Việc cho thuê đất các mỏ khoáng sản phục vụ dự án

Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk cho biết, tỉnh Đắk Lắk đang gặp vướng mắc trong việc giải quyết cho thuê đất các mỏ khoáng sản phục vụ dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 thực hiện theo cơ chế đặc thù.

Cụ thể, theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT của Bộ trưởng Bộ TN&MT, đối với trường hợp thuê đất không thông qua đấu giá thì thành phần hồ xin thuê đất phải có dự án đầu tư; hồ sơ trình UBND tỉnh cho thuê đất phải có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất quy định tại Điều 58 Luật Đất đai, Điều 14 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, Điều 7 Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT.

Theo các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và văn bản hướng dẫn của Bộ TN&MT liên quan cơ chế đặc thù của dự án cao tốc, đối với các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án không phải lập dự án đầu tư khai thác khoáng sản theo quy định của Luật Khoáng sản.

Ngoài đặc thù về lĩnh vực khoáng sản nêu trên, tại các văn bản của các cơ quan Trung ương quy định về cơ chế đặc thù đối với thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất, chưa có nội dung quy định, hướng dẫn cụ thể cơ chế đặc thù về thủ tục đất đai hay không. Do đó, địa phương đang gặp khó khăn, vướng mắc khi thực hiện cơ chế đặc thù để giải quyết cho thuê đất đối với trường hợp này.

Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk xin ý kiến hướng dẫn về trường hợp các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án (không thuộc hạng mục đầu tư của dự án được phê duyệt) thì có thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất tại khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai năm 2013 không? Các nhà thầu, đơn vị thi công phải lập hồ sơ xin thuê đất, cơ quan có thẩm quyền có phải thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất theo Điều 3 Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT hay được miễn thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều 68 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ?

Trường hợp các mỏ khoáng sản phục vụ mục đích nêu trên không được miễn thủ tục thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều 68 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, Sở TN&MT xin ý kiến hướng dẫn thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất, thành phần hồ sơ xin thuê đất và trình tự, nội dung thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất các mỏ khoáng sản.

Vướng mắc về bãi đổ thải phục vụ dự án

Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk cho rằng, theo hướng dẫn của Bộ TN&MT tại Mục 3 Thông báo số 167/TB-BTNMT ngày 22/11/2022 thì bãi thải tạm thời được hiểu là mặt bằng được nhà thầu sử dụng để đổ thải của dự án. Do có tính chất tạm thời nên đơn vị thi công phải hoàn trả lại mặt bằng cho chủ sử dụng đất theo hiện trạng ban đầu sau khi sử dụng.

Trên thực tế thì khi các đơn vị thi công đổ thải trên diện tích đất đã thỏa thuận được với người sử dụng đất có thể sẽ không hoàn trả lại mặt bằng cho chủ sử dụng đất như hiện trạng ban đầu, mà đổ thải vĩnh viễn. Ngoài ra, việc đổ thải này sẽ làm thay đổi hiện trạng, hình dạng của đất ban đầu. Do vậy, sau khi kết thúc dự án, việc quản lý đất đai, khoáng sản (nếu có) trong phạm vi bãi thải tạm thời được thực hiện theo quy định của pháp luật về khoáng sản, pháp luật liên quan hiện này chưa được quy định cụ thể nên địa phương gặp vướng mắc trong tổ chức thực hiện.

Hiện nay, một số bãi thải vật liệu phục vụ cho dự án Cao tốc Khánh hòa - Buôn Ma Thuột đã được xác định vị trí trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, phù hợp với quy hoạch tỉnh được phê duyệt, có vị trí nằm trên đất lâm nghiệp do các công ty lâm nghiệp và Ban quản lý rừng quản lý, sử dụng. Các doanh nghiệp này sử dụng đất được Nhà nước giao đất không thu tiền và thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm.

“Như vậy các đơn vị này hiện nay gặp khó khăn trong việc có được phép tự thỏa thuận để cho phép đổ thải hay không. Trường hợp không được phép tự thỏa thuận để đổ thải thì địa phương đang lúng túng, gặp khó khăn trong việc xác định phải thực hiện thủ tục gì để được phép đổ thải vào các vị trí đã được xác định là bãi thải phục vụ cao tốc trên đất do các công ty lâm nghiệp, các ban quản lý rừng quản lý, sử dụng”, Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk cho biết.

Sở TN&MT tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Bộ TN&MT hướng dẫn tỉnh Đắk Lắk về nội dung vướng mắc trên để tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị triển khai việc đổ thải. Trong đó có nội dung cần được hướng dẫn về các thủ tục quản lý đất đai, khoáng sản (nếu có) trong phạm vi bãi thải tạm thời sau khi kết thúc dự án và hướng dẫn về việc công ty lâm nghiệp và ban quản lý rừng quản lý, sử dụng đất thuê của Nhà nước cho phép đổ thải tạm thời.