Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn. Ảnh: Hồ Thảo.
Trước thềm Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, ông Lê Văn Hẳn – Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh đã có cuộc trao đổi với Báo Nông nghiệp và Môi trường, chia sẻ những kết quả nổi bật, kinh nghiệm và định hướng của địa phương trong thực hiện hai chương trình trọng điểm này.
Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về vai trò và tác động của hai Chương trình mục tiêu quốc gia đối với sự phát triển của tỉnh Trà Vinh trong những năm qua?
Ông Lê Văn Hẳn: Tỉnh Trà Vinh xác định Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) và Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là những trụ cột chiến lược, định hướng xuyên suốt trong quá trình phát triển địa phương. Đây không chỉ là hai chương trình mang tính cấp thiết, mà thực sự là kim chỉ nam kiến tạo diện mạo mới cho nông thôn, nâng cao chất lượng sống của người dân và thu hẹp khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn.
Trong đó, Chương trình xây dựng NTM là một “cuộc cách mạng” giúp tái cấu trúc không gian nông thôn, cải thiện mạnh mẽ cơ sở hạ tầng, giao thông, thủy lợi, điện – nước, y tế – giáo dục… góp phần hình thành diện mạo nông thôn mới khang trang, sạch đẹp hơn, đời sống người dân ngày càng được nâng lên cả về vật chất và tinh thần.
Chương trình giảm nghèo bền vững lại chính là một cam kết chính trị mạnh mẽ, thể hiện trách nhiệm của tỉnh trong việc đảm bảo mọi người dân, nhất là người yếu thế, được tiếp cận dịch vụ cơ bản, được hỗ trợ phát triển sinh kế và từng bước tự vươn lên thoát nghèo.
Đáng chú ý, hai chương trình này không tách rời mà bổ trợ, cộng hưởng cho nhau một cách hiệu quả. NTM là nền tảng để giảm nghèo bền vững, còn khi người dân thoát nghèo, họ sẽ trở thành chủ thể tích cực, đóng góp vào công cuộc xây dựng nông thôn mới ngày càng giàu đẹp. Đây chính là chu trình phát triển bền vững mà tỉnh đang theo đuổi.
Hệ thống giao thông nông thôn tỉnh trà Vinh được nâng cấp, mở rộng tạo thuận lợi cho người dân đi lại, giao thương hàng hóa. Ảnh: Lê Hùng.
Những kết quả nổi bật nào đã cho thấy hiệu quả rõ nét từ việc triển khai hai chương trình này tại Trà Vinh, thưa ông?
Ông Lê Văn Hẳn: Sau hơn một thập kỷ triển khai, cả hai chương trình đã tạo ra những dấu ấn phát triển mang tính lịch sử và toàn diện.
Cụ thể, trong lĩnh vực hạ tầng, Trà Vinh đã hoàn thiện mạng lưới giao thông đồng bộ từ tỉnh đến huyện, xã. Hiện có 4 tuyến quốc lộ dài 271,46 km, 5 tuyến đường tỉnh dài 225,67 km và toàn bộ 42 tuyến đường huyện được nhựa hóa 100%. Nhờ đó, việc đi lại, vận chuyển hàng hóa, giao thương, tiếp cận dịch vụ của người dân thuận lợi hơn rất nhiều so với trước.
Về mặt đời sống, thu nhập bình quân đầu người của tỉnh hiện đạt 76,11 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch tăng mạnh, đạt 99,8%. Các công trình trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được đầu tư đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận giáo dục, y tế và sinh hoạt cộng đồng.
Công tác bảo vệ môi trường cũng được chú trọng. Các phong trào xây dựng cảnh quan xanh – sạch – đẹp, xử lý rác thải sinh hoạt, trồng cây xanh… được người dân hưởng ứng tích cực. Ý thức cộng đồng được nâng cao rõ rệt, từ đó hình thành một môi trường sống thân thiện, lành mạnh hơn ở vùng nông thôn.
Về giảm nghèo, tỉnh Trà Vinh là một trong những địa phương có tốc độ giảm nghèo nhanh và bền vững. Trong 5 năm qua, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm từ 3,56% xuống còn 0,87%, tương đương giảm hơn 7.700 hộ. Đặc biệt, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào Khmer – nhóm dân cư chiếm hơn 30% dân số toàn tỉnh – cũng giảm sâu, cho thấy các chính sách giảm nghèo đã đi đúng địa chỉ và phát huy tác dụng thiết thực.
Tỉnh Trà Vinh đã và sẽ triển khai những quyết sách gì nhằm gắn kết chặt chẽ hai chương trình này, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và toàn diện hơn trong tương lai?
Tỉnh Trà Vinh luôn đảm bảo người nghèo, cận nghèo được hỗ trợ, tiếp cận dịch vụ y tế. Ảnh: Lê Hùng.
Ông Lê Văn Hẳn: Để đạt mục tiêu xây dựng nông thôn phát triển bền vững, người dân ấm no, hạnh phúc, Trà Vinh xác định việc gắn kết công tác giảm nghèo với xây dựng NTM là định hướng xuyên suốt và mang tính chiến lược lâu dài.
Trước hết, tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương lồng ghép tiêu chí giảm nghèo vào tiêu chí xây dựng NTM và ngược lại. Các xã đạt chuẩn NTM không chỉ phải hoàn thành tiêu chí hạ tầng, môi trường mà còn phải đạt chỉ tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo một cách thực chất. Điều này giúp đảm bảo sự công bằng trong hưởng lợi từ các chương trình đầu tư công.
Tiếp theo, Trà Vinh tận dụng hiệu quả các nguồn vốn của cả hai chương trình, kết hợp với nguồn lực địa phương và huy động xã hội hóa để phát triển hạ tầng, tạo điều kiện cho người dân phát triển sản xuất. Đặc biệt, tỉnh chú trọng phát triển các mô hình sinh kế phù hợp đặc thù từng vùng, như mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.
Ngoài ra, tỉnh còn đẩy mạnh đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho lao động nông thôn, xây dựng các chương trình hỗ trợ nhà ở, nước sạch, điện sinh hoạt cho hộ nghèo, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển.
Một điểm nhấn nữa là Trà Vinh đang triển khai hiệu quả Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp” vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030. Đây là hướng đi chiến lược, giúp người dân tăng thu nhập, sản xuất xanh – sạch hơn và góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững gắn với tăng trưởng xanh.
Cuối cùng, chúng tôi cũng rất quan tâm đến công tác tuyên truyền, vận động người dân phát huy tinh thần tự lực, chủ động tham gia vào các hoạt động xây dựng NTM, giảm nghèo. Bên cạnh đó là bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nhất là văn hóa Khmer – một giá trị tinh thần quan trọng giúp người dân đoàn kết, gắn bó trong công cuộc phát triển địa phương.
Với những bước đi cụ thể, sự quyết tâm của hệ thống chính trị và sự chung sức của nhân dân, Trà Vinh tin tưởng sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành quả, tiến gần hơn đến mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu và đưa đời sống người dân ngày một tốt đẹp hơn.
