Có một Ia Púch sáng và xanh

Xã hội hóa nông thôn mới

Ia Púch là một trong 7 xã biên giới của tỉnh Gia Lai, nằm cách trung tâm hành chính tỉnh khoảng 250 cây số. Nghe thì xa, nhưng thực ra đi ô tô tầm khoảng 5 tiếng đồng hồ là đến bởi từ Quy Nhơn đến xã biên giới này, toàn bộ đều là đường nhựa phẳng lỳ.

Một Ia Púch hiện ra trước mắt với ngút ngàn cao su, điều, và lúa nước...

Chị Phạm Thị Thu Hằng nguyên là Trưởng Phòng Giáo dục- Đào tạo huyện Chư Prông, sau khi bỏ cấp huyện, chị được điều về làm Chủ tịch UBND xã biên giới này. “Trước giờ chỉ làm chuyên môn giáo dục, nay về làm chủ tịch một xã, lại là xã biên giới nên không khỏi có nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên cứ làm, vừa làm vừa học hỏi, rút kinh nghiệm rồi cũng quen, anh à”, chị Hằng tâm sự.

Chị Hằng sơ lược qua tình hình của xã: Ia Púch có diện tích tự nhiên gần 27.000ha, có chung 8,7km đường biên với nước bạn Campuchia. Xã có 4 thôn làng với 944 hộ, 4.040 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 71%, hộ nghèo và hộ cận nghèo chiếm 20,9%...

Cũng như các xã biên giới khác, Ia Púch không chịu ảnh hưởng gì nhiều sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động bởi theo quy định, các xã biên giới vẫn giữ nguyên đơn vị hành chính cũ. Có chăng là sau khi bỏ cấp huyện, cán bộ ở huyện về tăng cường cho xã đông hơn, nhờ đó bộ máy vững vàng hơn. “Đây là một thuận lợi lớn cho xã bởi ngoài số cán bộ tại địa phương thạo người, thạo việc thì số anh em ở huyện tăng cường về có chuyên môn sâu ở nhiều lĩnh vực, cùng giúp nhau trong công tác điều hành”, chị Hằng cho biết thêm.

Cũng theo chị Hằng thì xã còn có một thuận lợi lớn khác, đó là trên địa bàn xã có 5 doanh nghiệp đứng chân. Ngoài hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp này cũng đã tích cực tham gia công tác xã hội, tạo việc làm cho người dân tại chỗ, giúp xã trong công tác triển khai chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Nói về việc doanh nghiệp giúp dân làm nông thôn mới, chị Hằng hào hứng kể về những thành quả đạt được. Ví dụ như làng Chư Kó trước đây chỉ có 1,5ha lúa nước 1 vụ, bà con canh tác năm được năm mất. Công ty Bình Dương (thuộc Binh đoàn 15) giúp kinh phí san ủi mặt bằng, khai hoang đồng ruộng để đến nay đã là cánh đồng rộng trên 10ha, bà con canh tác 3 vụ trong năm. Thông qua chương trình “Sao sáng buôn làng”, Công ty Bình Dương cũng đã xuất kinh phí làm đường điện nông thôn tại làng Chư Kó, sắp tới sẽ triển khai tại làng Goòng. Ngoài ra, đơn vị này còn hỗ trợ 600 triệu đồng mua bò giống tặng nhân dân, hỗ trợ 10 em học sinh nghèo theo chương trình “Cán bộ, chiến sỹ quân đội nâng bước em tới trường”...

Cũng đứng chân trên địa bàn xã, Công ty Cổ phần Quốc Cường hỗ trợ người dân 100 cây mít thái, hỗ trợ cải tạo vườn tạp, xây dựng nghĩa trang. Công ty TNHH Chăn nuôi bò Trung Nguyên hỗ trợ 110 triệu đồng sửa chữa nhà bia tưởng niệm của xã, 2 căn nhà Đại đoàn kết, hỗ trợ phân bón. Công ty Kinh doanh hàng xuất khẩu Quang Đức thì hỗ trợ khai hoang 5ha cánh đồng lúa nước, kết nối với Ngân hàng ViettinBank hỗ trợ xây dựng 28 căn nhà cho đối tượng là hộ nghèo với tổng số tiền 2,8 tỷ đồng.

Ngoài ra, không ít các doanh nghiệp khác như Công ty TNHH Một thành viên Cao su Chư Prông, Công ty Thaco Trường Hải, Đồn biên phòng Ia Púch, Đảng ủy khối doanh nghiệp tỉnh... cùng chung tay, giúp người dân chuyển đổi cây trồng vật nuôi bằng cây giống, phân bón, xóa nhà tạm...

