Bắc Ninh vực dậy sau trận lũ lịch sử: [Bài cuối] Người chăn nuôi không cúi đầu trước thiên tai

"May có các chú bộ đội"

Ông Trần Văn Long, xã Ngọc Thiện, Bắc Ninh thốt lên như thế khi nói về trận lũ lịch sử đầu tháng 10. Đàn lợn gần nghìn con của nhà ông Long lẽ ra đã mất gần hết, nếu không có sự xuất hiện kịp thời của các đơn vị Quân đội đóng quân tại Bắc Ninh.

Đêm mùng 7, rạng sáng 8/10, ông Long cùng gia đình buộc phải chuyển lợn từ chuồng về nhà bởi nước đã lên mức 1,6m ở khu vực nuôi nhốt. Đoạn đường 600m là một thử thách lớn khi phải vượt qua một ngọn đồi nhỏ.

Nhóm người dắt từng con một, cho tới khi đàn lợn bình tĩnh và chạy theo con phía trước. Nước lên quá nhanh. Giữa lúc ông Long nghĩ “thôi xong rồi” thì xe chuyên dụng cùng hàng chục cán bộ, chiến sĩ bộ đội xuất hiện. Nhờ họ, đàn lợn của ông Long chỉ bị tổn thất vài chục con.

Giúp xong nhà ông Long, bộ đội lại đi giúp nhà khác. Ông Long bảo lúc đó muốn giữ lại để cảm ơn nhưng không kịp, chỉ hỏi được tên và địa chỉ đơn vị để ngày sau đến tri ân.

Là gia đình nuôi lợn có tiếng ở xã Ngọc Thiện, không khó hiểu khi cơ ngơi vài trăm mét vuông của ông Long khá bề thế trong làng. Vừa lau dọn nhà, vợ ông Long vừa cười bảo: “Làm nhà chỉ để nuôi lợn. Lợn nó ủi hết từ sân vào trong nhà”.

Những ngày sau lũ, với vợ chồng ông Long là quãng thời gian khó quên. Bỏ qua chuyện 32 chiếc quạt công nghiệp, máy nổ, máy trộn cám,... trị giá cả tỷ đồng chìm trong nước lũ, chuyện chăm đàn lợn mới thực sự mệt mỏi.

Ông Long nói khi lùa được hết đàn lợn về nhà, mỗi con tọp đi cả chục cân thịt vì phải chạy, phải bơi, phải nhịn đói nhiều giờ do kho chứa cám cũng bị ngập. “Có đoạn đi qua quốc lộ, cả người lẫn lợn đều mệt lả rồi, vợ chồng tôi phải trộn tạm ít cám còn sót lại cho lợn ăn ngay trên đường”.

Đàn cá nuôi trong 6 ao, tổng diện tích mặt nước gần 1ha cũng chỉ còn thấy màu nước bàng bạc trong đêm. Biển nước. Gia đình ông Long bất lực nhìn camera, cho thấy cảnh bức tường bao quanh ao bị đổ sập do nước cuốn. Hàng đàn cá chồm lên, lao theo dòng nước. “Còn lại trong ao toàn cá lởm khởm. Yếu không chạy nổi. Hoặc cá tạp nham vô giá trị từ nơi khác đến. Sau đận này phải làm lại từ đầu thôi”, ông Long nói.

Các đoàn cứu trợ tìm đến, ông Long đều chỉ cho họ đến các điểm khó khăn hơn. “Mất tiền tỷ thì đúng, nhưng mình có đói đâu mà phải nhờ cứu trợ. Còn các hộ khó khăn hơn, họ mới đang rất cần. Nhà tôi còn để dành được chút đỉnh, chuyện tái đàn còn không lo, lo gì cái đói”, vợ ông Long nói.

Kiểm tra thiệt hại toàn bộ chuồng trại, vợ chồng ông Long lên kế hoạch sửa từng chút một. Nhiều chỗ, tường cách rời móng, nhét bàn tay vào vẫn vừa. Ông Long bảo do nước lũ mạnh, sâu, lâu ngày nên “sân lõm xuống, nhà nhô lên”. Phần nề, phải đợi nước rút hẳn mới có thợ đến làm. Trong chuồng, công nhân cùng ông Long sớm đã dọn dẹp, phun khử trùng sơ bộ. Sắp tới, đàn lợn sẽ về chuồng cũ, có nhạc giao hưởng bật lên khi đến giờ ăn. 

