Đổi thay ở Mường Kim: [Bài cuối] Nông nghiệp - Du lịch, sinh kế tích hợp

Thoát nghèo bền vững, không trông chờ, ỷ lại

Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu cho biết, để công tác giảm nghèo tại địa phương đạt hiệu quả bền vững hơn trong thời gian tới, xã sẽ tập trung triển khai đồng bộ một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trong đó nông nghiệp và du lịch được xác định là hai trụ cột phát triển sinh kế lâu dài.

Xã tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững; quán triệt và triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2025-2030; phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị; phân công rõ trách nhiệm cho từng tổ chức, đoàn thể trong việc hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo.

Đồng thời, tăng cường kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện; kịp thời biểu dương, nhân rộng các mô hình thoát nghèo tiêu biểu, nhất là các mô hình phát triển nông nghiệp gắn với du lịch.

Địa phương chủ động huy động đa dạng nguồn lực cho công tác giảm nghèo; lồng ghép hiệu quả các chương trình, dự án của Nhà nước; tranh thủ sự hỗ trợ của doanh nghiệp, tổ chức xã hội, các chương trình mục tiêu và nguồn lực xã hội hóa. Xã ưu tiên đầu tư hạ tầng thiết yếu cho các bản khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát triển sản xuất nông nghiệp, dịch vụ du lịch và các sinh kế bền vững.

Song song đó, xã đẩy mạnh đào tạo, tập huấn và hỗ trợ kỹ thuật, thông qua việc tổ chức các lớp chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản; hỗ trợ xây dựng, nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả. Qua đó, giúp người dân nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp và từng bước hình thành chuỗi giá trị phục vụ tiêu thụ và du lịch.

Mỗi cơ hội sinh kế được mở ra cũng là thêm một cánh cửa thoát nghèo cho người dân. Xã khuyến khích người dân tham gia các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa, phát triển du lịch cộng đồng, nghề truyền thống, tổ hợp tác - hợp tác xã; tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, địa phương phối hợp đào tạo nghề, xuất khẩu lao động nhằm đa dạng hóa nguồn thu nhập cho người dân.

Ngoài ra, tiếp tục thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội; đẩy mạnh tuyên truyền, khơi dậy ý chí tự lực, tinh thần vượt khó trong nhân dân; bảo đảm các chế độ hỗ trợ đến đúng đối tượng, đúng nhu cầu, tạo động lực để người nghèo vươn lên thoát nghèo một cách bền vững, không trông chờ, ỷ lại.

Gắn kết nông nghiệp đặc sắc với du lịch

Ông Thắng cho hay, xã Mường Kim đang từng bước khai thác các giá trị văn hóa và cảnh quan đặc trưng để phát triển du lịch cộng đồng gắn với mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Trước hết là lợi thế về cảnh quan tự nhiên phong phú, hấp dẫn với hệ thống sông suối, thác nước, vùng lòng hồ thủy điện, các thung lũng rộng đẹp, vùng chè xanh mướt, ruộng lúa tập trung và hệ thống hang động đa dạng... Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng và các hoạt động vui chơi ngoài trời.

Bên cạnh thiên nhiên, giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Thái, Mông, Khơ Mú cũng là nguồn tài nguyên đặc sắc, từ ẩm thực dân tộc phong phú, nghề dệt thổ cẩm, các lễ hội truyền thống như lễ hội mừng cơm mới, lễ hội cốm, lễ hội dân gian của người Thái và Mông, cùng các hoạt động sinh hoạt cộng đồng giàu bản sắc. Xã đã bước đầu khai thác mô hình du lịch cộng đồng (homestay), đưa du khách trực tiếp trải nghiệm đời sống và văn hóa bản địa.

Cùng với đó, các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung gắn với du lịch trải nghiệm cũng đang được khai thác hiệu quả, tiêu biểu như vùng chè Tà Mung với cảnh quan xanh mát, không khí trong lành, thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm hái chè, sao chè; hay vùng sản xuất lúa nếp Tan Pỏm, nổi tiếng với nghề làm cốm và lễ hội cốm - nét đẹp văn hóa thể hiện tập quán canh tác và tâm thức nông nghiệp của đồng bào Thái...

