Xuất khẩu tôm tăng trưởng mạnh nhưng có thể chững lại

Tháng 5 ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực đối với ngành tôm Việt Nam, với mức tăng trưởng đáng kể cả về sản lượng và giá trị tại các thị trường xuất khẩu chủ lực. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep), triển vọng nửa cuối năm vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là từ tâm lý chờ đợi của các nhà nhập khẩu, khi chính sách thuế quan từ Mỹ - thị trường lớn nhất, vẫn chưa có kết quả chính thức.

Theo số liệu từ Vasep, trong tháng 5, sản lượng tôm thẻ chân trắng xuất khẩu đạt 30.089 tấn, tăng 23% so với tháng 4 và cao hơn 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Các sản phẩm chủ lực bao gồm tôm luộc không đầu, tôm lột vỏ chừa đuôi đông lạnh, tôm sushi, tôm hấp và tôm tẩm bột chiên kèm sốt - phù hợp với nhu cầu của các phân khúc nhà hàng, bán lẻ và thực phẩm chế biến sẵn.

Đáng chú ý, Mỹ là thị trường có mức tăng mạnh nhất, với sản lượng nhập khẩu tôm từ Việt Nam đạt 7.060 tấn, tăng 72% so với tháng trước - mức cao nhất kể từ tháng 10/2024. Giá xuất khẩu trung bình sang thị trường này đạt 11,60 USD/kg, tăng nhẹ 0,9%. Trung Quốc cũng tăng nhập khẩu lên 4.500 tấn, dù giá trung bình giảm 3% còn 6,5 USD/kg.

Các thị trường khác ghi nhận mức tăng trưởng ổn định: Hàn Quốc tăng 20%, EU tăng 14%, Nhật Bản tăng 3%, trong khi thị trường Anh sụt nhẹ 5%. Giá xuất khẩu trung bình của tôm thẻ toàn thị trường đạt 9 USD/kg, nhích nhẹ 1% so với tháng trước. Giá nguyên liệu trong nước cũng tăng 5-7% do nhu cầu thu mua từ các nhà máy chế biến.

Trong 5 tháng đầu năm, những doanh nghiệp dẫn đầu xuất khẩu tôm thẻ bao gồm: STAPIMEX, Minh Phú Hậu Giang, Sao Ta, Minh Phú và Cases.

Ở phân khúc cao cấp, tôm sú tiếp tục tăng trưởng với sản lượng đạt 4.353 tấn trong tháng 5, tăng 8% so với tháng 4 và 6% so với cùng kỳ. Các sản phẩm chính gồm tôm bỏ đầu PTO/PDTO, tôm nguyên con, tôm lột vỏ đông lạnh, tôm hấp và HLSO.

Mỹ cũng tăng mạnh nhập khẩu tôm sú, đạt 600 tấn với mức giá cao nhất 17,10 USD/kg. Nhật Bản nhập khẩu 886 tấn, giá tăng 6% lên 12,40 USD/kg. Thị trường EU nhập 390 tấn, tháng tăng thứ tư liên tiếp với giá giảm nhẹ 6,1% còn 10,7 USD/kg.

Một số thị trường có xu hướng điều chỉnh giá: Hàn Quốc giảm mạnh 30% giá nhập xuống còn 8,30 USD/kg, Trung Quốc giữ sản lượng ổn định ở mức 1.300 tấn nhưng giá giảm thêm 3,3% còn 8,9 USD/kg. Nhìn chung, giá xuất khẩu bình quân của tôm sú đạt 11,82 USD/kg, tăng 4%.

Tuy nhiên, sản lượng tôm nguyên liệu trong nước có dấu hiệu chững lại, giảm 2% còn khoảng 24.000 tấn. Nguồn cung tôm cỡ lớn đang dồi dào khiến giá điều chỉnh theo kích cỡ: tôm sú cỡ 20-40 con/kg giảm 2%, cỡ 50 con/kg giữ nguyên, trong khi cỡ 80 con/kg giảm 9%.

Theo Vasep, tôm sú Việt Nam hiện có lợi thế lớn tại các thị trường cao cấp như Nhật Bản, EU và Thụy Sĩ, nơi người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn sản phẩm sinh thái, nuôi trong rừng ngập mặn, có thể truy xuất nguồn gốc và đạt chứng nhận bền vững.

Tuy nhiên, sức ép cạnh tranh từ Ấn Độ đang gia tăng, nhất là khi quốc gia này đang mở rộng mô hình nuôi tôm sú hai vụ/năm tại bang Andhra Pradesh, hướng đến phân khúc tôm cỡ nhỏ tại thị trường châu Á.