Bước tiến mới về giao thông xanh của Thủ đô

Lần đầu ra mắt tại Việt Nam

Đây là lần đầu tiên Hà Nội triển khai thí điểm mô hình xe đạp điện công cộng hai bánh quy mô lớn, do Công ty cổ phần Vận tải số Trí Nam (TNG) vận hành thông qua ứng dụng TNGo. Mặc dù số lượng còn khiêm tốn trong ngày đầu ra mắt, sự xuất hiện của loại hình phương tiện này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của người dân nội đô, đặc biệt trong bối cảnh thành phố đang chuẩn bị triển khai lộ trình hạn chế xe máy xăng tại khu vực Vành đai 1 từ năm 2026.

Theo thông tin từ đơn vị vận hành, trong giai đoạn thí điểm, sẽ có khoảng 20 xe đặt tại các trạm trung tâm, trước khi mở rộng lên 500 xe trong thời gian tới và hướng tới mục tiêu vận hành hơn 5.000 xe đạp điện hai bánh đến quý I/2026. Số lượng trạm cũng sẽ tăng lên khoảng 130 điểm trong khu vực nội đô.

Điều đáng chú ý là mô hình này không chỉ mở rộng từ hệ thống xe đạp công cộng trước đây, mà còn tích hợp công nghệ pin tháo rời, cho phép người sử dụng đổi pin tại trạm thay vì phải tự mang về nhà để sạc, phù hợp với đặc thù đô thị mật độ cao và số lượng lớn cư dân sống trong chung cư như Hà Nội.

Thiết kế của dòng xe đạp điện công cộng mới có tốc độ tối đa khoảng 25 km/giờ, khả năng vận hành gần 90 km mỗi lần đổi pin, đi kèm giỏ đựng đồ trước xe, cùng với một mũ bảo hiểm cho mỗi xe. Nhà cung cấp cho biết mức giá dự kiến vẫn giữ như mô hình xe đạp công cộng đang triển khai: 10.000 đồng cho 30 phút, với các gói thuê theo ngày, tuần, tháng để người dùng linh hoạt hơn.

Mô hình xe đạp điện công cộng được xem là phần tiếp nối quan trọng của mạng lưới giao thông xanh mà Hà Nội đang định hình, vận hành song song với xe buýt điện, xe đạp công cộng.

Trong bối cảnh thành phố phải đối mặt với ùn tắc giao thông, ô nhiễm không khí và áp lực từ lượng phương tiện cá nhân tăng nhanh, việc đa dạng hóa phương tiện di chuyển được kỳ vọng giúp giảm đáng kể lượng xe máy lưu thông trong khu vực trung tâm.

Nhiều chuyên gia giao thông nhận định mô hình này nếu được vận hành nhất quán có thể tạo thay đổi tích cực đối với hành vi di chuyển của người dân. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế vẫn sẽ phụ thuộc vào sự thuận tiện của ứng dụng, chất lượng bảo trì, độ phủ trạm, khả năng đáp ứng giờ cao điểm cũng như thói quen chuyển đổi của chính người dân Thủ đô.

Kỳ vọng cho giao thông xanh

Khi mô hình bắt đầu vận hành thử nghiệm, người dân Hà Nội đã có những phản hồi đầu tiên. Tại khu vực trạm 19/8, nơi dịch vụ được bắt đầu thử nghiệm, nhiều người bày tỏ sự tò mò xen lẫn thích thú khi nhìn thấy những chiếc xe đạp điện có thiết kế gọn nhẹ, dễ sử dụng.

Chị Hương Ly, nhân viên văn phòng làm việc tại phường Cửa Nam, cho biết chị đã thử trải nghiệm xe và có cảm nhận khá tốt. “Tôi thấy thao tác mở khóa bằng ứng dụng TNGo nhanh chóng, phù hợp cho quãng đường di chuyển đến nơi làm việc chỉ hơn 2 km. Nhưng nếu hệ thống được phủ rộng và có thêm nhiều trạm đổi pin, phương tiện này có thể trở thành lựa chọn thích hợp, thường xuyên thay cho xe máy cá nhân”, chị Ly cho biết.