Chị Nguyễn Thùy Linh, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Lần đầu đến Mường Kim, tôi ấn tượng ngay với không khí trong lành, bản làng yên bình và đặc biệt là vùng chè Tà Mung xanh mướt, trải dài tít tắp. Được tận tay hái chè, sao chè, tôi thấy chuyến đi rất thú vị và đáng nhớ. Đây là điểm đến rất phù hợp cho những ai muốn tìm cảm giác gần gũi với thiên nhiên".

Chuỗi giá trị khép kín, tạo sinh kế vững bền

Chia sẻ về định hướng phát triển của địa phương trong thời gian tới, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim cho biết, xã sẽ tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm kết hợp hài hòa giữa nông nghiệp - du lịch - OCOP, từng bước hình thành chuỗi giá trị khép kín, tạo sinh kế bền vững, đưa người dân tham gia trực tiếp vào hoạt động du lịch, qua đó góp phần giảm nghèo hiệu quả.

Địa phương sẽ tập trung phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với trải nghiệm du lịch, thông qua việc quy hoạch, hình thành các vùng lúa đặc sản, chè, thủy sản. Xã tổ chức các mô hình du lịch trải nghiệm như tham quan ruộng bậc thang, trải nghiệm trồng - thu hoạch lúa, chế biến nông sản… đồng thời khuyến khích các hộ dân, hợp tác xã tham gia cung cấp dịch vụ trải nghiệm như hướng dẫn tham quan, homestay, bán nông sản tại chỗ.

Về phát triển sản phẩm OCOP gắn với bản sắc địa phương, xã lựa chọn các sản phẩm có lợi thế để chuẩn hóa và nâng hạng OCOP như: Gạo nếp Tan Pỏm, chè Tu San, mật ong Pha Mu, mật ong Khau Pùm Tà Hừa… Các sản phẩm OCOP được kết nối quảng bá tại các điểm du lịch, homestay, chợ phiên và gian hàng trưng bày tại trung tâm xã.

Công tác hỗ trợ người dân và hợp tác xã về bao bì, tem truy xuất nguồn gốc, xây dựng câu chuyện sản phẩm nhằm gia tăng giá trị và thuận lợi trong tiêu thụ cũng được chú trọng. Đồng thời, từng bước xây dựng mô hình du lịch cộng đồng bền vững, phát triển các bản du lịch cộng đồng gắn với văn hóa Thái - Mông như ẩm thực, múa xòe, lễ hội…

Xã hỗ trợ đào tạo kỹ năng làm du lịch cho người dân như đón khách, vệ sinh, nấu ăn, truyền thông trực tuyến. Khuyến khích cải tạo nhà ở đạt tiêu chuẩn homestay và kết nối với doanh nghiệp lữ hành để đưa khách về địa phương.

Song song đó, địa phương thúc đẩy liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ theo chuỗi giá trị khép kín, hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm bảo đảm chất lượng nguyên liệu đầu vào phục vụ du lịch và OCOP.

Mường Kim cũng quan tâm thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến nông sản, mở rộng thị trường tiêu thụ, tạo đầu ra ổn định cho nông dân. Mỗi bản phấn đấu xây dựng một sản phẩm chủ lực phục vụ du lịch như ẩm thực đặc trưng, quà tặng OCOP, sản phẩm hữu cơ.

Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số, quảng bá hình ảnh Mường Kim thông qua việc xây dựng bản đồ số du lịch, các điểm check-in, tuyến đường trải nghiệm; tăng cường quảng bá trên mạng xã hội và liên kết với các xã bạn trong các sự kiện, lễ hội.

Khi sinh kế được trao vào tay người dân, khi nông nghiệp - du lịch cùng chung một nhịp, con đường thoát nghèo bền vững ở Mường Kim không còn là đích đến xa, mà đang từng ngày mở rộng trước mắt.

“Thông qua việc khai thác hiệu quả các giá trị văn hóa - cảnh quan, xã Mường Kim từng bước phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững, tạo việc làm, tăng thu nhập và góp phần thiết thực vào mục tiêu giảm nghèo của địa phương”, ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu chia sẻ.