Bắc Ninh vực dậy sau lũ lịch sử: [Bài 1] Không than vãn, bắt tay ngay vào tái đàn

Lũ về, đàn ông trong làng hò nhau khênh vác đồ đạc, trâu, bò, lợn, gà… vừa đi vừa bơi trong nước xiết. Khi nước rút, cả làng lại cùng nhau chung tay chuẩn bị cho việc tái đàn lợn, đàn gà.

Di tản vợ con lấy nhà làm "chuồng" cho vật nuôi

Được biết, năm 2003, sau các cuộc dồn điền, đổi thửa, thôn Trong Hạ, xã Tân Yên được thành lập với 40 hộ dân. Chăn nuôi gia súc, gia cầm kết hợp nuôi cá, làm vườn là mô hình phổ biến tại đây.

Ông Nguyễn Văn Mến, người gắn với thôn Trong Hạ từ ngày đầu, ông hình dung về trận lũ lịch sử đầu tháng 10 bằng một câu đơn giản: “Thi bơi với lợn”. Tại sao ư, vì từ xưa tới nay thôn Trong Hạ chưa gặp trận bão lũ nào khủng khiếp như vậy. Người dân bất ngờ, cả làng gần như chìm trong biển nước. 

Ông Mến nhớ như nguyên ngày lũ ập về thôn: “Sáng ngày 7/10, nước ào về, cuồn cuộn như thác, so sánh với mực nước lũ năm 1971 vẫn còn được đánh dấu tại làng, thì mức nước năm nay cao hơn hồi đó nửa mét”. Trong Hạ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ lũ sông Cầu, nước nhanh chóng tràn về, cuồn cuộn như thác và chưa đầy 20 phút nước đã dâng lên cả mét khiến cho người dân rất bất ngờ và lo lắng.

“Tiếng mưa rơi cả đêm khiến tôi bồn chồn. Bụng bảo dạ: “Chắc ổn thôi, bão Yagi còn chưa ngập vào đây”. Tôi xuống sân nhà, thì nước đã mấp mé bậc tam cấp. Tôi vội gọi vợ con dậy, gom đồ cần thiết sau đó cho vợ con di tản ngay trong đêm. Còn tôi ở lại và lao vào cơn mưa, hướng về phía chuồng lợn cách đó 100m để giải cứu 200 con lợn, vì đây là gia tài rất lớn của gia đình lúc này, nếu nước cuốn trôi thì gia đình sẽ trắng tay”, ông Mến chia sẻ thêm.

May mà có nhiều thanh niên trong xóm nhiệt tình tham gia cứu giúp, ông Mến cùng họ vừa bơi, vừa dắt được gần 200 con lợn về nhà, còn mấy chục con bị nước cuốn trôi, ông và nhiều người chỉ biết nhìn xót xa. Lợn đứng chật cứng trong nhà, ngoài hiên, đâu đâu cũng thấy lợn. Tuy nhiên, do đàn lợn quá đông, ông Mến cùng nhiều người dân trong xóm lại phải lùa lợn lên thuyền, di chuyển lợn tới nhà anh trai cách đó vài trăm mét cao ráo hơn để nhờ trông nom, với hy vọng còn lợn là còn của.

Ngoài đàn lợn, đàn ngan gần 100 con trước đó ông Mến đã sớm di tản lên nhà. Toàn bộ tầng 1 và cả một phần tầng 2 của căn nhà ông đã biến thành “chuồng” nuôi gia súc, gia cầm. Đến ngày 17/10, khi nước đã rút được gần một tuần, căn nhà ông Mến lúc này vẫn thoang thoảng mùi đặc trưng của lợn, của ngan và nhiều mùi hỗn tạp khác của trận lũ lịch sử đọng lại.

Cách nhà ông Mến chừng cây số, gia đình ông Kiều Xuân Tý, hơn 7 tấn cá trong 2 ao nuôi và nhiều gia súc, gia cầm bị nước lũ nhấn chìm. Ông Tý không quên được hình ảnh ngày nước vượt đỉnh: “Khủng khiếp lắm, nước dâng lên, tôi lao ra sân thì nước cuốn suýt ngã. Thấy cá bơi thành đàn dưới chân mà bất lực, chỉ biết lắc đầu nhìn đàn cá bơi đi”.