Kết hợp với doanh nghiệp địa phương, ông Long không lo về đầu ra. Điều ông lo nhất, là liệu sau còn trận lụt cỡ này không.

Không cúi đầu trước thiên tai

Ở nông thôn Bắc Ninh, không có một tiếng thở dài. Không lời oán thán. Chỉ có những người dân bận bịu luôn chân luôn tay. Sạch từ nhà ra xóm. Từ những xã ngập “nhẹ” hơn cả mét nước, cho đến nơi bị nước lũ cô lập lâu nhất là xã Đồng Kỳ, nơi nào cũng thấy những người nông dân hối hả sửa chữa, xây dựng lại.

Thôn Trong Hạ, xã Tân Yên bây giờ nhiều người từ các nơi đến cả sáng lẫn đêm, tập trung ven các dòng kênh, mương. Họ câu cá. Giăng lưới bén. Đôi khi gặp cả người cầm kích điện. Dân làng tỏ ra bình thản trước việc cá của mình vào tay người lạ. Dù có lẽ, trong lòng họ không vui cho lắm.

“Tôi gọi cả mấy người quen ở phường Bắc Giang xuống. Mang về kho cả chậu cho hàng xóm ngoài đó ăn cùng. Thiên tai mà. Cũng có cấm người ta đánh bắt được đâu”, ông Tý, chủ của 3 ao cá vừa bị trôi sạch, nói.

Gần đó, nhà bà Oánh, cũng thiệt hại cả tỷ đồng vì nước lũ phủ trắng từ ao cá ra tới kênh. “Nước cuồn cuộn, cá theo dòng mà đi. Từ thuở cha sinh mẹ đẻ, tôi mới chứng kiến hai trận thiên tai kinh khủng thế này. Một là mưa đá hồi 2019, hai là lũ năm nay. Ông nhà tôi mỗi đêm chỉ ngủ được vài tiếng, xót của chứ”, bà Oánh tâm sự.

Cả năm trời chăm sóc, vun vén, nay đàn cá trôi sạch theo dòng nước. Vợ chồng bà Oánh bảo “còn người, còn của”. Thay vì buồn, họ lại cùng gia đình, họ hàng be bờ ao, dọn dẹp chuẩn bị cho lứa cá mới. Nếu nói về bản lĩnh gượng dậy sau mất mát, người Bắc Ninh xứng đáng là một trong những điển hình cho tinh thần kiên cường, bất khuất không chịu cúi đầu trước thiên tai, bão lũ.

Ông Nguyễn Hữu Thọ, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản Bắc Ninh, cho biết: “Cán bộ ngành nông nghiệp vẫn đang sát cánh với nông dân từng ngày. Chúng tôi cùng người dân đang khử độc, khử trùng các nơi có lũ đi qua, hay các điểm có nguy cơ dịch bệnh”.

Ông Thọ cho biết thêm, Chi cục đang kiến nghị tỉnh Bắc Ninh áp dụng chính sách mỗi năm tiêm phòng vaccine đại trà 2 đợt, kèm một số đợt tiêm bổ sung. Trước mắt, một số doanh nghiệp cung cấp con giống ở Bắc Ninh đã cam kết đồng hành với nông dân. “Có thể kể đến việc Công ty Sông Thiên Đức tài trợ 3 - 5 tấn cá giống cho dân vùng lũ. Một số doanh nghiệp uy tín như C.P. Việt Nam, Dabaco Việt Nam vẫn đang cùng dân kiểm đếm thiệt hại, bảo đảm chuỗi cung ứng không bị đứt gãy”.

Người đứng đầu ngành Chăn nuôi và Thú y Bắc Ninh cho biết, chuỗi liên kết giữa nông dân - doanh nghiệp đang cho thấy sự gắn kết, giúp nông dân giảm bớt thiệt hại và bớt hoang mang sau khi gặp thiên tai.

Để sớm khôi phục sản xuất sau bão lũ, tỉnh Bắc Ninh đề xuất hỗ trợ khoảng 255 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại. Trong đó, đó cấp bách trước mắt là cung cấp vật tư, hóa chất, hỗ trợ nông dân mua con giống để tái đàn sau khi nước rút, khử trùng, tiêu độc môi trường, phòng chống dịch bệnh phát sinh sau lũ.