Diện mạo mới ở vùng biên

Tôi đã từng đến Ia Púch cách đây từ nhiều năm. Nay đi lại, thấy một Ia Púch đã hoàn toàn khác. Đó là chi chít những con đường thảm nhựa đưa về tận các thôn làng, những con đường bê tông chạy thẳng ra đến tận chân ruộng. Đó là những ruộng lúa nước xanh ngút tầm mắt, những ngôi nhà xây khang trang. Đó còn là những vườn cây ăn quả cho thu nhập cao như mít, như bơ, sầu riêng,...

Và trên tất cả là từ sự chung tay của doanh nghiệp đứng chân trên địa bàn, từ sự đồng thuận của người dân, và từ sự quyết tâm vượt khó của chính quyền mà người dân nơi đây đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm, mạnh dạn thay đổi phương thúc sản xuất, mạnh dạn chuyển đổi những mô hình chăn nuôi, trồng trọt sang các loại cây trồng phù hợp và mang lại hiệu quả cao hơn.

Chủ tịch Phạm Thị Thu Hằng và Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Lâm đưa chúng tôi ra thăm cánh đồng lúa nước của làng Chư Kó. Lâm là người sống ở xã biên giới Ia Púch này đã khá lâu, lại là cán bộ từ cơ sở đi lên nên anh nắm khá rõ tình hình của xã. Anh cho biết, Ia Púch trước đây chủ yếu là cây điều, được mệnh danh là “cây lười” bởi chỉ cần cắm cây giống xuống, không phải chăm sóc gì nhiều mà... chỉ đợi đến ngày thu hoạch. Tuy nhiên hơn 600ha điều của bà con cũng không làm đời sống khá giả hơn lên bởi giá điều bấp bênh, chưa kể mất mùa.

Ngoài ra thì một ít lúa rẫy không đủ ăn nên vẫn xảy ra tình trạng đói giáp hạt. Nay đã có lúa nước, đã có cây ăn quả, có những mô hình chăn nuôi mới như dê, bò, heo rừng lai nên đời sống của bà con cũng đã khá hơn. Tuy chưa thực sự giàu có, nhưng cái đói giáp hạt thì không còn rình rập người J’rai ở đây nữa.

Ông già người J’rai tên Siu Kim cùng vợ đang ở chòi ruộng tại cánh đồng Chư Kó. Ông bà có 6 sào ruộng nước ở cánh đồng này. Con cái trưởng thành và có gia đình riêng, ông bà chia 4 sào ruộng cho con theo phong tục của người địa phương, còn lại 2 sào là phần của ông bà. “Trước đây chỉ biết trồng điều nên không đủ ăn, nay có ruộng, có thủy lợi dẫn nước về tận cánh đồng nên làm được lúa nước 3 vụ, gạo ăn quanh năm không hết”, già Siu Kim nói.

Đứng trên một ngọn đồi cao, phóng tầm mắt ra xa là cánh đồng lúa nước ngằn ngặt xanh. Cứ đếm có bao nhiêu cái chòi, là biết được có bấy nhiêu hộ gia đình đang làm lúa nước trên cánh đồng này. Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Lâm cho biết, chương trình xây dựng nông thôn mới đã từng bước làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của bà con nơi đây, tạo ra nguồn thu nhập cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, một số hộ đã vươn lên thoát nghèo bền vững. “Điển hình như làng Chư Kó này, hơn 150 hộ dân của làng đã vĩnh viễn thoát nghèo nhờ có cánh đồng lúa nước, nhờ có những mô hình chăn nuôi, trồng trọt mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn”, Nguyễn Văn Lâm nói.

Ia Púch hôm nay đã khoác lên mình màu xanh của cây trái, của ruộng đồng. Ia Púch hôm nay đã bừng sáng lên mỗi đêm nhờ hệ thống điện đường nông thôn.

Chưa đến với Ia Púch, khó có thể hình dung một xã biên giới xa xôi lại nhanh chóng đổi thay đến kỳ diệu, mà như Chủ tịch UBND xã Phạm Thị Thu Hằng nói: “Tất cả đều nhờ vào sự chung tay, đồng lòng của doanh nghiệp, của người dân nơi đây”.

"Hiện xã Ia Púch đã đạt 12 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Phấn đấu đến cuối năm 2025, xã sẽ đạt được 16 tiêu chí. Nếu không có doanh nghiệp cùng chung tay, sẽ rất khó hoàn thành được những con số ấn tượng như trên”, chị Phạm thị Thu Hằng khẳng định.