Nhiều người dân trong làng cùng ông Tý gắng sức be lưới, hy vọng chặn được đàn cá thoát khỏi ao, song nước dâng lên và cuốn trôi cả lưới theo dòng nước lũ, cá đi hết theo dòng nước lũ. Theo ước tính, trận lũ lịch sử đã cuốn đi của gia đình ông Tý khoảng 200 triệu đồng tiền cá, đấy là chưa nói thiệt hại ao chuôm, đồ đạc bị cuốn trôi, máy móc phục vụ các ao nuôi cá bị ngập, bị hư hỏng.

Mặc dù trắng tay với cá nhưng ông Tý vẫn rất lạc quan, ông cho biết: Nước rút sẽ khử trùng ao nuôi và sớm thả cá trở lại, với hi vọng ra giêng sẽ được thu hoạch lứa cá đầu tiên để bù đắp lại phần nào thiệt hại của trận lũ lịch sử.

Sớm tái đàn vật nuôi 

Cả buổi tiếp chuyện với chúng tôi, ông Mến không than nửa lời. Ở tuổi 55, ông vẫn vác bao cám 50kg đi vài chục mét mà nhẹ như không. Vừa dọn dẹp, ông vừa cười bảo: “Dọn nhà sạch sẽ còn đón mẹ con nó về, nhà cửa cũng phải tươm tươm tý”. Mấy ngày lũ ngập lịch sử, vợ con ông Mến phải di tản đi chỗ khác ở nhờ, chỉ còn mình ông với đàn vật nuôi ở lại ngôi nhà bám trụ.

Được biết, thời gian này, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Bắc Ninh luôn sát cánh cùng ông Mến và nhiều hộ nông dân bị nước lũ càn quét. Cán bộ phát thuốc tẩy trùng, hướng dẫn quy trình xử lý, với phương châm: “Nước rút tới đâu, vệ sinh tới đó, chuẩn bị và tư vấn kỹ thuật tốt nhất để giúp người dân tái đàn vật nuôi trở lại”.

Nhờ có người dân, cán bộ xã, cán bộ chăn nuôi và thú ý giúp đỡ nên ông Mến đã vệ sinh xong chuồng trại, một hai ngày nữa, đàn lợn hơn 150 con sẽ về lại nơi cũ. Đàn lợn cứu được nên phần nào an ủi ông Mến và người thân, tuy nhiên 3 ao cá nuôi rô phi, trắm, chép... sắp đến kỳ thu hoạch thì trắng tay.

Ông Mến chia sẻ: “Tôi tính tổng chi phí tái đàn lần này sơ sơ mất cả tỷ. Chuồng trại coi như phải làm lại, cá phải mua lại từ đầu nên rất tốn. Sợ thì không sợ, cái thời giá thức ăn chăn nuôi tăng vọt mới sợ. Thiên tai sợ gì, nhiều hộ nước ngập đến nóc, tài sản mất trắng, khổ hơn mình mà họ vẫn vượt qua”.

Nói đến việc tái đàn gia súc, gia cầm, ông Mến không giấu giếm mà chia sẻ rất thật với chúng tôi, giọng ông đanh thép: “Mình mà cứ đau buồn thì vợ con, các cháu trông vào đâu. Thiếu thốn thì vay mượn làm lại chứ sợ cái gì. Thiên tai nó qua rồi thì thôi. Chứ mình (con người) không qua được mới sợ”.

Sự quyết tâm của ông Mến cũng là điều mà hàng chục hộ dân ở thôn Trong Hạ, xã Tân Yên, tỉnh Bắc Ninh muốn làm lúc này, họ đang từng ngày, từng giờ vượt qua nghịch cảnh, bắt tay vào việc tái thiết chăn nuôi, sửa sang nhà cửa, dọn dẹp vệ sinh môi trường, khử trùng, khử khuẩn với mong muốn cuộc.

Trước đây thôn Trong Hạ chỉ là vùng đất trũng, quanh năm được 1 vụ lúa, cuộc sống của người dân thì không đủ ăn. Từ khi chuyển sang chăn nuôi, kết hợp thả cá, cả làng đều có của ăn của để, nhiều hộ còn vươn lên khá giả.