Thời tiết bất lợi, người nuôi tôm phải ‘treo ao’

Từ tháng 5 đến tháng 6, lẽ ra là thời điểm nhộn nhịp nhất tại các vùng nuôi tôm của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Nhưng năm nay, thay vì tiếng máy quạt nước rì rào, những chuyến xe vận chuyển giống tôm ra vào tấp nập, nhiều khu vực lại rơi vào cảnh yên ắng. Người nuôi tôm nhiều nơi hiện đang “treo ao”, tức là tạm ngưng sản xuất, chấp nhận bỏ trắng ao trong thời gian dài.

Khoảng 2 tuần nay, Bà Rịa - Vũng Tàu liên tục xuất hiện những cơn mưa bất thường, kéo dài nhiều tiếng đồng hồ khiến người nuôi tôm tiếp tục phải… chờ!

Ông Huỳnh Văn Thuyết, Giám đốc HTX Chợ Bến (huyện Long Đất), cho biết, từ sau Tết, thời tiết thất thường khiến tôm giống thả bị thiệt hại 100%, thiệt hại hơn 1 tỷ đồng. Đợt thả tôm giống thứ 2 thiệt hại đỡ hơn nhưng cũng lên tới khoảng 60%. Thời điểm hiện tại, bệnh phân trắng và đốm trắng được ghi nhận cũng đang xảy ra phổ biến trên tôm thẻ chân trắng - nguyên nhân khiến tôm chết nhiều trong thời gian qua.

“Các ao nuôi của HTX phải 'treo' hơn 1 tháng để vệ sinh ao. Chúng tôi mới chỉ dám thả lại đợt giống mới từ hơn 1 tuần này, nhưng cũng đang theo dõi chặt diễn biến. Hy vọng không bị thiệt hại như những lần trước”, ông Thuyết cho hay.

Nhiều trang trại nuôi tôm thẻ chân trắng gần khu vực HTX Chợ Bến cũng gặp tình trạng tương tự. Tôm giống bị ảnh hưởng bởi tình trạng mưa nắng thất thường khiến chết hàng loạt. Người nuôi bị thiệt hại lớn, có trang trại bị lỗ từ 500 triệu đến hơn 1 tỷ đồng. Mới đây, trang trại nuôi tôm Mạnh Cường 1, Mạnh Cường 2 thả hơn 1 triệu con giống cho vụ nuôi tháng 3, nhưng chỉ sau 30 ngày, gần như toàn bộ số tôm đã chết vì nhiễm vi bào tử trùng EHP - một loại bệnh khiến tôm chậm lớn, còi cọc, năng suất sụt giảm nặng nề.

Tại thành phố Bà Rịa, HTX Nông nghiệp Quyết Thắng cũng đang trong giai đoạn “treo đùng”. Nắng thì gay gắt, mưa thì trái mùa khiến ao nuôi cứ biến động liên tục, môi trường không ổn định khiến con giống bị sốc nhiệt, không có sức đề kháng.

Ông Nguyễn Kim Chuyên, Giám đốc HTX cho biết, hiện HTX đang tranh thủ thời gian chưa thể xuống tôm giống được để sửa chữa, nâng cấp lại hệ thống ao, vệ sinh chuồng trại thật kỹ. “Chúng tôi đang để khô ao nuôi hoặc xử lý bằng vôi và vi sinh nhằm diệt vi khuẩn, mầm mống gây bệnh các loại như bệnh về đường ruột, vi bào tử trùng EHP, hoại tử gan tụy cấp, đốm trắng… Hi vọng qua tháng 6 thì mọi chuyện có thể bắt đầu lại thuận lợi”, ông Chuyên chia sẻ.

Tương tự, nhiều hộ nuôi tôm tại Bà Rịa - Vũng Tàu đã chọn cách “nghỉ giữa chừng”, chờ đến cuối tháng 6 hoặc 7 - khi thời tiết ổn định hơn, mùa mưa đến giúp điều hòa môi trường nước. Đây cũng là thời điểm mà các yếu tố như nhiệt độ, độ mặn, hàm lượng oxy hòa tan có xu hướng cân bằng trở lại, tạo điều kiện thuận lợi cho con tôm phát triển.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, trong 4 tháng đầu năm 2025, Bà Rịa - Vũng Tàu có 2.891ha nuôi tôm, sản lượng đạt khoảng 2.915 tấn. Tuy nhiên, nhiều khu vực có chỉ số môi trường vượt ngưỡng an toàn: pH biến động mạnh, độ kiềm thấp, hàm lượng khí độc NH₄-N và NO₂-N cao là điều kiện lý tưởng cho mầm bệnh phát sinh.

Thực tế, việc “treo đùng” không chỉ vì thời tiết hay dịch bệnh mà còn là một chiến lược phòng thủ của người nuôi tôm. Trước tình hình này, ngành chức năng đã có nhiều động thái nhằm hỗ trợ người nuôi tôm. Các Trạm Chăn nuôi và trồng trọt tại địa phương được giao nhiệm vụ tăng cường quan trắc môi trường, cảnh báo sớm về nguy cơ dịch bệnh.

Toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có khoảng 5.700ha nuôi trồng thủy sản, trong đó diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng chiếm khoảng 50%. Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư tỉnh cũng thường xuyên quan trắc nguồn nước để có hướng dẫn, xử lý kịp thời, tránh những thiệt hại cho người dân.

Ông Đoàn Văn Nam, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư Bà Rịa - Vũng Tàu, khuyến cáo: “Bà con nên chọn mua con giống có nguồn gốc rõ ràng, tránh mua tôm giống trôi nổi để kiểm soát dịch bệnh. Ngoài ra, nên bổ sung vitamin C, khoáng chất vào khẩu phần ăn để tăng sức đề kháng cho tôm”.

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trưởng tỉnh cũng khuyến khích sử dụng lưới lan che phủ mặt ao, hạn chế nước mưa xuống ao nuôi. Những vùng có điều kiện kỹ thuật nên áp dụng mô hình nuôi hai giai đoạn hoặc biofloc để kiểm soát dịch bệnh tốt hơn.

Gánh nặng chi phí, rủi ro thời tiết và dịch bệnh đang khiến người nuôi tôm ở Bà Rịa - Vũng Tàu đối mặt với bài toán sinh tồn. Việc tạm ngưng sản xuất là quyết định không dễ dàng, nhưng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, đây có lẽ là lựa chọn hợp lý để bảo toàn nguồn lực và duy trì hoạt động nuôi trồng thủy sản bền vững về lâu dài.