Chăn nuôi thích ứng biến đổi khí hậu gắn với du lịch sinh thái

Ngày 21/7, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa tổ chức diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp với chủ đề “Giải pháp phát triển chăn nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu, gắn với du lịch sinh thái”.

Diễn đàn nhằm thảo luận hướng đi, giải pháp để ngành chăn nuôi vững vàng trước thời tiết cực đoan, gắn phát triển chăn nuôi với khai thác tiềm năng du lịch sinh thái, tạo giá trị gia tăng bền vững cho người chăn nuôi và địa phương.

Chăn nuôi trước thách thức biến đổi khí hậu

Ngành chăn nuôi ở khu vực Nam Trung bộ và Tây Nguyên, trong đó có tỉnh Khánh Hòa đang đối mặt với nhiều thách thức từ biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, quá trình đô thị hóa cũng thu hẹp không gian sản xuất.

Theo ông Nguyễn Văn Hưởng (Trung tâm Khuyến nông Quốc gia), biến đổi khí hậu tác động trực tiếp đến ngành chăn nuôi. Nhiệt độ tăng cao, các hiện tượng thời tiết cực đoan (bão, lũ, nắng nóng, rét đậm, mưa lớn bất thường, hạn hán, xâm nhập mặn) và suy thoái hệ sinh thái đang ảnh hưởng, gây thiệt hại lớn tới năng suất, sức khỏe vật nuôi cũng như cơ sở vật chất. Điều này buộc ngành chăn nuôi phải thay đổi tư duy và áp dụng các giải pháp thích ứng cấp bách.

Tỉnh Khánh Hòa là địa phương điển hình về những thách thức mà ngành nông nghiệp phải đối mặt, bao gồm thiên tai, hạn hán, dịch bệnh và sản xuất manh mún. Ông Võ Văn Công, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa cho biết, những yếu tố này gây khó khăn trong đầu tư, chuyển giao kỹ thuật, phát triển chuỗi giá trị và xây dựng mô hình chăn nuôi kết hợp du lịch sinh thái.

Để giải quyết, ngành nông nghiệp tỉnh đã chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, ưu tiên các giống vật nuôi có lợi thế tại địa phương như bò, dê, cừu. Đồng thời tăng cường tập huấn kỹ thuật, khuyến khích liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định. Các chính sách hỗ trợ và giải pháp thích ứng biến đổi khí hậu cũng được tuyên truyền và triển khai kịp thời.

Nhều mô hình hay gắn chăn nuôi với du lịch

Tại diễn đàn, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã giới thiệu nhiều mô hình khuyến nông tiêu biểu thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời tích hợp phát triển du lịch trải nghiệm.

Cụ thể, mô hình chăn nuôi dê được triển khai tại các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Bình, Phú Thọ... không chỉ tập trung chuyển giao kỹ thuật hiệu quả mà còn kết hợp phát triển du lịch nông nghiệp. Đặc biệt, dự án chăn nuôi dê sinh sản tạo vùng nguyên liệu tại Khánh Hòa với 300 dê cái giống dự kiến cho lợi nhuận tăng gấp 3,78 lần so với nuôi ngoài mô hình. Các hộ tham gia còn trồng cây lấy gỗ, cây ăn quả, trồng cỏ, cải tạo vườn đồi xanh tốt, tạo cảnh quan thu hút khách du lịch.

Hay mô hình chăn nuôi cừu sinh sản thích ứng biến đổi khí hậu vùng Duyên hải Nam Trung bộ triển khai tại tỉnh Khánh Hòa giúp nông dân trao đổi kinh nghiệm về kỹ thuật chọn giống, chăm sóc, chế biến thức ăn, phòng trị bệnh và kết hợp du lịch.

