Bò dự án gây họa bò nhà?

Chỉ sau vài ngày được cấp, 35 con trong số 46 con bò giống cấp cho các hộ nghèo xã Ea Pil (huyện M’Đăk, Đăk Lăk) vào đầu tháng 9/2010 đã phát bệnh lở mồm long móng (LMLM). Ngay sau đó, hàng chục con bò nhà khác cũng bị mắc bệnh, nguy cơ lây lan trên diện rộng đang rất cao.

Bò giao 3 ngày, đã phát bệnh

Đầu tháng 9/2010, Dự án chăn nuôi bò sinh sản theo Chương trình giảm nghèo năm 2010 (do Chi cục Phát triển nông thôn làm chủ dự án) đã thực hiện cấp bò đợt 1 cho 46 hộ trong tổng số 138 hộ nghèo ở xã Ea Pil. Tuy nhiên, niềm vui của các hộ nghèo kéo dài chưa được  đến 3 ngày, vì số bò thuộc dự án đồng loạt phát bệnh LMLM.

Để được nhận 1 con bò của dự án, ông Nguyễn Biên Cương, thôn 2, xã Ea Pil phải trả thêm 1,1 triệu đồng vì con bò được cấp nặng hơn theo quy định. 2 ngày sau khi về ở trong chuồng bò nhà ông, con bò này tự nhiên sùi bọt mép, chân đi khập khiễng, bỏ ăn. Ông Cương đã tự mua thuốc thú y về chữa trị, nhưng con bò không những không khỏi bệnh mà truyền luôn bệnh tật sang cho cả 3 con bò gia đình đang nuôi. Không dừng lại ở đó,  bò bệnh của ông Cương còn rắc bệnh lên 5 con bò của hàng xóm là bà Trần Thị Cần. Trong số 5 con bò của bà Cần, 1 con đã bị chết, 4 con còn lại vẫn đang bỏ ăn, sùi bọt mép, đi khập khiễng.

Theo kết quả kiểm tra ban đầu của Chi cục Thú y tỉnh Đăk Lăk, chỉ sau 3 ngày được giao đã có 8 con bò của dự án phát bệnh LMLM và lây bệnh sang cho 11 con bò của các hộ dân. Đến nay đã có 64 con trâu, bò ở xã Ea Pil bị mắc bệnh, trong đó, có 35/46 con bò của dự án. Sáng 14/9, Chi cục Thú y tỉnh Đăk Lăk đã phối hợp với Trung tâm Thú y vùng V xuống xã Ea Pil để lấy mẫu bệnh phẩm, tìm hiểu nguyên nhân và kiểm tra, đôn đốc công tác phòng chống dịch.

 Nguy cơ lây lan cao

Ông Nguyễn Khắc Chuyên, Chi cục trưởng Chi cục Thú ý Đăk Lăk bày tỏ lo ngại: Nguy cơ dịch LMLM từ điểm dịch xã Ea Pil lây lan ra diện rộng là rất cao, bởi tính chất lây lan rất nhanh của căn bệnh này. Thêm vào đó là tập quán chăn nuôi gia súc theo kiểu thả rông khiến bệnh sẽ bị phát tán nhanh, khó kiểm soát.

Hiện tại việc kiểm soát đàn gia súc ở đây vẫn đang gặp khó khăn lớn, ngay cả việc xác định chính xác số gia súc bị mắc bệnh LMLM cũng rất khó, bởi đang có hàng nghìn con trâu, bò được thả rông. M’Đrắk là một trong những vùng chăn nuôi trâu bò trọng điểm của tỉnh Đăk Lăk, vì vậy nếu bệnh lở mồm long móng lây lan trên diện rộng sẽ gây ra thiệt hại rất lớn. Đây cũng là huyện đang chịu thiệt hại bởi dịch tai xanh trên đàn lợn.

Để biết thêm thông tin về đàn bò của dự án, chúng tôi đã đăng ký làm việc với Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Đăk Lăk . Tại đây ông Tấn Tuấn, Phó phòng tổng hợp Chi cục cho biết: muốn lấy thông tin thì phải chờ vài ngày tới vì Trưởng ban dự án đang tiếp tục đi cấp bò cho các địa phương khác, còn Chi cục trưởng thì cũng chỉ mới được nghe báo cáo sơ qua sự việc chứ chưa nắm được gì thêm nên không trả lời được.

Theo ông Nguyễn Khắc Chuyên thì hiện nay việc truy xuất nguồn gốc của số bò này gặp rất nhiều khó khăn vì bò được thu gom ở nhiều nơi, vì vậy việc ngăn chặn tận gốc nguồn lây bệnh là không thể. Đây cũng chính là một trong những nguy cơ để bệnh lây lây lan, phát tán trên diện rộng. Chi cục Thú y tỉnh cũng đã đưa ra các biện pháp chống dịch như: cách ly số trâu, bò bị bệnh đã được phát hiện để theo dõi điều trị và chăm sóc; lập các chốt tạm thời trên các trục đường lưu thông vào vùng dịch; khoang vùng để dập dịch; tổ chức tiêm phòng văcxin, bao vây, thực hiện tiêu độc khử trùng… Nhưng với hàng nghìn con trâu, bò đang được chăn thả rông thì rõ ràng nguy cơ về dịch LMLM lây lan trên diện rộng đang là mối hiểm họa thường trực, khó kiểm soát.