Theo số liệu thống kê của Đài Khí tượng Thủy văn Trung Trung Bộ, trong tuần qua, trên địa bàn 2 tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng hầu như không mưa, nền nhiệt tại khu vực nghiên cứu cao hơn so với tuần trước. Các nhà máy thủy điện tại thượng nguồn Quảng Nam đã xả nước về hạ du ít hơn điều này khiến cho độ mặn tại các vị trí quan trắc trên hệ thống thủy lợi An Trạch có xu hướng tăng lên.
Nhiều vị trí quan trắc trên hệ thống thủy lợi An Trạch có độ mặn tăng cao. Ảnh: PV.
Tại tỉnh Quảng Nam, mặc dù, công trình đập tạm ngăn mặn Tứ Câu đã hoàn thiện nhưng theo kết quả quan trắc của Công ty Khai thác thủy lợi Quảng Nam, mặn vẫn xuất hiện tại 2 trạm bơm Tứ Câu, Cẩm Sa trên nhánh sông Vĩnh Điện, tuy nhiên độ mặn đã giảm thấp hơn so với tuần trước. Cụ thể: từ ngày 7-13/3 trạm bơm Cẩm Sa độ mặn lớn nhất đo được dao động từ 0,2-0,6‰; tại trạm bơm Tứ Câu độ mặn lớn nhất đo được dao động từ 0,5-0,7‰.
Tại thành phố Đà Nẵng, do lưu lượng nước được xả về từ các nhà máy thủy điện ở thượng nguồn ít hơn, thêm vào đó là ảnh hưởng của thủy triều từ phía Cửa Hàn nên độ mặn tại các vị trí Cầu Thuận Phước, Cầu Hòa Xuân, thượng lưu Nhà máy nước Cầu Đỏ, trạm bơm Miếu Ông và trạm bơm Túy Loan đều tăng cao so với tuần trước.
Đặc biệt, tại vị trí thượng lưu nhà máy nước Cầu Đỏ, trong giai đoạn từ ngày 7-13/3 giá trị độ mặn quan trắc hầu hết đều vượt quá 1‰, một số thời điểm độ mặn vượt quá 2‰ tập trung trong khoảng thời gian từ 9h-14h và từ 19h-23h, đặc biệt một số thời điểm độ mặn vượt quá 3‰. Độ mặn lớn nhất quan trắc được từ ngày 7-13/3 tại vị trí thượng lưu nhà máy nước Cầu Đỏ là 4,23‰ vào lúc 22h ngày 10/3, vượt quá ngưỡng cho phép 16,92 lần.
Theo kết quả tính toán của Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên, các chỉ tiêu chất lượng nước dự báo trong tuần tới (từ ngày 15-21/3) ở các điểm quan trắc đảm bảo yêu cầu chất lượng nước tưới cho nông nghiệp. Tuy nhiên, tại một số thời điểm vẫn có một số chỉ tiêu có hàm lượng vượt quy chuẩn cho phép.
"Quá trình vận hành của hệ thống thủy điện thượng nguồn Quảng Nam có tác động lớn đến hệ thống thủy lợi An Trạch, dự báo trong tuần tới độ mặn tại các vị trí quan trắc trên nhánh sông Vu Gia tiếp tục tăng cao. Do vậy để đảm bảo cho quá trình vận hành hệ thống cấp nước được an toàn, trong quá trình vận hành hệ thống An Trạch", Viện Khoa học Thủy lợi miền Trung và Tây Nguyên khuyến cáo.
Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng quan tâm chỉ đạo Chi cục Thủy lợi và Công ty Khai thác thủy lợi tiếp tục theo dõi thông tin dự báo khí tượng, thủy văn và diễn biến xâm nhập mặn, chất lượng nước để chủ động điều chỉnh các giải pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả để cấp nước cho cây trồng vụ đông xuân.
Đối với đập tạm trên sông Quảng Huế cần sớm xem xét để có giải pháp khắc phục, sửa chữa nhằm đảm bảo nguồn nước cấp cho khu vực hạ du thành phố Đà Nẵng. Hệ thống đập dâng An Trạch sớm có phương án sửa chữa, nâng cấp hệ thống đập dâng An Trạch để đảm bảo cấp nước an toàn trong mùa kiệt năm 2024.
Cùng với đó, Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi TP Đà Nẵng và Quảng Nam quản lý chặt chẽ nguồn nước và đảm bảo tưới cho các diện tích trong hệ thống; chỉ đạo các đơn vị theo dõi diễn biến mực nước, bám sát lịch thủy triều, lịch vận hành xả nước của các nhà máy thủy điện cũng như diễn biến xâm nhập mặn để đưa ra phương án vận hành nhằm đảm bảo cấp nước an toàn cho vụ đông xuân.
Theo kết quả dự báo độ mặn tại vị trí Cầu Đỏ từ ngày 15 - 21/3 có khả năng dao động từ 0,2‰÷3,4‰, khuyến cáo Nhà máy nước Cầu Đỏ cần tiếp tục theo dõi diễn biến độ mặn tại vị trí này để có phương án vận hành khai thác theo quy định nhằm đảm bảo cấp nước an toàn.
Theo đó, khi độ mặn nước sông Vu Gia tại cửa lấy nước của nhà máy nước Cầu Đỏ trong khoảng từ 200mg/l đến 1.000mg/l (0,2‰-1‰) thì xem xét điều chỉnh giảm lưu lượng lấy qua cửa lấy nước của nhà máy và thực hiện lấy nước sông Vu Gia tối đa có thể từ trạm bơm nước tại đập dâng An Trạch. Khi độ mặn nước sông Vu Gia tại cửa lấy nước của nhà máy nước Cầu Đỏ lớn hơn 1.000mg/l (1,0‰) thì phải đóng kín cửa nhà máy và thực hiện việc bơm nước sông Vu Gia tối đa từ trạm bơm tại đập dâng An Trạch.
Ngoài ra, các chủ hồ vận hành các hồ chứa thủy điện tuân theo quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và Điều 28 Luật Thủy lợi nhằm hỗ trợ công tác phòng chống hạn hán xâm nhập mặn vùng hạ du.