Mô hình chăn nuôi vịt biển an toàn sinh học được áp dụng tại các tỉnh ven biển như Thanh Hóa, Quảng Trị, Đắk Lắk. Mô hình đã giúp nông dân thích ứng hiệu quả với điều kiện nước mặn, lợ, góp phần quan trọng vào quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại các vùng chịu tác động của biến đổi khí hậu…

Ngoài ra, một số mô hình khuyến nông trồng trọt gắn với du lịch sinh thái đã được triển khai có hiệu quả như sản xuất chè xanh hữu cơ OCOP ở Thái Nguyên, cà phê chè hữu cơ ở Tây Trường Sơn, sen ở Hà Nội, Nghệ An, Đồng Tháp và rau an toàn ở Hà Nội, Bắc Ninh... Tương tự, các mô hình nuôi thủy đặc sản lồng bè ở miền núi phía Bắc hay cá biển bằng lồng HDPE ở các tỉnh Quảng Ninh, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Kiên Giang đã tạo ra sản phẩm chất lượng cao, thu hút du khách và giải quyết việc làm.

Du lịch nông nghiệp phải mới mẻ, độc đáo, khác biệt

Tuy các mô hình chăn nuôi thích ứng biến đổi khí hậu, gắn với du lịch sinh thái có những thành công bước đầu, song vẫn gặp nhiều khó khăn như chăn nuôi nhỏ lẻ, thiếu đầu tư bài bản, tiềm năng du lịch nông nghiệp chưa được khai thác hết và thiếu chính sách đồng bộ.

Để phát triển bền vững, diễn đàn đã đưa ra các giải pháp căn cơ như cần có chính sách hỗ trợ về vốn, đất đai và quy hoạch rõ ràng. Đồng thời áp dụng mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, hữu cơ, tuần hoàn, sử dụng giống vật nuôi chịu nhiệt, kháng bệnh tốt (dê Bách Thảo, vịt biển, lợn lai bản địa, bò Brahman...). Cải tạo chuồng trại thông thoáng, chống ngập, ứng dụng năng lượng tái tạo (biogas, điện mặt trời).

Đặc biệt, cần tăng cường ứng dụng công nghệ số (cảm biến thông minh, phần mềm quản lý, AI) để dự báo, giám sát và tối ưu hóa sản xuất. Thúc đẩy liên kết giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp để tạo chuỗi sản xuất, chế biến, tiêu thụ bền vững, kết nối với các đơn vị lữ hành…

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, để phát triển mô hình chăn nuôi kết hợp du lịch, điều cốt lõi là chăn nuôi phải đảm bảo vệ sinh môi trường, sản phẩm an toàn và dựa trên các giải pháp công nghệ hiện đại.

Theo ông Thanh, mặc dù hiện có nhiều giải pháp công nghệ tốt và hữu ích nhưng việc vận dụng cần linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, vai trò của khuyến nông càng trở nên cấp thiết.

Do đó, lực lượng khuyến nông cần đồng hành cùng người sản xuất, giúp bà con điều chỉnh và lựa chọn những giải pháp phù hợp, hữu ích. Bởi vấn đề không chỉ là tiếp cận thông tin mà còn là cách thức xử lý và ứng dụng thông tin vào thực tiễn.

Qua diễn đàn, ông Lê Quốc Thanh gợi ý bà con cần thay đổi trong sản xuất và chuyển đổi tư duy kinh tế. Để đạt được mục tiêu này, việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số là yếu tố then chốt, bắt buộc.

Bên cạnh đó, ông cũng khuyến nghị bà con chuyển đổi mô hình hoạt động sang hướng cộng đồng, thông qua các hợp tác xã. Điều này sẽ giúp chủ động, đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định, tăng sức mạnh tập thể. Để phát triển nông nghiệp kết hợp du lịch, nếu không có sự mới mẻ, độc đáo và khác biệt sẽ khó hấp dẫn du khách.

Theo ông Võ Văn Công, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa diễn đàn là cơ hội để các nhà quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm. Tại diễn đàn, nông dân nhận được những tư vấn và đề xuất các giải pháp phát triển nông nghiệp hiệu quả, đồng thời tạo cơ hội giao thương nhằm thúc đẩy các sản phẩm nông nghiệp của tỉnh Khánh Hòa.