Cùng chung quan điểm, anh Nguyễn Trung Kiên, sinh viên Trường Đại học Kinh doanh Công nghệ, chia sẻ rằng mô hình xe đạp công cộng trước đây đã thuận tiện, nhưng việc bổ sung xe đạp điện khiến việc di chuyển trở nên nhanh hơn và phù hợp với nhịp di chuyển dày đặc của sinh viên. Anh cho biết mức giá 10.000 đồng mỗi 30 phút là hợp lý đối với nhu cầu đi lại ngắn trong ngày, nhất là với những người không có nhu cầu sở hữu phương tiện riêng.

Bên cạnh những phản hồi tích cực, cũng xuất hiện các ý kiến băn khoăn liên quan tới thiết kế và khả năng đáp ứng của dịch vụ. Một số người từng trải nghiệm cho biết, kích thước xe chưa thực sự phù hợp với chiều cao của một bộ phận người dân. Số khác cho rằng sẽ thuận tiện hơn nếu xe có thể chở được 2 người thay vì chỉ dành cho 1 người như hiện nay.

Ngoài ra, lo ngại về khả năng duy trì chất lượng phương tiện khi lượng người sử dụng tăng cao cũng được nhắc đến, nhất là tại các khu vực có mật độ phương tiện cá nhân lớn và thường xuyên đông đúc.

Vấn đề đáng chú ý khác là mức độ phủ trạm. Phần lớn trạm hiện nay nằm trong khu vực Vành đai 1, nơi mật độ dân cư dày đặc nhưng không phải lúc nào cũng có không gian dành cho các điểm đỗ xe đạp công cộng. Để mô hình được sử dụng rộng rãi, thành phố cần sớm bổ sung thêm trạm bên ngoài Vành đai 1, đặc biệt tại những khu vực đông sinh viên, văn phòng và các tuyến đường kết nối với các tuyến buýt điện, metro...

Dù vậy, nhiều người vẫn kỳ vọng dịch vụ mới sẽ góp phần thay đổi thói quen sử dụng phương tiện cá nhân. Anh Hải, cư dân phường Hoàn Kiếm, bày tỏ hy vọng rằng khi xe máy xăng bị hạn chế từ năm 2026, những phương tiện như xe đạp điện công cộng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì khả năng tiếp cận của người dân đối với trung tâm thành phố. “Tôi thấy phương tiện này phù hợp với nhịp sống nhanh, chi phí thấp, không tạo thêm áp lực lên môi trường và hạ tầng đô thị”, anh cho biết.

Dù còn tồn tại những câu hỏi cần tiếp tục kiểm nghiệm thực tế, phần lớn ý kiến đều nhìn nhận mô hình xe đạp điện công cộng đem lại tín hiệu tích cực đối với giao thông Hà Nội. Khoảng thời gian thí điểm sẽ cho thấy mức độ phù hợp của phương tiện này trong đô thị đông đúc, cũng như khả năng người dân sẵn sàng chuyển đổi thói quen di chuyển cá nhân sang một phương thức xanh hơn, tiết kiệm hơn.

Trong bối cảnh Hà Nội chuẩn bị bước vào giai đoạn chuyển dịch mạnh mẽ sang giao thông phát thải thấp, mô hình xe đạp điện công cộng được kỳ vọng sẽ thay đổi thói quen sử dụng phương tiện giao thông của người dân. Việc lắng nghe phản hồi từ cộng đồng, hoàn thiện hạ tầng đổi pin, mở rộng trạm và duy trì chất lượng kỹ thuật của phương tiện sẽ quyết định thành công của dịch vụ này trong thời gian tới.