịch sinh thái gắn với tài nguyên bản địa Phú Lộc, Du lịch sinh thái Suối Tiên, Du lịch Sinh thái và làng nghề Thanh Tiên, Điểm du lịch cộng đồng cầu ngói Thanh Toàn.
